جمعه 25خرداد ماه 1401* شماره 273، هفته سی و نهم*زندگی
زیست هنرمندانه
در این کتاب به گوشه هایی از زندگی و آثار 53 هنرمند هنرهای سنتی پرداخته شده است. اطلاعات به دست آمده به وسیله مصاحبه و مستند نگاری جمع آوری شده اند. به ترتیب هنرمندان و رشته های مربوط در این کتاب عبارتند از:
مهدی اولیائی (گره چینی و ساخت قالب قلم کار)، حسین اسماعیلی (مینا سازی)، محمد آقا محمد رفیع (ملیله کاری)، زینت السادات امامی (نگارگری و سوخت)، ضیاء الدین امامی (نقاش)، جهانگیر آیتی (فولادگری و علامت سازی)، اکبر بزرگیان (دواتگری و زیرساخت)، محمد علی بهاری (سفال و سرامیک)،
اکبر بهمنیان (فولادگری و علامت سازی)، مهدی پاک نژاد (معماری)، رسول پرورش (نقره و زرگری)، امیر هوشنگ جزی زاده (نگارگری، طراحی فرش)، رضا جوهریان (فولادگری و علامت سازی)، عالم دودی نیا (رودوزی های سنتی)، اصغر رزاز زاده (گره چینی)، جواد رستم شیرازی (نگارگری، طراحی فرش)، عباس رستمیان (نگارگری)، اسماعیل زهره (کاشی، معرق)، امیر ساعی (قلم زنی)، عباسعلی سطوت (دواتگری و زیرساخت)، مهدی شمسعلی (زری بافی)، جلیل شهناز (نوازندگی تار)، اسماعیل شیران (سفال و سرامیک)، صالح قنبری (خاتم سازی)، ابوالقاسم صالحیان (قالب قلم کار)، علی اصغر صانعی پور(نگارگری)، شیخ مهدی صدری (معرق چوب)، سلیمان صدیق پور (فیروزه کوبی)، محمد طاهر زاده (آواز)، علی ظریفی (قلم زنی)، غلامرضا عبادی الهی نطنزی (سفال و سرامیک)، عباس عشاقی (گره چینی)، نصرالله عطریان (قلم کار، چاپ)، رضا غازی (معرق چوب)، رضا فتاحی (زری بافی)، محمود فرشچیان (نگارگری)، عباسعلی فولادگر (گلابتون)، محمد کارگر(گره چینی)، حسن کسائی (نوازندگی نی)، حسن کسایی (قفلساز)، عباس گیاهی (نقاشی قلم کار)، علی مرآتیان (آینه کاری)، کمال مسائلی (منبت چوب)، اکبر مصری پور (نگارگری)، سید اصغر مظلوم زاده(کاشی، معرق)، نصراله معین اصفهانی (خوشنویس)، مهدی ملک زاده (شبکه ساز)، حیدر علی نورصبحی (درودگری سنتی، گره چینی)، کریم نیلی (قلم کار، چاپ)، علی والیان (کاشی هفت رنگ)، حسین هنر دوست (میناسازی)، یرواند نهاپطیان (نقاش، آبرنگ) و لئون میناسیان (پژوهشگر و نویسنده).
اکنون برخی از این استادان دیگر در بین ما نیستند و جای خالی آنها به خوبی احساس می شود. از سویی گفته ها و نوشته هایی از آن ها جز همین اندک شاید چیزی در اختیار علاقمندان و نسل بعد نباشد. خود این امر، بیانگر ارزش این کار و ضرورت ادامه آن است.
شناسنامه کتاب:
عنوان کتاب: درگه اهل هنر: زندگی و آثار برگزیدگان هنرهای سنتی اصفهان
نویسنده: مقدمه و فهرست هنرمندان رسول مجتبی پور و امیرحسین عصاره
ویراستار: پرستو کریمی
عکاس: مهرداد ادهم
ناشر: دانشگاه هنراصفهان
تعداد صفحات: 167 صفحه
* موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان
جمعه 20 خرداد ماه 1401* شماره 266، هفته سی و هشتم*زندگی
روح لطیف
ویرایش اول "پا به پای آفتاب" در سال 1373 و در قالب چهار جلد منتشر شد. ویرایش دوم این مجموعه نیز با 6 مجلد در سال 1381 به چاپ رسید. مجموعه 6 جلدی "پا به پای آفتاب"، با محوریت بررسی سیره نظری و علمی امام خمینی(ره) از دیدگاه نزدیکان و یاران ایشان تدوین و منتشر شده است.
قسمتی از این مجموعه، شامل خاطرات خانواده امام خمینی(ره) از کودکی تا رحلت ایشان است. "خاطرات اعضای دفتر امام در قم، نجف، پاریس و جماران"، "خاطرات یاران، دوستان و شاگردان امام" و "خاطرات تیم پزشکی امام از زمان ورود ایشان به تهران در سال 1357 تا رحلت" از موضوعات مهم مطرح شده در مجموعه 6 جلدی "پا به پای آفتاب" هستند.
اطلاعات و خاطرات مندرج در این مجموعه از آرشیو صداوسیما، روزنامه های کثیرالانتشار و مصاحبه های اختصاصی با نزدیکان و دوستان امام خمینی(ره) گردآوری شده اند.
* فصل های مجموعه مجموعه:
1. به روایت اهل بیت و بستگان، 2. به روایت اعضای دفتر و کارکنان بیت
3. به روایت یاران، شاگردان و دوستان، 4. خاطرات پراکنده
5. به روایت گروه پزشکی، 6. و... حکایت همچنان باقیست.
* نگاه و نظر نویسنده:
ـ بهمن سال 62 بود که مجلهی پاسدار اسلام خاطراتی درباره امام(ره) منتشر میکرد و یک انتشاراتی هم آن را تحت عنوان «سرگذشتهای ویژه از زندگی امام خمینی» منتشر کرده بود. گردآورنده این خاطرات در جلسه درس آیت الله مجتبی تهرانی، از شاگردان اخلاق امام، مرا دید و گفت که من کار جمع آوری خاطرات را ادامه بدهم. گفت من نمیرسم و حوصله ندارم، شما شروع کنید. لذا این انگیزهای شد که کارم را با کمترین امکانات شروع کنم. با ضبط غیر خبرنگاری این مصاحبهها را شروع کردم. دو قضیه را هم به چشم خود دیدم و به فال نیک گرفتم و با انگیزه کار را پیش بردم. یکی اینکه در مصاحبه خدمت حجت الاسلام شیخ حسن صانعی از مسئولان دفتر امام رفتم. ایشان گفتند که «من باید از امام اجازه بگیرم و امام را در جریان کار شما قرار بدهم. من هیچ کاری را بدون اجازه امام انجام نمیدهم.» یکی دو هفته بعد که برای پیگیری رفتم؛ ایشان گفتند که خدمت امام بودم، گفتم «آقایی میخواهد خاطرات زندگی شما را جمع آوری کند که امام فرمودند: اگر اغراق نشود مانع ندارد.»
ـ بستگان نزدیک امام از جمله مرحوم سید احمد آقا این کتاب را دیده بود. خانم فاطمه طباطبایی عروس امام و دختران امام هم دیده بودند.
عنوان کتاب: پا به پای آفتاب
نویسنده: امیررضا ستوده
ناشر: نشر پنجره
شنیدم جایی صحبتی بود که کاری برای امام انجام شود. یکی از دوستان گفت که من در آن جلسه، به شما غبطه میخورم. گفتم چرا؟ گفت وقتی چنین بحثی مطرح شد؛ گفتم آقای ستوده چنین کاری انجام داده است. خانم طباطبایی، عروس امام گفتند "کدام ستوده؟ ستودهی خودمان!" یعنی آنقدر با این کتاب ارتباط برقرار کرده بودند. هنگامی که در سال 73-72 چهار جلد در آمد شش بار تجدید چاپ شد. ما هم در سال 80-79 یک سال و نیم وقت گذاشتیم آن را مجدداً در چهار فصل ویرایش کردیم. فصل اول امام به روایت اهل بیت اعم از آیتالله پسندیده، مرحوم سید احمدآقا خمینی و دختران و عروسها و نوادگان. فصل دوم امام به روایت اعضای دفتر در قم و ترکیه، نجف، پاریس و تهران. فصل سوم امام به روایت شاگردان و نزدیکان و فصل چهارم هم امام به روایت تیم پزشکی.
ـ آقا نصرالله شاه آبادی، فرزند آیتالله شاه آبادی، استاد اخلاق و عرفان امام، از قول پدرش میگفت که مرحوم پدرم در مورد امام میگفت من روحی به لطافت روحالله ندیدم. نشد که من سر درسم حاضر باشم و آقا روحالله خمینی دیر بیاید یا زود برود. همیشه مرتب و زودتر از همه، سر درس حاضر است.
خاطره دیگر اینکه آیتالله موسوی اردبیلی تعریف میکرد یکبار میخواستیم خدمت امام برسیم. حاج احمد آقا ما را در بیرونی دفتر دید و گفت ماجرای شکایتنامهی دادیار خرمشهری که برای امام فرستاده چیست؟ یک شهروند خرمشهری شکایتی از امام کرده و آن طرف هم امام را نشناخته و نوشته بود جماران، آقای روح الله مصطفوی!
جمعه 13خرداد ماه 1401* شماره 259، هفته سی و هفتم*زندگی
کتابی نانوشتنی
کتاب زندگی من در گذر زمان اثر پیتر بروک را می توان «خاطرات مجازی» هم نامید.
البته نه به این خاطر که در نوشته های بروک کذبی وجود داشته باشد، بلکه فن نگارش اثبات کرده که ذهن، توانایی ثبت طولانی مدت خاطرات را ندارد. برعکس ذهن جریانات پراکنده را طوری نگهداری می کند که رنگ، صدا یا مزه های خاص را تداعی نکرده و فقط با قدرت تخیل عینیت می یابند که این خود به نحوی «موهبت» است.
همچنان که این را مینویسم بودن کتابی نانوشتنی را درک میکنم؛ کتابی که از خاطرهها پر شده و متعلق به آنهایی است که آن خاطرهها را به اشتراک در میان خودشان تقسیم کردهاند.
این کتاب همان لوح مکتومی است که به درازی شبها و داستانهای پیش از خواب و جداییها و بازدیدارها، موقعیتهای خاص با بچهها، خانواده، صمیمیترین دوست است و همه اینها خاطرههایی است که نه دیدنی برای چشمهای دیگر است و نه شنیدنی برای گوشهای دیگر.
* درباره نویسنده:
پیتر استفان پل بروک (زاده 21 مارس 1925) کارگردان نوآور تئاتر و سینمای بریتانیایی است. او با بدعت و تأثیرگذاری بر تئاتر معاصر با بهکارگیری عناصر تئاتر شرق به شهرت رسید. پیتر بروک در سال 1925 در لندن زاده شد و و تحصیلات خود را در رشته تئاتر در دانشگاه آکسفورد گذارند. او همچنین تعدادی فیلم مهم را در انگلستان و فرانسه کارگردانی کردهاست. آثار نمایشی بروک تحت تأثیر تئاتر روایی برتولت برشت و نگاه تیره اجتماعی جان کت، محقق آثار شکسپیر است. از این نویسنده کتاب «فضای خالی» با ترجمه «اکبر اخلاقی» در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان موجود است.
* بخشی از متن کتاب زندگی من در گذر زمان
پرستار سعی می کرد با پسر پنج ساله ای که خود را نیمه شب در بیمارستان می دید به مهربانی رفتار کند. او گفت: «پرتقال می خواهی؟» با لجاجت جواب دادم: «نه». می خواست مرا تحریک کند اما حقه همیشگی اش ثمری نداد و تحملش را از دست داد. با درشتی گفت: براستی می خواهی آنها را داشته باشی؟ من می خواهم به اتاق عمل برگردم.» به خاطر ماسکی که بر روی بینی ام بود پرسید: «بوی پرتقال ها را حس می کنی؟» ناگهان سروصدا و بویی تند، جهشی سریع و حرکتی رو به بالا روی داد. سعی کردم تحمل کنم اما توان از کف دادم و آرام بیهوش شدم. سروصدا و ترس با فراموشی درهم آمیخت و این اولین ناامیدیی بود که به من آموخت رها کردن چقدر دشوار است. سالها گذشت و من لباس رزم (سربازی) به تن کردم. با آن تغییر قیافه کسی نمی توانست مرا بشناسد. در حالی که جنگی در پیش بود و هر دانشجو در آکسفورد مجبور بود تا هفته ای یکبار امتیازات لازم را برای افسر شدن کسب کند، زیرا دروس دوره افسری با لیسانس یکسان بود. پس از دوران کودکی، فکر جنگ مرا به وحشت می انداخت؛ به این خاطر که وقوع آن بعید به نظر نمی رسید و معتقد بودم اگر روزی جنگ شود با پنهان شدن در زیر رختخوابم می توانم از آن بگریزم. اما می بینم که نمی توان به سادگی از آن گذشت و…
* چرا باید زندگینامه بخوانیم؟ قطعا به ازای هر فرد موفق در دنیا، حداقل یک زندگینامه وجود دارد. حتی شاید دیده باشید که برای زندگی یک فرد موفق و مهم در دنیا، شاید چندین و چند زندگی نامه مختلف نیز وجود داشته باشد.
عنوان کتاب: زندگی من در گذر زمان
نویسنده: پیتر بروک
مترجم: کیومرث مرادی
ناشر: قطره
تعداد صفحات: 316 صفحه
برخی از این زندگینامهها توسط خود فرد و برخی دیگر توسط افراد دیگر گردآوری میشوند. اما زندگینامه همانطور که میدانید، شرح جزء به جزء زندگی یک فرد نیست. اگر اینطور باشد، به ازای هر روز زندگی یک نفر، باید یک فصل کتاب نوشت. به همین دلیل تنها نقاط مهم و کلیدی زندگی افراد مهم در دنیا، داخل زندگینامه آنها وجود دارند. اما واقعا چه لزومی دارد که ما زندگینامه دیگران را بخوانیم؟ اصلا دانستن اتفاقات مهم زندگی یک نفر، به جز ارضاء حس کنجکاوی ما، چه خاصیت دیگری دارد؟
- تاریخ تکرار میشود
گاهی میتوان از خواندن زندگینامه افراد موفق، موفقیت او را دوباره تکرار کرد. حتما قدم برداشتن در مسیر چنین افرادی بسیار دشوار است. فراز و نشیبهای مختلف را باید تحمل کنید تا به موفقیت دست یابید. اما این را بدانید که تاریخ را دوباره میتوان تکرار کرد. شاید برخی از خواندن زندگینامه افراد مشهور و موفق تنها حسادت کنند. این دسته افراد بر این باور هستند که موفقیت تنها بر اساس بخت و اقبال است. اما واقعا اینطور نیست. شما میتوانید تاریخساز باشید. با خواندن زندگینامه میتوان روش تکرار تاریخ را فهمید.
- راه حل مناسبی برای مشکلتان پیدا خواهید کرد
گاهی امکان دارد در زندگی روزمره و یا حرفه شغلی خود دچار مشکلی غیر قابل حل شده باشید. زمانی که به چنین مرحلهای رسیدید، باید از کمک و تجربه دیگران استفاده کنید. شاید افراد موفق زیادی در حوزه مورد نظر اطرافتان نباشند. اما قطعا میتوانید با خواندن زندگی نامه افراد موفقی که در راه شما پیشتاز بودهاند، به راه حل مناسبی دست پیدا کنید. مهم نیست که در چه زمینهای مشکل دارید. مهم این است که حداقل یک نفر پیش از شما این مسیر را پشت سر گذاشته و به موفقیتهای بزرگی نیز دست پیدا کرده.
زمانی که یک نفر با مشکلات و چالشهایی که شما به تازگی رو به رو شدهاید، رو به رو شده و آنها را با موفقیت پشت سر گذاشته، قطعا میتوانید از آن یک نفر برای حل مشکل خود کمک بگیرید. قطعا دسترسی به این افراد کار سادهای نیست. بعضا آنها در خارج از کشور زندگی میکنند یا حتی چشم از جهان فرو بستهاند. اما یادگار و میراث آنها هنوز هم در دسترس است. شما میتوانید از زندگینامه آنها استفاده کنید و شاهد راهحلهایی باشید که آنها برای حل مشکلات خود استفاده کردند. الگو برداری از چنین راهکارهایی بسیار سادهتر از پیدا کردن راهکار جدید خواهد بود.
- از موفقیت یا شکستها درس بگیرید
گاهی شاید با خودتان تصور کنید که تنها از موفقیت دیگران میتوان درس گرفت. این در حالی است که شکست درس بزرگتری در زندگی به ما میدهد. ما آنقدر زنده نیستیم تا به حد نیاز تجربه کسب کنیم. اما میتوانیم با دیدن موفقیت یا شکست دیگران، درسهای بزرگی را به دست آوریم. برای اینکه چنین موضوعی را بهتر درک کنید، بهتر است خودتان را در موقعیتی قرار دهید که در حال مواجهه با یک کودک خردسال هستید. کودکی که تازه به راه افتاده و با حس کنجکاوی زیاد، به دنبال کشف دنیای اطراف خود است. شما به عنوان یک فرد بزرگسال که سالها تجربه راه رفتن دارید، چه کمکی میتوانید به او کنید؟ زمانی که میدانید آن کودک در صورت قدم برداشتن در مسیری خاص، دچار آسیبدیدگی میشود، چه اقدامی میکنید؟ آیا غیر از این است که کودک را از ادامه مسیر وا میدارید؟ اصلا شما این تجربه را چطور به دست آوردهاید؟ آیا اصلا میتوان تمام شکستهای دنیا را تجربه کرد و از آنها درس گرفت؟ اصلا از کجا ما میدانید که مثلا با خوردن یک سم دچار مرگ میشویم؟ آیا برای تایید این موضوع باید همه ما آن سم را مصرف کنیم؟
قطعا نمیتوان هر شکستی را تجربه کرد. به همین دلیل بهتر است داستان زندگی دیگران را بدانیم. بدانیم که کدام راه و کدام چاه است. اگر زندگی نامه افراد مختلف را به خوبی بخوانیم، خواهیم دید که کدام مسیر رو به شکست و کدام مسیر رو به پیروزی و موفقیت است.
- میتوانید الگو بگیرید
هر فردی در هر مرحلهای از زندگی خود، نیاز به یک الگو دارد. الگو گرفتن از افراد تنها به دوران کودکی و نوجوانی باز نمیگردد. البته همه ما در این دوران الگوی منحصر به فرد خود را داشتیم. هر انسانی زمانی که وارد دوران جوانی میشود، قصد دارد تا به هر طریقی نام خودش را در تاریخ ثبت کند. افکار همه جوانان سرشار از موفقیت و آرزوهای بلند پروازانه است. هر انسانی برای رسیدن به موفقیت نیاز به یک الگو دارد. اما یک الگوی مناسب را از کجا میتوان پیدا کرد؟ آیا تنها با توجه به موفقیت دیگران میتوان الگو گیری کرد؟ آیا باید الگو را از میان اطرافیان خود انتخاب کنیم؟ اصلا چطور میتوان الگو را شکل داد؟
کاملا مشخص است که برای الگو گرفتن، باید جزئیات زندگی یک فرد موفق را به صورت کامل بدانیم. خوشبختانه با وجود زندگینامه افراد مشهور و موفق، دیگر پیدا کردن جزئیات زندگی آنها، اصلا یک چالش بزرگ نیست. پس اگر شما هم میخواهید در مورد زندگی الگوی مورد نظر خود به خوبی اطلاعات کسب کنید، تنها راه، خواندن زندگینامه آن فرد است.
- هر زندگی نامه یک درس مهم در زندگی است
گاهی با دیدن ظاهر زندگی یک فرد مشهور، تصور میکنید که او در اوج خوشبختی زندگی میکند. اما اکثر ما غافل از این هستیم که پشت خوشبختی های ظاهری و رایج، چه سختیها و مشقتهایی وجود دارند. بیشتر ما انسانها تصور میکنیم که موفقیت دیگران، تنها شانس و اقبال بوده و خودشان هیچ نقشی در آن نداشتند. این در حالی است که اکثر افراد موفق، تنها با پشتکار، تلاش و ثبات قدم توانستند به جایگاهی که دارند، برسند.
همه ما این را میدانیم که بزرگترین و سختگیرترین مدرسه دنیا، زندگی است. همه ما چیزهای ریز و درشتی را در زندگی آموختیم و بهای آن را با عمر خود پرداخت کردیم. ما قطعا نمیتوانیم به اندازهای عمر کنیم که همه چیز را بیاموزیم. پس تنها راه باقی مانده این خواهد بود که از عمر دیگران استفاده کنیم. تنها راه استفاده از عمر دیگران نیز، خواندن زندگی نامه آنها است. با این کار انگار در راه آنها قدم زدیم، مشکلات آنها را دیدیم و آنها را با هم حل کردهایم. چه چیزی بهتر از این میتواند برای ما باشد؟
- باعث بالا بردن اعتماد به نفس میشود
زمانی که زندگینامه یک فرد بسیار موفق در دنیا را میخوانیم، گاهی خواهیم دید که از چه جایگاهی مسیر موفقیت خود را آغاز کردهاند. شاید با خواندن زندگینامه فردی که آرزوی زندگی او را داریم، دریابیم که ابتدای مسیر شروع، موفقیتی بسیار وخیمتر از ما را داشته. زمانی که با چنین مسائلی رو به رو میشویم، میبینیم که چقدر قدر داشتههای خود را نمیدانیم. میبینیم که چقدر میتوانیم مسیر سادهتری داشته باشیم اما جرات شروع آن را نمیکنیم. این باعث میشود تا با اعتماد به نفس بیشتری مسیر موفقیت را شروع کنیم.
گاهی باید تنها خودمان را باور داشته باشیم. گاهی در خواندن زندگی نامه یک فرد موفق، خواهیم دید که ما نیز مهارتهای مشابه و چه بسا بهتر از الگوی خود داریم و تنها نمیدانیم چطور از آن استفاده کنیم. شناخت استعداد و تواناییها، به ما آنقدر اعتماد به نفس میدهد که حتی در پی جا به جا کردن یک کوه برویم. خواندن زندگی نامه الگویی که در ذهنمان داریم، باعث میشود بفهمیم که الگوی ما نیز تنها یک انسانی عادی و کاملا معمولی است. حتی امکان دارد شما در جایگاه بالاتری قرار داشته باشید و تنها جرات شروع را ندارید.
- راهی جدید را روشن میکند
گاهی انسان باید یک گام بالاتر برود و زندگی خود را از فراز آسمان نگاه کند. زمانی که در یک ماز (مسیر تو در تو) افتاده باشید، قطعا پیدا کردن مسیر پایان بسیار دشوار خواهد بود. اما اگر بتوانید با یک دوربین از بالا به خودتان نگاه کنید چه اتفاقی میافتد؟ آیا دیگر پیدا کردن مسیر پایان دشوار خواهد بود؟ در بسیاری از موارد ما انسانها خودمان را در یک مسیر تو در توی خیالی قرار میدهیم. آنقدر خودمان را درگیر حل یک مشکل میکنیم، که به فکر راههای دیگر نخواهیم بود. گاهی پیدا کردن یک راه جدید، بهتر از حل کردن مشکلی است که با آن سر و کار دارید.
گاهی باید رها کردن را بیاموزیم. همیشه رها کردن اشتباه نیست. شاید راهی که پیش گرفتید، اصلا بنا نیست شما را به سمت موفقیت هدایت کند. با این حال باز هم ممکن است روی آن مسیر پا فشاری کنید. اما با خواندن زندگینامه یک فرد مشهور و موفق که مسیری مشابه شما را داشته، میتوانید ببینید که چه گزینههای دیگری پیش روی شماست.
- با رازهای موفقیت آشنا میشوید
معمولا کسانی که به موفقیتهای جهانی و چشمگیر دست پیدا کردهاند، ترسی از آشکار کردن رازهای موفقیت خود ندارند. زمانی که زندگینامه اکثر افراد موفق دنیا را بخوانید، خواهید دید که به هر راه و طریقی تلاش میکنند تا مردم و مخاطبین را در جریان رازهای موفقیت زندگی خود بگذارند. آنها این کار را تنها برای این انجام میدهند که دنیا جای بهتری برای زندگی باشد. شاید اگر یک فرد به موفقیت کوچکی دست پیدا کند، با تمام وجود، راز موفقیت خودش را بروز نمیدهد. اما اگر همین فرد، به چنان موفقیت بزرگی دست پیدا کند که همه جهان آرزوی آن را داشتند، دیگر نگران افشا شدن راز خود نیست.
به همین دلیل اگر کمی با دقت خط به خط زندگینامه افراد موفق را بررسی کنید، خواهید دید که با کمال میل راز موفقیت زندگی خود را در اختیار شما قرار دادهاند. چه چیزی بهتر از این میتوان پیدا کرد؟ انگار که به عنوان مثال بیل گیتس کنار شما ایستاده و راه موفق شدن در زندگی را به شما نشان میدهد. پس با خواندن زندگینامه این دسته افراد، به دنبال پیدا کردن رازهای موفقیت او باشید. شاید در ابتدا تصور کنید که این رازها تنها در مورد همان فرد خاص کارایی دارند. اما با خواندن چند زندگینامه دیگر و پیدا کردن نقاط مشترک، میتوانید به یک جمعبندی عالی برسید و آن را سرلوحه زندگی خود قرار دهید.
* درباره مترجم:
کیومرث مرادی (1351 در تهران) نمایشنامهنویس، کارگردان تئاتر و استاد دانشگاه ایرانی و مؤسس مدرسه تخصصی بازیگری و کارگردانی پادمآرت (کمپانی تئاتر امید ایران) است.
* دیگر آثار مترجم:
«نقطه عطف» نوشته پیتر بروک (ترجمه این کتاب بهطور مشترک با گودرز میرانی انجام شد) انتشارات فرهنگ کاوش1383.
جمعه 6 خرداد ماه 1401* شماره 252، هفته سی و ششم* زندگی
به روایت مردم عرب خوزستان
کشور ما ایران، با کوه های سر به فلک کشیده، جلگه های سرسبز، دشت های حاصلخیز، کویرهای خشک و لم یزرع و آب های نیلگون در شمال و جنوب، آمیزه ای از مناطق جغرافیایی مختلف با آب و هوای متفاوت است. وسعت سرزمین ایران به همراه تنوع جغرافیایی و تنوع آب و هوایی باعث گردیده تا مردمانی با ویژگی ها و آداب و رسوم خاص در آن سکنی گزینند. این مردم، اجزای پیکره ای بزرگ و یکپارچه به نام ملت ایران هستند که با پیشینه مشترک، تاریخ این مرز و بوم را رقم زده اند. ازجمله اجزای این پیکره بزرگ که نقش فعال و موثری در تحولات شش قرن اخیر این خطه از میهن داشته اند، مردم عرب خوزستان هستند که در بخش جلگه ای استان خوزستان زندگی می کنند.
در کتاب حاضر مبنای فرهنگ عامیانه مردم عرب خوزستان به شیوه مصاحبه و مشاهده مشارکتی جمعآوری شده است. بهگونهای که نگارنده به میان مردم رفته و باورها و هنجارهای عامیانه را در فعالیتهای روزمره آنها مثل خوراک، پوشاک، جشنها، قصهها، ازدواج، مرگومیر، افسانه بازیها، مرثیهای، صنایعدستی و غیره جستجو و جمعآوری نموده است. کتاب حاضر مترادف یا معادل فرهنگی کامل مردم عرب خوزستان نیست، بلکه جزئی از مجموعه اعمال و رفتار فرهنگی جامعه مردم عرب خوزستان است.
* دیگر آثار نویسنده: جامعهشناسی سربندر: پژوهشی در مسائل شهری بندر امام خمینی
عنوان کتاب: فرهنگ عامیانه مردم عرب خوزستان
نویسنده: سیدعبدالامام بنیسعید
ناشر: نشر ترآوا
تعداد صفحات: 224 صفحه
جمعه 30 اردیبهشت ماه 1401* شماره 245، هفته سی و پنجم* زندگی
موجی تا آسمان
شاهنامه آیینه ایران باستان با هنرنمایی فردوسی است. بازخوانی این متن و پژوهش در ابعاد مختلف آن، به روشن کردن بسیاری از زوایای پنهان فرهنگ ایران می انجامد. شاهنامه، شاهکار اندیشه فردوسی است، برگزیده ای است از حماسه ها، داستان ها، اساطیر باستانی و رویدادهای تاریخی که حفظ آن ها، برای پاسداشت فرهنگ انسانی یک ضرورت است. شاهنامه، بیان کننده روحیه، افکار، اندیشه ها و آرمان های مردمی است که این معانی در میان آنان تکامل یافته است. از این روست که این اثر، آیینه روشن و تمام نمایی از آداب و رسوم، مظاهر فرهنگ و تمدن، اخلاق و مذهب، حکمت و اجتماعیات و پند و اندرزهاست. شاهنامه، مشتمل بر داستان هایی است از قهرمانان و پهلوانان، زنان ومردانی که گاه جنبه اسطوره ای و آرمانی دارند و گاه تاریخی. داستان روح شجاعت و مردانگی است، قصه عشق و دلدادگی. داستان زنان و مردانی که اگر عاشقند، عشقشان جان سوز است : «که من عــاشقم همچو بحر دمان/ ازو بــر شــده مـوج تـا آسمـان»
از سخنان حکیم توس، بر می آید که زناشویی و ازدواج در دیدگاه او از اهمیّت خاصی برخوردار است؛ چرا که برای تحکیم بنیان خوشبختی و تشکیل خانواده از مهم ترین وظایف هر ایرانی به شمار می آید. بنابراین شاهنامه سند معتبری است که می توان ازدواج ها و آداب و رسوم و آیین های مختلف زناشویی در ایران آن روزگار را در آن مورد بررسی قرار داد.
عنوان کتاب: زناشویی در شاهنامه
نویسنده: احمدرضا معصومی دهقی
ناشر: نقش خورشید
تعداد صفحات: 344 صفحه
نوشتن کتاب «زناشویی در شاهنامه» هم حکایتی دارد؛ نویسنده سال اول دوره کارشناسی مشغول خواندن داستان « بیژن و منیژه » بوده و وقتی به آن قسمتی رسیده که « بیژن » در زیر درختی مشغول تماشای مراسم جشن دختر افراسیاب؛ یعنی « منیژه » است که هر دو با دیدن همدیگر شیفته هم می شوند! و این نکته به ذهنش می رسد که مگر ممکن است که شاهنامه با وجود این که بیشتر درباره تاریخ و جنگ و ... سخن می گوید از عشق هم سخن بگوید ! و با موضوع «عشق» در شاهنامه به تحقیق و پژوهش مشغول می شود. البته قبل از کار نویسنده، در مورد «چهره زن در شاهنامه» یا « داستان زنان در شاهنامه» کار شده بود ولی در زمینه عشق و زناشویی در شاهنامه به این شکل پرداخته نشده است.
به اعتقاد نویسنده: « فردوسی در شاهنامه، مقام و منزلت زنان ـ زنان گرانمایه و نیک خوی ـ را گرامی می دارد و از خردورزی، وفاداری، شرم و پاکدامنی، نیک اندیشی و کاردانی آنان سخن می گوید. یکی از برتری های خاص و بی مانند حکیم روشن بین، آوردن زنان در نقش های متعددی چون مادری گرانمایه، همسری دلارام و پاکباز، دلاور و پهلوانی بی باک است. حجاب و پوشیده موی بودن از خصوصیات دیگر زنان شاهنامه است. فردوسی بسیاری از زنان را بدین نام می خواند و از پاکدامنی آنان سخن می گوید. در شاهنامه به زنان بیگانه ای بر می خوریم که با ایرانیان پیوند برقرار می کنند، از کشور خود می گسلند و در سخت ترین شرایط همراه و همگام با شویشان به ایران می آیند. زنان شاهنامه، از آزادی کامل بهره مندند. برخی در انتخاب همسر و برخی در گردش و تفریح. در داستان منیژه، این موضوع به خوبی نمایان است.گروهی از زنان شاهزاده اند که از میانشان چند نفر به مقام سلطنت رسیده اند. برخی از آنان نیز به همسری شاه درآمده اند و مقام شهبانویی یافته اند.کوتاه سخن این که زن محبوب شاهنامه، زنی است که ویژگی های ارزنده و شایسته فرهنگ ایرانی را دارا باشد. مردان در شاهنامه، همانند زنان به چند گروه و طبقه تقسیم می شوند. گروهی شاه و شاهزاده اند، دسته ای سپهسالار و سپاهی، پهلوان و موبد و دبیر، اخترشناس و پزشک و خواب گزار و گروهی دهقان و کشاورز و ... که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. در شاهنامه از پنجاه و دو تن شاه نام برده شده است که عده ای از آنان از نظر شخصیتی، ویژگی هایی همانند دارند. عده ای از آنان شاهان بزرگ شاهنامه، برخی بیدادگر و برخی چون جمشید، خودبین و ناسپاسند که نامشان به گناه آلوده است. برخی از شاهان شاهنامه مغرور، بی ثبات و خودکامه هستند.»
معصومی دهقی همچنین می گوید:« در شاهنامه کلمه «زن» نزدیک به سیصد بار به کار رفته است که سی و دو نفر از آنان زنانی مشهور و با نام و نشان هستند. برخی از آنان مانند آزرمیدخت و پوراندخت (دختران خسروپرویز ) و همای چهرزاد (دختر بهمن) حق حاکمیت و پادشاهی دارند. عده ای از زنان همچون گردآفرید، گردیه و بانوگشسب جنگاورند و در میدان جنگ، همراه و همگام با مردان دلاورانه می جنگند و برخی از نژاد دهقانانند که با شاهان پیوند برقرار می کنند. در شاهنامه چهل و یک مورد ازدواج با داستان هایی که جزء ملحقات شاهنامه هستند، به وقوع پیوسته است که هجده مورد، ازدواج با بیگانگان و هفت مورد ازدواج با دشمن دیده می شود. ازدواج های سیاسی با انگیزه و دلایل مختلف صورت پذیرفته است که پانزده مورد ازدواج سیاسی در شاهنامه یافت می شود و دلایل آن به این شرح است : شکست دشمن و تصرف شبستان وی – وجه المصالحه قرارگرفتن دختر با شکست دشمن – به دست آوردن نیرو و توان سیاسی – نظامی – متحد کردن نیروهای داخلی کشور به منظور یافتن قدرت بیشتر ».
همچنین این پژوهشگر ادامه می دهد: «به پیوندی که بر اساس آن قهرمان شاهنامه، بنا به دلیلی از وطن خویش خارج شده در سرزمین بیگانه فرود می آید و با دختران وصلت می کند، ازدواج با بیگانه می گویند. این نوع ازدواج در ظاهر حادثه ای شاد است، امّا در باطن رویدادی غم انگیز را می پروراند که گاهی منجر به قتل مرد ایرانی یا فرزند پسر وی که زاده این پیوند است، می شود. نمونه های آن در شاهنامه عبارت اند از : ازدواج پسران فریدون با دختران شاه یمن که منجر به کشته شدن ایرج به دست برادران می گردد - ازدواج زال با رودابه، دختر مهراب کابلی، که به کشته شدن رستم به دست برادر ناتنی می انجامد - ازدواج کاووس با سودابه که باعث قتل محبوب ترین جوان ناکام شاهنامه، سیاوش، می گردد - ازدواج رستم با تهمینه که کشته شدن سهراب به دست پدر را باعث می شود.
احمدرضا معصومی دهقی متولد سال 1354 در شهر دهق دارای مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی ست. پدر بزرگش به شاهنامه علاقه بی نظیری داشت به طوری که در دوران کودکی وی به زمزمه ها و شعرخوانی های او، احمدرضا با دنیای شاهنامه آشنا شد. این مدرس دانشگاه و مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان، در سال 1383 ، عنوان مؤلف رتبه اول کشوری را کسب نمود. آثار و مقالات مختلفی را به چاپ رساند که مهمترین آن می توان به کتاب « زناشویی در شاهنامه » اشاره کرد.
جمعه 23 اردیبهشت ماه 1401* شماره 238، هفته سی و چهارم* زندگی
فیل چین
شناخت صحیح از تاریخ، تمدن، فرهنگ و لایههای پیچیده فرهنگی و اجتماعی کشور چین، جهت درک و شناخت چین معاصر و تحولات آن ضروری است.
کتاب حاضر، توسط سیزده نفر از اساتید برجسته چینی، به سرپرستی پروفسور«جانگ چی جی» تألیف شده است. مطالب اثر در یازده فصل تدوین شده که طی آن موضوعاتی چون: سرآغاز فرهنگ چینی، اخلاقیات و انسانیت، ادیان برجسته چین باستان، آثار تاریخی، خوشنویسی و نقاشی، طب سنتی، معماری و ... مورد مطالعه قرار گرفته است.
دو فصل پایانی کتاب به مطالعه چالشهای پیش روی فرهنگ سنتی چین در دنیای معاصر اختصاص دارد.
* یادداشت مترجم
فرهنگ چین، فرهنگی است کاملا متکی به خود، و به لحاظ تنوع بسیار جامع، و از نظر تاریخی از چنان سابقه ای برخوردار است که برای افراد نا آشنا به این فرهنگ، بسیار شبیه به داستان شناخت فیل در تاریکی از مثنوی مولانا است. در تاریکی هرگز نمی توان فیل را، و در این جا فرهنگ چین را، آن گونه که هست درک کرد. چون لمس قسمت هایی از بدن فیل و اطلاق آن به کل، از واقعیت به دور خواهد بود. کسی که پای فرهنگ چینی را لمس کرده باشد خواهد گفت، مردم چین چقدر محتاط و محافظه کار هستند و لذا، پذیرفتن نوگرایی برای آن ها بسیار دشوار است. شخصی که دست به دُم فرهنگ چینی کشیده باشد، ممکن است بگوید، ساختار جامعه چین را نظام خانوادگی آن شکل داده و ناتوانی آن در ایجاد یک نظام اجتماعی جدید را به گردن این ویژگی بیاندازد. کسی که گوش فرهنگ چینی را لمس کند احتمالا بگوید که مردم چین اساسا جامعه هنرمندی هستند، و به همین خاطر از نظر اندیشه علمی عقب مانده اند. البته، شاید هیچکدام از این قضاوت ها به تنهایی در مورد بخشی از فرهنگ چینی اشتباه نباشد، ولی مسلما در تبیین کلیت آن دچار اشتباه شده و مصداق تعمیم جزء به کل خواهد شد.
براساس شواهد و اسناد و مدارک تاریخی، سرزمین پهناور چین، بیش از2000سال کانون فرهنگی شرق آسیا بوده و پیشینه شکل گیری نظام فرهنگی آن هم دست کم به 1500سال پیش از آن بر میگردد. اگرچه مرزهای جغرافیایی و سلسلههای سیاسی حاکم بر این سرزمین در طول تاریخ، پی در پی در حال دست به دست شدن و تغییر و تحول بوده است، ولی پیوستگی عناصر فرهنگی و تمدنی آن، با همه تنوع و زیبایی که دارد، همواره به سمت رشد و کمال و توسعه حرکت کرده و کمبودها و نواقص خود را با وام گرفتن از سایر فرهنگ ها و تمدن ها برآورده ساخته است.
در طول هزاره های گذشته، این روح همبستگی حاکم بر فرهنگ چینی، به عاملی تأثیر گذار در ایجاد پیوستگی و همگرایی پایدار میان اقوام و ملیت ها و خرده فرهنگ های متنوع پیرامونی این سرزمین تبدیل شده و فرهنگی یکپارچه و پویا را شکل داده است که شناخت ریشه های پیشرفت امروزین چین بدون توجه به این گذشته تاریخی، نارسا و فریبنده خواهد بود. لذا، بایستی تحولات چین معاصر را در چارچوب پویایی تاریخی چند هزار ساله فرهنگ و تمدن این کشور مد نظر داشت تا بتوان تحلیلی درست و واقعگرایانه به دست آورد.
بنابراین، درک چین معاصر بدون کمک گرفتن از تاریخ و فرهنگ دیرینه آن امکان پذیر نیست. برای رسیدن به این شناخت لازم است با عناصر بسترساز و روند شکل گیری جهان بینی و اندیشه چینی، عناصر تشکیل دهنده و مقوِم هویت فرهنگی و اجتماعی و تأثیر تداوم سلسلههای متعدد حاکم بر این کشور در تحولات اجتماعی آن آشنا شد. به عبارت دیگر، باید چین را آن گونه که هست دید و تجزیه و تحلیل کرد و در این مسیر از افراط و تفریط دوری جست، و این مهم نیز بدون شناخت صحیح از تاریخ، تمدن، فرهنگ و لایه های پیچیده و مختلف فرهنگی و اجتماعی جامعه این کشور امری نا ممکن خواهد بود.
* فهرست مطالب کتاب:
یادداشت مترجم / پیشگفتار
فصل اول: سرآغاز فرهنگ چینی
بخش 1. دستاورد های نیاکان چینی/ بخش 2. تولیدات کشاورزی جنوب و شمال/ بخش 3. دنیایی از سفال و یشم/ بخش 4. نمادهای اصلی حکاکی شده و ابداع کاراکترهای چینی/ بخش 5. اژدها؛ نمادی از ویژگی های تلاشگرانه ی فرهنگ چینی
فصل دوم: فلسفه ی چینی، روح فرهنگ سنتی چین
بخش 1. شناخت جهان و انسان/ بخش 2. شناخت تغییرات / بخش 3. فراگیری جذب و هم سازن سازی
فصل سوم: اخلاقیات و انسانیت
بخش 1. فضایل سنتی / بخش 2. ویژگی های علم تاریخ چینی / بخش 3. روح انسانی و جذابیت هنری ادبیات باستانی چین.
فصل چهارم: ادیان برجسته در چین باستان، بودیسم و تائوئیسم
عنوان کتاب: فرهنگ سنتی چین
نویسنده: جانگ چی جی
مترجم: علی محمد سابقی
ناشر: انتشارات بین المللی الهدی
تعداد صفحات: 440 صفحه
بخش 1. معرفی بودیسم در چین و اختلاط فرهنگ خارجی و چینی/ بخش 2. پیدایش تائوئیسم و آمیختگی فرهنگ های متعدد/ بخش 3. بودیسم و تائوئیسم چینی و فرهنگ سنتی چین
فصل پنجم: آثار تاریخی زیبا و رنگارنگ
بخش 1. ویژگی های فرهنگی آثار یشمی / بخش 2. ارزش فرهنگی آینه های برنزی/ بخش 3. مفاهیم آثار طلایی و نقره ای/
بخش 4. فرهنگ سنتی چین و ظروف برنزی، سفالی و چینی
فصل ششم: مهد فرهنگ چینی آموزش
بخش 1. ریشه و خصوصیات مدارس در چین باستان / بخش 2. آموزش و فرهنگ سنتی چین
فصل هفتم: خوشنویسی و نقاشی چینی
بخش 1. معرفی خوشنویسی چینی و آثار نفیس خوشنویسی / بخش 2. نقاشی چینی و فرهنگ سنتی
فصل هشتم: طب سنتی چین و مهارت حفظ تندرستی
بخش 1. اصول نظری و طبقه بندی در طب سنتی چین و توسعه ی دارو شناسی چینی / بخش 2. مکتب طب سنتی چین و مکاتب مهارت حفظ تندرستی / بخش 3. ویژگی های فرهنگی داروهای چینی / بخش 4. فرضیه ی حفظ تندرستی در دوران اولیه ی آیین کنفوسیونیسم
فصل نهم: فرهنگ غذایی چین
بخش 1. ویژگی های فرهنگ غذایی چین / بخش 2. نگهداری و گسترش فرهنگ تغذیه
فصل دهم: معماری قدیمی چینی و فرهنگ سنتی چین
بخش 1. جلوه گری فرهنگ سنتی در معماری باستانی چین/ بخش 2. چهار سبک عمده ی معماری سنتی و مفهوم فرهنگی ضمنی آن ها
فصل یازدهم: چالش های پیش روی فرهنگ سنتی چین
بخش 1. نفوذ و گسترش فرهنگ غربی / بخش 2. بازنگری و ارزیابی انتقادی فرهنگ سنتی چین
نتیجه گیری: قرن 21 و فرهنگ سنتی چین
سال شمار مختصر سلسله های چین
* درباره نویسنده: جانگ چی جی(1927م-) پژوهشگر فرهنگ چینی است.
*دیگر آثار مترجم:
کتابها: - جامعه و فرهنگ چین - تجربیاتی از کلان شهر پکن (پایتخت چین) - کتاب التزام ناگزیر: تحلیلی بر راهبردهای ایالات متحده آمریکا در مواجهه با بیداری اسلامی
از مقالات علی محمد سابقی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.کتاب و کتابداری در چین / 2. نقش زبان فارسی در پیدایش زبان های محلی اسلامی در چین / 3. زبان چینی از انزوا تا آستانه ی جهانی شدن / 4. جایگاه تاریخی زبان و ادبیات فارسی در منطقه سین کیانگ چین / 5. لی شون ادیب و دانشمند ایرانی / 6. نگاهی به فرهنگ کتابت ، کتابداری و کتابخانه در چین / 7. اعیاد ملی چین و عید نوروز در سین گیانگ / 8. نشریات اسلامی در چین / 9. حضور تاریخی فرهنگ شیعه در چین / 10. شهر تاریخی زیتون ( چوانجو ) ؛ یادگاری از حضور ایرانیان در چین
* همچنین موضوع فرهنگ سنتی چین، کتاب «فنگ - شویی : فرهنگ زندگی و سکونت براساس حکمت سنتی چینی» در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان موجود است.
جمعه 16 اردیبهشت ماه 1401* شماره 231، هفته سی و سوم* زندگی
بر درگاه
انسان در روند دگرگونی های زیستی و اجتماعی خود (تولد، بلوغ، ازدواج و مرگ) سه مرحله پیش رو دارد: جدایی، انتقال و پیوستن. در مرحله نخست از جایگاه و وضعیت موجود جدا می شود، در مرحله دوم از آن می گذرد و در مرحله سوم در موقعیتی جدید به جامعه می پیوندد. مرحله گذر مرحله ای است که در آن شخص مراسم و آیین هایی را از سر گذرانده و پایگاهی را پشت سر نهاده، اما هنوز به پایگاه دیگر راه نیافته است. گویی بر درگاه و آستانه خانه است، نه درون خانه و یا بیرون آن؛ در مرحله پیوستن است که آدمی به جایگاه و موقعیت جدید خود راه می یابد. آداب و آیین های گذر البته در پاره ای از جوامع سنتی رنگ باخته اند و در جوامع مدرن به درون لایه های رفتاری خزیده اند، اما هنوز در حیات اجتماعی-فرهنگی انسان به اقتضای هر محیط حضور و کارکردی چشمگیر دارند.
آیین در واقع بیان نمادین و گاهی رازآمیز ارزش های فرهنگی و دینی یک جامعه است. ساختار آیین متأثر از اسطوره ها و باورهای متافیزیکی و گاهی مادی مردمی است که در طول سالیان متمادی به آن عمل کرده و آن را حفظ می کنند. از مهمترین و متداولترین آیین های رایج جوامع بشری آیین گذار است. آیینی که مقاطع مهم زندگی انسان را به او گوشزد کرده و به مرور نقش ها و مسؤولیت های جدید و متعالی تری را به او می سپارد. فرد در جریان برگزاری آیین گذار دستخوش نوعی استحاله و تغییر هستی شناختی می شود که از آن به مرگ نمادین از هستی پیشین و حیات دوباره به هستی جدید تعبیر می شود. آیین های گذار در واقع همچون نقاط عطف در مقاطع مهم و اصلی حیات فرد عمل می کنند. مقاطعی که فرد با رسیدن به آنها دستخوش یک پایان و از سوی دیگر آغازی نو می شود و به همین دلیل است که هر آیین گذار را نمادی از مرگ فرد از هستی پیشین و حیات دوباره یافتن او در هستی جدید می دانیم. کارکرد این آیین ها در دو ساحت فردی و اجتماعی مطرح می شود. در ساحت فردی آیین های گذار فرد را نسبت به جایگاه خود در جامعه و در سطح بالاتر در جهان هستی، آگاه می سازند. این شناخت علاوه بر این که به تعالی معنوی فرد یاری می رساند، از سوی دیگر او را به وظایف و مسئولیت هایی که در جامعه به عهده خواهد داشت آگاه می نماید. چنین فردی به لحاظ روحی، احساس تعالی و وابستگی با کل جامعه را پیدا می کند و در عین حال با آگاهی از جایگاه خود در جامعه در صورت کسب شایستگی های لازم برای آن مقطع از حیات خود، نقش مفید و مؤثری در پیشرفت جامعه ایفا می نماید. در ساحت اجتماعی نیز آیینهای گذار سبب اتصال و همبستگی اعضای جامعه شده و هویت جمعی به آنها می بخشد. این هویت جمعی روحیۀ تعاون و دیگرخواهی در میان اعضای جامعه را تقویت می کند و به سبب آن جامعه و فرد به سوی کمال و پیشرفت گام بر می دارند.
محمد اسدیان (متولد 1323 خورشیدی در شهر خرمآباد لرستان) دانشآموخته دوره عالیِ رشته فرهنگ و زبانهای باستانی در دانشگاه تهران است. وی چون اصالتاً از تبار ایلهای لک و لر است، به زبان، مظاهر فرهنگی و زیست و معیشت آنها عمیقاً تسلط دارد و همین امر در پیشبرد پژوهشهای میدانیِ مردمشناختی او بسیار مؤثر واقع شد.
هرچند از همان دوران نوجوانی و آموزگاری با جراید ارتباط یافت و از او شعرها و داستانهایی در مجلههای مطرح آن زمان مانند «فردوسی» انعکاس مییافت، اما ورود به مرکز مردمشناسی ایران، فصل دیگری در فعالیتهای هنری و فرهنگی او گشود و از او مقالات بسیار و مصاحبههای متنوعی در زمینه شعر و ادبیات، نقد و نظر تطبیقی، و زبانشناسی در مجلاتی چون: «کلک»، «دنیای سخن»، مجله «پل فیروزه» (مربوط به دفتر پژوهشهای فرهنگی)، مجله «هنر کتاب ماه» (ماهنامه تخصصی)، «گوهران» (فصلنامه تخصصی شعر)، مجله «چیستا»، فصلنامه «فرهنگ مردم»، «نمای پژوهش» (ویژۀ ایرانشناسی بهعنوان مشاور علمی و ارائه مقاله) و فصلنامه «درگاه» (لرستان) به چاپ رسید.
اسدیان مدتی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به تدریس درسهای فرهنگ عامه و انسانشناسی و ادبیات اشتغال داشت و اکنون عضو پیوسته و نیز عضو هیئت تحریریه انجمن انسانشناسی ایران و از داوران مجلهای تحت عنوان «نامه انسانشناسی» است.
عنوان کتاب: آداب و آیین های گذر
نویسنده: محمد اسدیان خرم آبادی
ویراستار: فروغ کاظمی
ناشر: هنوز
تعداد صفحه: 436
برخی از آثار او در حوزه مردمشناسی عبارتند از: «باورها و دانستهها در لرستان و ایلام» (به اتفاق محمدحسین باجلان فرخی و منصور کیایی)، «باورها و دانش عامه در شهر قشم»، «رسالهای در باب آیینهای گذر».
از مجموعه اشعار ایشان میتوان به موارد زیر اشاره کرد: «در مدار بسته ساعت»، «بوی بارانهای تاریک، نشر نشانه» و «صدای تو پیدایم میکند».
* کتاب «آیین های گذر در ایران: بررسی تطبیقی آیین های ایرانی در حوزه های فرهنگ و جغرافیایی» از این نویسنده در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان موجود است.
جمعه 9 اردیبهشت ماه 1401* شماره 224، هفته سی و دوم* زندگی
خود مردم نگاری فلسطینی
به جرئت میتوان گفت که کتاب حاضر با هر آنچه تاکنون درباره فلسطین نگاشته شده، متفاوت است. این تفاوت بیش از پیش از هرچیز در چشمانداز این کتاب با نوشتههای دیگر است. در این کتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم فلسطین را مورد بررسی قرار دادهاند. در نتیجه، کتاب حاضر نه تنها به دانش ما درباره فلسطین میافزاید، بلکه سبکی را نشان میدهد که در نوشتههای فارسی دیگر دیده نمیشود.
ادوارد سعید نویسنده فلسطینی الاصل و ژان مور عکسبردار سوئیسی، در این کتاب با سبکی خاص ـ در هم آمیختگی نوشتار و تصویر ـ کوشیده اند، تصویری واقعی از زندگی و آرمان های مردم فلسطین فراروی مخاطب قرار دهند.
نوشته های کتاب بدین ترتیب که ادوارد سعید با قلم خود و نگاهی نقادانه عملکرد رهبران فلسطینی و جهان عرب را بررسی و ارزیابی می کند و تصاویر ژان مور نیز سیاست های بین المللی و اهداف استعماری قدرت های بزرگ را به نقد می کشد و بدین سان حقایقی از زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم فلسطین منعکس می شود . کتاب از نخستین و معدود خود مردم نگاری های ترجمه شده به زبان فارسی است. نسبت سعید با رسانه عکاسی را باید عطف به آنچه که او بعدها در ابداع، خاطره و مکان می نویسد؛ فهم کرد. او هدف خودش از استفاده از عکس همراه با متون ضمیمه را شکستن طلسم افسانه فلسطین به منزله سرزمینی متروک و با مردمانی بی نام و نشان می داند . از این جهت می توان حدس زد که خصلت واقع نمایانه عکس ها در نمایاندن مردم فلسطین، مهمترین دلیل اتکای او به این رسانه است. از این را کیفیت اپیزودیک عکسها در کنار متنها همبستهای را می سازد که به شکلی انتقادی به روایت زندگی روزمره فلسطینیان می پردازد. کیفیتی که به واسطه همنشینی زبان و تصویر خصلتی را به کتاب اضافه می کند.
نویسنده، تجربه های فردی و مشاهدات شخصی را با رخدادهای اجتماعی و تحلیل مردم شناختی در می آمیزد. او با نمایش نمونه های فردی در متن روابط اجتماعی ـ تاریخی خاص، به آنها معنا و مفهومی فراتر از رخدادهای منفرد میرا بخشیده است. ادوارد سعید با پرداختن به جنبه های عینی زندگی فلسطینی ها موفق شده است نه تنها پیچیدگی زندگی آنان را نشان دهد، بلکه روند حرکت این تحولات را نیز بنمایاند. نوشته سعید دو هدف عمده دارد: نخست ارائه هویت فلسطینی ها به عنوان یک گروه انسانی که زندگی شان بسی پیچیده تر و متفاوت تر از تبلیغات سرسام آور است .دوم تاکید بر چند گونگی تجربه ها و هویت های فلسطینی. سعید همچنین در تحلیل خود از موقعیت زنان فلسطینی به نکات مهمی اشاره می کند .
* درباره نویسنده: ادوارد ودیع سعید (زاده 1 نوامبر 1935 در اورشلیم، فلسطین تحت سرپرستی بریتانیا – درگذشته25 سپتامبر 2003 در نیویورک) نظریهپرداز ادبی، منتقد فرهنگی و فعال سیاسی فلسطینی - آمریکایی است. وی در دانشگاه های هاروارد و پرینستون درس خوانده بود و استاد زبان انگلیسی و ادبیات تطبیقی در دانشگاه کلمبیا بود. سعید به عنوان یکی از بنیانگذاران نظریه پسااستعمارگرایی شناخته میشود. سعید با کتاب مشهور شرقشناسی که در 1978 به چاپ رساند و نقدی در بازنماییهای فرهنگی شرقشناسی و چگونگی درک جهان غرب از شرق، شناخته شدهاست.
* دیگر آثار نویسنده: سه اثر مهم ادوارد سعید عبارتند از مسئله فلسطین، شرقشناسی و اسلام رسانهها. از کتابهای ترجمه شده وی در فارسی به فهرست زیر میتوان اشاره کرد:
شرقشناسی، ترجمه عبدالرحیم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
شرقشناسی ترجمه لطفعلی خنجی، انتشارات امیرکبیر(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
فراتر از واپسین آسمان: زندگیهای فلسطینی، ترجمه حامد شهیدیان، نشر هرمس
نقش روشنفکر، ترجمه حمید عضدانلو، نشر نی
بی در کجا، خاطرات ادوارد سعید، ترجمه علی اصغر بهرامی، نشر ویستار
اومانیسم و نقد دمکراتیک، ترجمه اکبر افسری، نشر کتاب روشن
فرهنگ و امپریالیسم، ترجمه اکبر افسری، انتشارات توس
فروید و غیر اروپاییها، ترجمه نوید حمزوی، نشر نیماژ
عنوان کتاب: فراتر از واپسین آسمان: زندگی مردم فلسطین
نویسنده: ادوارد سعید
ژان مور عکسبردار سوئیسی
مترجم: حامد شهیدیان
ناشر: انتشارات بعثت/ هرمس
تعداد صفحات: 208 صفحه
* دیگر آثار عکاس: از این عکاس کتاب شیوه ی دیگری برای گفتن که با همکاری جان برجر و ترجمه پریسا دمندان و سهیلا دمندان انجام شده را می توانید بخوانید.
* درباره مترجم: حامد شهیدیان، عضو دپارتمان جامعهشناسی و مردمشناسی دانشگاه ایلینوی در اسپرینگفیلد است.
جمعه 2 اردیبهشت ماه 1401* شماره 217، هفته سی و یکم* زندگی
پای نشاط
شادی و شادی گرایی همواره مورد توجه نویسندگان و شاعران این کهن مرز و بوم بوده است. از میان بزرگان ادب پارسی، سعدی از جمله کسانی است که به این موضوع توجه داشته. در این کتاب نویسنده تلاش کرده در آغاز مفهوم شادی و پیشینه شادی گرایی در ایران باستان را مورد بررسی قرار دهد و در ادامه به نمونه هایی از شادی گرایی در آثار شاعران پیش از سعدی و سپس به بنیاد و جلوه های شادی در آثار سعدی، طنز و مطایبه، موسیقی کلام و... پرداخته است. در بخش بررسی جلوه و مصادیق شادی در آثار سعدی 22 مورد را نویسنده جستجو کرده است.
برگزاری جشنها و آیینهای شادیگرا یکی از ویژگیهای فرهنگی جامعه دیرسال این کهن مرز و بوم است.
پژوهشهای مردمشناسی نشان میدهد که اقوام ایرانی حداقل از زمان شکلگیری تمدن آریایی و پس از آن در زمان زرتشت و حتی بعد از اسلام به شادی توجه داشتند. وجود جشنهای ایرانی و اسلامی هرکدام نشان از شادیگرا بودن فرهنگ ایرانی دارد. بررسی آیین و رسوم ایرانی، به ویژه وجود جشنهای روزانه، ماهانه و فصلی نشان میدهد که در سرزمین پارسیان چه اندازه به شادی و شادمانی چشم داشتهاند و اینگونه است که در کتیبههای دوران هخامنشی همچون کتیبۀ داریوش در تخت جمشید میخوانیم: «اورمزد خدای بزرگ که برای بشر شادی را آفرید».
ناگفته نماند برگزاری تمامی جشنها و آیینهای شادیگرا بنمایه دینی داشته و در تمامی این جشنها ستایش از پروردگار نخست مسئلهای بوده که بدان توجه میشد؛ چنانکه واژه جشن به معنای ستایش است که در این کتاب به آن پرداخته شده است.
نظر به اینکه ایرانیان اقوامی شادیگرا بودند و همواره در زندگیشان شور و نشاط و شادمانی بسیار پررنگ جلوه میکرد، بیگمان چنین اندیشه ارجمندی که از نیاکانمان به تسل بعدی به میراث رسیده، در آثار اصحاب قلم و اندیشه نیز راه یافته است. هیچ اثری از سخنوران و پارسیسرایان این کهنبوم نمیتوان سراغ گرفت که رنگ و بوی شادی و شادمانی در آن جلوهای ویژه نداشته باشد. سعدی یکی از این بزرگان این دیار است که در تمامی آثارش شور و شادی موج میزند. خود این پارسیسرا در واپسین اوراق گلستانش میانگارد: «غالب گفتار سعدی طربانگیز است و طیبتآمیز و کوتهنظران را بدین علت زبان طعن دراز گردد که مغز دماغ بیهوده بردن و دود چراغ بیفایده خوردن کار خردمندان نیست».
آثار گرانسنگ این پادشاه سخن در ذهن و زبان همگان خوش مینشیند، چون در بوستانش باورمند است که «جهان پر سماع است و مستی و شور» و بنابراین در بسیاری از سرودههای این شاعر شورافکن و شورانگیز، شادی موج میزند و خواننده را به زیستن و آینده خوشبین و امیدوار مینماید.
شورآفرینی سخن زارآلود سعدی از چند نظرگاه قابل بررسی و کندوکاو است. نخست اینکه وضعیت اجتماعی و سیاسی آن روزگار و حتی منزلت اجتماعی خود سعدی فراوان نقش داشت در شادیگرا بودن آثارش و دیگر اینکه موسیقی کلام سعدی و اوزانی که سعدی در سرودن شعرهایش از آنها بهره برده و قافیههایی که سود جسته است و حتی موسیقی درونی و معنوی کلام سعدی شیرینسخن، گسترشدهنده شادیآفرینی در شعرهایش میباشد و سوم اینکه در حوزه واژگان از واژگانی بهره برده است که این واژگان از منظر معناشناختی شادمانی در آنها موج میزند.
نویسنده در این کتاب در حوزه واژهشناسی به شرح واژگان شادیآفرین بپردازد و پس از آن از میان نمونههای فراوانی که سعدی از آنها سود جسته است، برخی را ذکر نماید تا نمایانده شود این شاعر دوره ادبیات درونگرا تا چه اندازه به شادی و شادمانی به عنوان یکی از میراثهای ارجمند ایران کهن که از روزگاران گذشته و از ایرانیان نژاده آریایی به عصر سعدی رسیده، پایبند بوده و این گونه است که میسراید:
درخت غنچه برآورد و بلبلان مستند / جهان جوان شد و یاران به عیش بنشستند
عنوان کتاب: شادی گرایی در آثار سعدی
نویسنده: منوچهر علی پور
ناشر: تیرگان
تعداد صفحات: 176صفحه
بساط سبزه لگدکوب شد به پای نشاط / ز بس که عارف و عامی به رقص برخاستند.
* فهرست مطالب کتاب: پیشآورد / پارۀ نخست: شادی و پیشینۀ شادیگرایی در ایران باستان و گونههای آن / مفهوم شادی / پیشینۀ شادیگرایی در ایران باستان / گونههای شادیگرایی در ایران باستان / پارۀ دوم: مروری بر گونههای شادیگرایی در شعر شاعران دورۀ آغازین / پارۀ سوم: جلوههای شادیگرایی در آثار سعدی.
* دیگر آثار نویسنده:
منوچهر علیپور که به پژوهش در زمینه شادیگرایی در ادبیات کهن مشغول است، اولین جلد این مجموعه را با عنوان «شادیگرایی در آثار سعدی» به چاپ سپرد. کتاب های «شادیگرایی در تاریخ بیهقی»، «شادیگرایی در آثار نظامی گنجوی»، «شادیگرایی در آثار مولوی» و «شادیگرایی در دیوان حافظ» از جمله آثاری هستند که او دنبال کرده است. کتاب «دیوان حافظ» به همراه شرح کامل مشکلات و دشواریهای آن به قلم منوچهر علیپور توسط نشر تیرگان به چاپ رسیده است. این کتاب پژوهشی با مقدمهای از قدمعلی سرامی همراه است. «هفت شهرعشق» از دیگر آثار تحقیقاتی این نویسنده است .
* همچنین از این نویسنده کتاب های: مناجات عارفان، کرامات عارفان، پژوهشی در شعر کودک و آشنایی با ادبیات کودکان در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان موجود است.
جمعه 26 فروردین ماه 1401* شماره 210، هفته سی ام* زندگی
مناجات و موسیقی
«کتاب موسیقی رمضان در ایران»، پژوهشی است در جهت حفظ گوشه ای از فرهنگ موسیقایی کشورمان یعنی موسیقی رمضان که توسط یکی از پژوهشگران موسیقی نواحی ایران و با همکاری تعدادی از موسیقیدانان و پژوهشگران دیگر نقاط کشور به انجام رسیده است. کتاب از سه مقدمه و شش بخش تشکیل شده که عبارت اند از: آیین سحر، آوازهای نیمه ماه رمضان، آیین نوبت زنی (نقاره زنی)، رو در رو، بخش اضافات، حواشی و تعلیقات و شنیده ها. علاوه بر این در قسمت آخر کتاب نتنگاری ریتمهای نقارهنوازی، طبل سحری، طبل عزا و دهلنوازی در برخی از نواحی ایران، توسط محمدرضا درویشی نوشته شده است. این کتاب به بررسی و تحقیق در مورد نغمههایی آشنا در خاطرات نهچندان دور ایرانیان میپردازد. آواها و نغمههای سحرخوانان که سالهای متمادی زینتبخش شبهای رمضان بوده است، شبهای رمضان را تبدیل به یکی از خاطرهانگیزترین شبهای سال کرده است. بخشبندی کتاب بسیار دقیق صورتگرفته و در هر بخش جزئیات مربوط به هر مراسم به دقت ذکر شده است. عناوین فرعی با سر تیترهای: پیش خوانی رمضان، موسیقی رویت هلال، آواها و نواهای بیدارسازی، سحر خوانی، سحرخوانی به همراه سازکوبی، سحرخوانی با تنبور و دوتار، سازهای بادی نواختن در سحر، جار کشیدن، نوشآباد کویر، یزد، موسیقی و اوقات فراغت در ماه رمضان، نیایش، مرثیه خوانی، مقتل خوانی و منقبت خوانی، آواها و نواهای پایان ماه رمضان، آواز سحر در کرمانشاه و لرستان، سحرخوانی در جنوب خراسان، مناجات سحر مشهد اردهال، الوداع رمضان در جنوب ایران، بررسی آواز آئینی هوربابایی (هوم بابایی) در کاشان، طبل و نقارهزنی در منطقهی اراک، ضرب المثلهای ایرانی درباره نقاره – نقاره خانه و ادوات و اجزای ان، آواز زولبیا فروشان ماه رمضان گیلان، آوانگاری و ... تشکیل شده است.
عنوان کتاب: موسیقی رمضان در ایران
نویسنده: هوشنگ جاوید
نت نگاری: محمدرضا درویشی
ناشر: سوره مهر
تعداد صفحات: 307
نویسنده درباره این کتاب میگوید: «در گذشته آواز در ماه مبارک رمضان، جانشین ترانهها میشد. درواقع رمضان باعث میشد متن موضوعی آوازها تغییر کند و مضمونهای ستایش و نیایش در آوازها مطرح شود، همچون رمضانیهها و دیگر نواهایی که با صدای بسیار زیبایی خوانده میشدند.». بنابر اعتقاد جاوید امروز باید به این نکته بسیار مهم اندیشید که آیا ترانهها و آواهای رمضانی جدید میتوانند تاثیرگذاری گذشته را داشته باشند؟ و جایگزین مناسبی برای رمضانیههای گذشته باشند؟ وی، با استناد به منابع بهجا مانده از تاریخ کهن ایران، ریشههای آیین نقارهزنی را مربوط به دوران پیش از اسلام میداند و معتقد است ایرانیان در اوقات خاص از جمله برآمدن آفتاب و هنگام جنگ، از سازهای کوبهای مانند نقاره استفاده میکردند. مصاحبه با سحرخوانان در نقاط مختلف ایران و بیان خاطرات ایشان، یکی از بخشهایی است که مطالعه آن برای خوانندگان خالی از لطف نیست.
کتاب «موسیقی رمضان در ایران»، تحقیقی ارزشمند درباره هنر سحرخوانی در ایران است؛ هنری که به واسطه ظهور رسانههای جمعی مانند رادیو و تلویزیون رو به فراموشی است. این کتاب که همراه یک لوح فشرده حاوی الحان موسیقی ماه رمضان ارائه شده است، مجموعهای ارزشمند جهت ثبت خاطرات شبهای رمضان در ایران به شمار می رود.
* فهرست کتاب:
مقدمه اول (بهروز وجدانی) ● مقدمه دوم (محمد همایون سپهر) ● مقدمه سوم (سید احمد وکیلیان) ● پیشنوشته (هوشنگ جاوید) ● آئین سحر ● پیشخوانی رمضان ● موسیقی رویت هلال ● آواها و نواهای بیدارسازی ● سحرخوانی ● سحرخوانی به همراه سازکوبی ● سحرخوانی با تنبور و دوتار ● سازهای بادی نواختن در سحر ● دهلزنی و نقاره زنی ● جارکشیدن ● آوازهای نیمه ماه رمضان ● نوشآباد کویر ● یزد ● موسیقی و اوقات فراغت در ماه رمضان ● آواها و نواهای شب قدر ● نیایش ● مرثیهخوانی ● مقتلخوانی و منقبتخوانی ● آواها و نواهای پایان ماه رمضان ● آواز سحر در کرمانشاه و لرستان ● آواز سحر در جنوب خراسان ● سحرخوانی در ایل بهلوری جنوب خراسان ● مناجات شب جنوب خراسان ● مناجات سحری خراسان میانه ● مناجات سحر مشهد اردهال کاشان ● سحرخوانی هنگام وقوع مرگ کسی در گلدسته مشهد اردهال ● مناجات سحر در کاشان ● مناجات سحر در شاهرود و بسطام ● آوازهای نیمه ماه رمضان در سیستان ● آوازهای نیمه ماه رمضان در میان ترکمنهای ایران ● آوازهای نیمه ماه رمضان در جنوب خراسان ● آواز نیمه شعبان در خورهه استان مرکزی ● قنبرخوانی زنان در شب بیست و یکم ماه رمضان در مناطق کویری ● قنبرخوانی در منطقه کویری خراسان (کاشمر ـ طبس ـ گناباد) ● نادعلیخوانی به شیوه قنبرخوانی در بیذوی ● منقبتخوانی خوزستان (ازنا) ● منقبتخوانی مولاعلی(ع) در خراسان میانه ● منقبتخوانی مولا علی(ع) در خوزستان (اندیمشک) ● منقبتخوانی مولاعلی(ع) در کرمان و خراسان ● منقبتخوانی مولاعلی(ع) در استان مرکزی (تفرش) ● پند و توسلخوانی در سحر، منطقه شهریار ● آواز مرحبا برای رویت هلال ماه رمضان در کردستان سنندج ● الوداع رمضان در جنوب ایران ● بررسی آواز آیینی هوربابایی (هوم بابایی) در کاشان ● آداب آوازهای گلدسته ● بخشی از رساله آداب آوازهای گلدسته ● مربوط به گلدستهخوانی در گذشتههای دور ایران ● ذکر مدد الا الله «نوروز صبا» ● ذکر عُزّال ● رهاوی، نوروز صبا ● ذکر رهاویی ازبکی ● ذکر شهناز ● ایضاً ذکر ● ذکر عراق ● آیین نوبت زنی یا نقاره زنی در ایران ● درآمد این بخش ● شناخت واژهای ● تعریف نقاره به عنوان یکی از ادوات موسیقی ایران ● نواختن و نغمگی نقاره ● ● منشاء پیدایش نقاره ● نوبت یا نقاره ● نوبت زنی تعریف و تاریخ ● الف) دوران باستان ● ب) پس از اسلام ● نوبت زنی در عهد صفویان کاربرد و دگرگونیها ● نقاره و نقاره زنی پس از صفویان تا قرن حاضر ● پوشش رسمی نقارهچیها ● موسیقی نقاره خانه در عصر قاجار ● فنای نقاره زنی ● نوبت و نقاره در خراسان ● الف) تاریخ بیهقی ● ب) کتب دیگر تاریخی ● نقاره زنی دینی ـ مذهبی ● الف) نقاره زنی در حرم رضوی ● باورها و عقاید در مورد نقاره خانه رضوی ● کاربرد نقاره خانه در اجتماع شهری مشهد ● چگونی و نوع اجرا در اوقات ● وسایل نقاره خانه و تعداد نوازندگان ادوات ● نوع اجرا ● حقوق نقاره چیان ● ب) نقاره زنی مذهبی در سایر ولایات خراسان ● رودررو ● حاشیه ای بر این بخش کتاب ● گفت وگو درباره نقاره زنی در طبس ● گفت وگو با نقاره زن کاشان ● گفت وگو بانقاره زنان ساری (مازندران) ● گفت وگو با آقاجان فیوجزاده/سرنانواز گروه نقاره ساری ● گفت وگو با سید میرزا مستوری/سرنانواز گروه نقاره زن نوشآباد ● گفت وگو با طبلزن نوشآباد/اسدالله مقدسفر ● گفت وگو با نقاره زن نائین/سیدابراهیم موسوی زاده ● گفت وگو با طبالان شهرستان میبد ● گفت وگو با شیپور سحرنواز معصوم آباد گرگان/ ابراهیم کردی نژاد ● بخش اضافات، حواشی و تعلیقات ● موسیقی رمضان در ایل سیوکانلو ـ شمال خراسان ● نقاره زنی در ماه رمضان ● شبخوانی ● سحرآواز ● نقاره زنی در گیلان ـ به روایت مرحوم محمود پاینده لنگرودی ● کرنازنی ● موسیقی رمضان در نطنز ـ به روایت سید حسین اعظم واقفی ● استفاده از نقاره در مراسم تعزیه و محرم در نطنز ● علم و طبل و شیپور در آشخانه بجنور ● نقاره در کردستان ● نقاره زنی در استان گلستان ● نقاره زنی در مازندران ● نقاره زنی در فارس ● موسیقی ماه رمضان در منطقه بسطام ● طبل و نقاره زنی در منطقه اراک ● نقاره زنی در عید غدیر در زمان آلبویه ● نوبت زنی روزانه در زمان آلبویه ● بوق و دهل زنی در زمان خبررسانی ● موسیقی در آیینهای ماه رمضان در مکه به روایت ابن بطوطه ● نقاره زنی در عراق و هندوستان به روایت ابن بطوطه ● طبل و شیپورزنی برای امام زمان(عج) در حله به روایت ابن بطوطه ● نقاره زنی برای زنان شاه در ایران و عراق در عهد سلطان ابوسعید به روایت ابن بطوطه ● نقاره زنی در ایران عهد سلطان ابوسعید مغول ـ ● شیپورزنی به هنگام فوت کسی در عهد سلطان ابوسعید ● شنید ه ها ● از خاطرات استاد علی بلوکباشی درباره نقاره زنی در سبزوار ● کل علی، نقاره چی قشقایی ● ضرب المثلهای ایرانی دربارة نقاره، نقاره خانه و ادوات و اجزای آن. ● آواز زولبیافروشانِ ماه رمضان در گیلان ● آوانگاری ● کتا بنامه
* درباره نویسنده: هوشنگ جاوید (زاده چهاردهم خرداد 1338 تهران) پژوهشگران موسیقی نواحی و آیینی ایران است. او در تهران و مشهد دوران نوجوانی و جوانی خود را سپری کرد و در رشته فیلمبرداری و نورپردازی از دانشکده صدا و سیما فارغالتحصیل شد. جاوید از شاگردان سید ابوالقاسم انجوی شیرازی بنیانگذار مکتب مرکز فرهنگ مردم ایران در صدا و سیما بود و در این سالها مسئولیتهای فراوانی را نیز بر عهده داشت. او یکی از برجستهترین پژوهشگران موسیقی نواحی و بنیانگذار جشنوارههای مختلف موسیقی نواحی و آیینی در ایران است. هوشنگ جاوید از شاگردان محمود روح الامینی، محمدتقی مسعودیه و فریدون جنیدی است. در سال 1390 سازمان یونسکو برای ثبت معنوی موسیقی بخشیهای شمال خراسان از وی تقدیر کرد.
- فرهنگ موسیقی کار در ایران : مجموعه مقالات آوازها و نغمه های کار در ایران (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) - نقش زن در موسیقی مناطق ایران(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) - سیری بر تاریخ داستان پردازی آوازی و موسیقایی در ایران(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) - موسیقی آیینی قوم ترکمن: سیری بر جایگاه اهل بیت - آشنایی بر موسیقی مناطق و نواحی ایران - پرند ستایش در ایران - موسیقی – رسانه - آخرین خنیاگر (شرح حال زندگی حاج قربان سلیمانی) - مناقب خوانی (موسیقی قدسی، مذهبی و آیینی ایران) - از حماسه تا انقلاب، موسیقی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان).
جمعه 19 فروردین ماه 1401* شماره 203، هفته بیست و نهم* زندگی
زندگی با کوک رمضان
آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم است. کتاب حاضر برگزیده ای از آداب و رسوم و باورها و اعتقادات مردم ایران درباره ماه مبارک رمضان است که از استانهای مرکزی، یزد، کرمان، فارس، خراسان، کردستان، لرستان و گیلان جمعآوری شده است: استقبال از ماه مبارک رمضان، آمادگی برای روزه گرفتن، تغییرات در زندگی و اعمال روزهداران، افطار، روزهای تیغ یا ایام شهادت حضرت علی(ع)، احیاء، اعمال و مراسم بیست و هفتم ماه رمضان، روزه کودکان، عید فطر، نانها و غذاهای ماه رمضان، مراسم مخصوص ماه رمضان، بازیهای ماه رمضان و رسم سخنوری از آن جملهاند.
فرهنگ عامه با تمام اهمیتی که در تجزیه و تحلیل ریشه های رفتارهای اجتماعی و تحولات جامعه دارد در سالیان اخیر همواره غریب و مهجور مانده است.
با این همه هیچ کس نمی تواند منکر نقش و جایگاه فرهنگ عامه در وقوع تحولات اجتماعی یک جامعه باشد. چه با شناسایی تجزیه و تحلیل ریشه های این فرهنگ می توان سرنخ تحولات اجتماعی را یافت و در جهت بهبود و نگهداشت ویژگی های مثبت و ارزنده آن تلاش کرد.
سیداحمد وکیلیان درباره این کتاب می گوید: «ما براساس اسناد و مدارکی که در «مرکز فرهنگ عامه مردم» که در زمان حیات استاد انجوی شیرازی یعنی از سال 1340 فراهم آمده بود، این کتاب را تدوین کردیم. آداب و رسوم مردم را از سراسر ایران طی یک فراخوان جمع آوری و بعد فیش برداری و تدوین کردیم.».
سید احمد وکیلیان (متولد 1326 در شیراز) نویسنده و پژوهشگر فرهنگ مردم ایران است. وی کارشناس ارشد در رشته فرهنگ و زبانهای باستان و صاحب امتیاز و سردبیر فصلنامه «فرهنگ مردم» است. وی در حوزه مطالعات فرهنگ مردم شاگرد ابوالقاسم انجوی شیرازی بود و ادامه دهنده راه وی در گردآوری داستانهای عامیانه است
کتابها
الف-تألیف و گردآوری
عنوان کتاب: رمضان در فرهنگ مردم
گردآورنده: سید احمد وکیلیان
ناشر: سروش
تعداد صفحات: 268 صفحه
تمثیل و مثل (جلد دوم)، قصههای مردم، چیستانهای خواندنی، حضرت علی در قصههای عامیانه، مثنوی و مردم: روایتهای شفاهی قصههای مثنوی، با همکاری محمد جعفری قنواتی متلها و افسانههای ایرانی، افسانههای ایرانی به روایت دیروز و امروز، با همکاری شین تاکه هارا، محرم در فرهنگ مردم، تاریخ به روایت مردم
ب-ترجمه
قصههای مشدی گلین خانم: 110 قصه عامیانه ایرانی، گردآوری لارنس پائول الول ساتن، ترجمه سید احمد وکیلیان و آذر حسینی نیتهامر، سرزمین افسانهها، هانس کریستین اندرسن، ترجمه سید احمد وکیلیان،
ج-همکاری
دختر نارنج و ترنج، گردآوری ابوالقاسم انجوی شیرازی، گل بومادران، گردآوری ابوالقاسم انجوی شیرازی، گل به صنوبر چه کرد؟، گردآوری ابوالقاسم انجوی شیرازی، توپوزقلی میرزا: قصههای ایرانی، گردآوری لارنس پائول الول ساتن، تمثیل و مثل (جلد اول)، گردآوری ابوالقاسم انجوی شیرازی،
* درباره بعضی از آثار نویسنده بیشتر بدانیم:
- مثنوی و مردم (روایت های شفاهی قصه های مثنوی):
این کتاب روایت های شفاهی بیش از پنجاه قصه از مثنوی مولانا را که در میان مردم ایران رایج اند گردآورده و در دو بخش تنظیم کرده است. بخش اول حاوی قصه هایی است که مولانا شرح کامل آن ها را بیان کرده و بخش دوم شامل تمثیل ها و قصه هایی است که در مثنوی بن مایه آن در یکی دو بیت آمده است. ترتیب و توالی این روایت ها منطبق با دفترهای شش گانه مثنوی است. هدف این اثر نشان دادن این نکته بوده که قصه های مثنوی در ادبیات و فرهنگ مکتوب ما به گونه ای مرتباً تکرار و بازروایی شده اند. حدود پنجاه درصد این روایت ها نتیجه کار میدانی نویسندگان کتاب است که بار اول به چاپ می رسد. به سایر روایت ها که پژوهشگران دیگری در گذشته آن ها را گردآورده و منتشر کرده اند با ذکر مشخصات کتاب شناختی ارجاع شده است. به علاوه، با استفاده از کتاب معتبر تیپ شناسی قصه های عامیانه جهان، کد بین المللی هر قصه تعیین شده و حسب مورد به روایت شفاهی آن در کشورهای دیگر اشاره شده است.
- تمثیل و مَثَل:
مثلها جلوهگاه فرهنگ عامه و آینه ذوق و ذکاوت هر قوماند، ولی درک و دریافت بسیاری از آنها بدون دانستن ریشههایشان دشوار است. از سوی دیگر، دانستن داستانی که از دل آن جمله یا عبارتی مثل شده است بس شیرین و خواندنی است. جلد دوم کتاب تمثیل و مَثَل که جلد اول آن را مرحوم انجوی شیرازی در سال 1358 چاپ کرده است، به همت احمد وکیلیان گردآوری شده و حاوی داستانهایی است که با همان گویش زادگاهشان ضبط و ثبت شدهاند. وکیلیان ضربالمثلها را براساس الفبا تنظیم کرده و در پایانِ هر حکایتی که نقل کرده، نام راوی را با مشخصات کامل آورده و کارش را مستند ساخته است. کتاب تمثیل و مَثَل هم به کار پژوهشگران و هم به کار علاقهمندان به فرهنگ عامه و مثلها میآید.
- گل به صنوبر چه کرد؟
قصه های این مجلد از ناب ترین قصه های عامیانه ایرانی است که در دهه های چهل و پنجاه توسط زنده یاد سیدابوالقاسم انجوی شیرازی گردآوری شده است. ویرایش جدید قصه های این مجموعه مزین به طبقه بندی و کدگذاری جهانی شده که بدین وسیله می توان به افکار و عقاید عامه مردم ایران و جهان دست یافت. وکیلیان یکی از دستیاران استاد انجوی شیرازی بود و تاکنون دوازده جلد کتاب در حوزه فرهنگ مردم به نگارش درآورده است همچنین عضو انجمن بین المللی قصه، انجمن فرهنگی کشورهای مسئول تدوین دایره المعارف قصه های ایرانی و ویرایش آثار استاد انجوی شیرازی از جمله کتاب حاضر می باشد.
جمعه 12 فروردین ماه 1401* شماره 196، هفته بیست و هشتم* زندگی
درک ارزش سادگی
کتاب «وابی سابی» اثری نوشته «بث کمپتن» است که نخستین بار در سال 2018 منتشر شد. «وابی سابی»، مفهومی دگرگون کننده در سنت های زیبایی شناختی ژاپن است که روشی کاملا جدید را برای نگاه به جهان پیرامون ارائه می دهد. «وابی سابی» که هم در «ذن» و هم در «مراسم چای ژاپنی» ریشه دارد، به مخاطبین یاد می دهد که زیبایی را در عدم کمال ببیند، ارزش سادگی را درک کنند، و ماهیت گذرای همه چیز را بپذیرند. کتاب «وابی سابی» سرشار از بینش هایی ساده و در عین حال ژرف است که به ما کمک می کند دوباره با طبیعت ارتباط برقرار کنیم و با خودمان مهربان تر باشیم.
وابی سابی یک اصطلاح ژاپنی است که از دو کلمه وابی به معنای ستایش و زیبا دیدن اندوه و فقر و سادگی و سابی به معنای ستایش و زیبا دیدن پیری و کهنگی و تنهایی و دلتنگی ساخته شده است.
این اصطلاح البته چیزی فراتر از صرفا یک مفهوم زیباشناسی است. بلکه بینشی ژاپنی را در مورد زندگی نه چندان بی نقص ولی کامل بیان میکند. این مفهوم بر پایه پذیرش ناپایداری زندگی و زودگذر بودن همه چیز و همچنین پذیرش نقصها بیان شده است.
چیزی که در مورد وابی سابی جالب است این است که عموم افراد با آن آشنا هستند و اثرات آن را میتوان همه جا دید، اما کمتر کسی میتواند آن را در قالب کلمات درآورد. بنا بر گفته بث کمپتن، نویسنده این اثر: «یکی از برگهای سرخرنگِ اَفرای ژاپنی را که لبههایش چروک شده، برمیدارم. این برگ خشک و چروکیده گنجینهای است؛ مثل پشتِ دستان مادربزرگ. فضایی درون قلبم گشوده میشود. احسای میکنم همین الان هرچه بخواهم دارم. از صمیم قلب خشنودم اما گاه این احساس رنگِ اندوه نیز به خود میگیرد، زیرا میدانم این لحظه زودگذر هرگز برنمیگردد.دنیای وابیسابی همین است.»
تلاش بیامانِ ما برای رسیدن به پول، رابطه و موفقیت، اغلب به استرس، اضطراب و افسردگی منجر میشود. اینجاست که وابیسابی ما را به کمی تعمل و تفکر دعوت می کند. جوهره و اساس وابیسابی در پذیرش نواقصِ جهان است. وابیسابی سه واقعیت ساده را تصدیق میکند: هیچچیز دوام نمیآورد، هیچچیز تمام نشده است، و هیچچیز کامل نیست.
وابیسابی مفهومی که به زودگذربودن زیبایی، تغییرپذیربودن و ناکاملبودن طبیعت و ذات دنیای اطراف اشاره می کند. فلسفه وابیسابی به ما میگوید که برای لذتبردن از زندگی نباید منتظر کاملشدن و بینقصبودن آن باشیم، چرا که جهان زودگذرتر از آن است که بتوانیم بسیاری از شرایط را دوباره تجربه کنیم.در کتاب وابی سابی ..
این روش زندگی کردن، این نوع نگاه به جهان و این سیستم ذهنی و فکری به شما کمک میکند تا دنیا و زندگی را طور دیگری ببینید. طوری که درآن خبری از استرسها و اضطرابهای فراگیر، کارهای سنگین و سخت، درگیری ذهنی برای به دست آوردن پول، عناوین مختلف شغلی و ... نباشد و آرامش جایگزین زندگیتان شده باشد.
* بخشی از کتاب وابی سابی
همه چیز تغییر میکند. زندگی همین است.
هر وقت به کیوتو میآیم، برایم آشنا و در عینحال متفاوت است. برخی ساختمانها تا چند طبقه بالا رفتهاند و برخی هم از بین رفتهاند. فروشگاههای جدیدی باز شده و فروشگاههایی ناپدید شدهاند. کافهای محبوب جایش را به کافهای دیگر داده است. در طی سالها، جنگ، زلزله و گردشگری این شهر را تغییر داده است و البته در اینجا فصول بخشی از زندگی روزانه هستند که با تغییر احساسات و ظاهر، گذر زمان را یادآوری میکنند.
اخیراً در توکیو به دیدار یکی از دوستان قدیمیام رفتم که بیش از یکدهه از او بیخبر بودم. به محض دیدن یکدیگر فریاد زدیم: «اصلاً عوض نشدی!» هرچند دراصل هر دو از بسیاری جهات تغییر کرده بودیم. بعد از آخرینباری که یکدیگر را دیدیم، من ازدواج کردم و صاحب دو بچه شدم و کسبوکاری راه انداختم و اینقدر نقلمکان کردم که حسابش از دستم دررفته است. او هم مدتی در خارج بود، شغلش را عوض کرد، با یک بیماری دستوپنجه نرم کرد، یکی از والدینش را از دست داد و زبان جدیدی آموخت... هریک از این تجارب تأثیرگذار ما را تغییر دادهاند، گاهی کم و گاهی زیاد.زندگی، روابط، شغل، وضع سلامت، وضع مالی، دیدگاهها، علائق، ظرفیتها، مسئولیتها و فرصتهایمان همیشه در حال تغییر هستند. گاهی یک تغییر چنان قابلتوجه یا سریع است که آن را مانند بادی شدید کاملاً احساس میکنید. گاهی هم تغییر جزئی و آهسته است، مانند گل نرگس که سرش را کمکم رو به خورشید بالا میبرد و برای دیدنش باید خیلی دقت کنید. هیچ چیزی تا ابد کاملاً ثابت نمیماند. ما هم همینطور.
عنوان کتاب: وابی سابی، بینش ژاپنی در مورد زندگی نهچندان بینقص ولی کامل
نویسنده: بث کمپتن
مترجم: فرزانه حاجخلیلی
ناشر: میلکان
وابیسابی به ما میآموزد ناپایداری حالت طبیعی هر چیزی است. از آنجایی که تغییر حتمی است، تلاش برای حفظ گذشته یا حال، بیمعنی و استرسزاست.
- یکی از برگ های سرخ رنگ افرای ژاپنی را که لبه هایش چروک شده، برمی دارم. این برگ خشک و چروکیده، گنجینه ای است؛ مثل پشت دستان مادربزرگ. فضایی درون قلبم گشوده می شود. احساس می کنم همین الان هرچه بخواهم دارم. از صمیم قلب خشنودم اما گاه این احساس، رنگ اندوه نیز به خود می گیرد، زیرا می دانم این لحظه ی زودگذر هرگز برنمی گردد. دنیای وابی سابی همین است.
* درباره نویسنده: بث کمپتون یک کارآفرین برنده جایزه و نویسنده پرفروش کتاب Wabi Sabi است. کتاب های بث به 24 زبان ترجمه شده است.
* دیگر آثار مترجم: - سهل گرایی - خلق شادی با هنر ژاپنی - دوباره فکر کن: قدرت شناختن آنچه نمیدانید - 60 ثانیه تا محل کار: راهنمای کاربردی کار از راه دور در منزل
* یک نکته: این کتاب همچنین توسط انتشارات ثالث و با ترجمه سرکار آزاده مسعودنیا نیز روانه بازار نشر شده است. مسعودنیا ترجمه کتاب های سفر ایکیگای، ایچیگو ایچییه، دلم، نامههای عاشقانه، جوهر جان و پیامبر را در کارنامه کاری خود دارد.
جمعه 5 فروردین ماه 1401* شماره 189، هفته بیست و هفتم* زندگی
دایره العمارف پژوهشی دربارۀ آیین ها و جشن های نوروز
کتاب « نوروز» در واقع دایره العمارف پژوهشی دربارۀ آیین ها و جشن های نوروز است که به کوشش علی دهباشی ارائه شده است. کتاب « نوروز» در دوازده فصل تنظیم شده و دارای مباحثی است دربارۀ : 1- فلسفه نوروز 2- آیین ها و رسوم نوروز 3-نوروز در ایران باستان 4- نوروز و اسطوره ها 5- نوروز در تاریخ 6- هفت سین 7 سیزده به در 8 = نوروز در مناطق مختلف ایران 9- نوروز در کشورهای دیگر 10- نوروز در متون کلاسیک ادبیات فارسی 11- نوروز در سفرنامه ها 12 – اشعار نوروزی از سعدی تا ضیاء موحد .
در کتاب « نوروز» نویسندگان و استادان برجسته ای مقالاتشان منتشر شده است. از جمله می توان به شخصیت هایی همچون:
غلامحسین یوسفی ـ مهرداد بهار ـ محمد معین ـ ژاله آموزگار ـ جلیل دوستخواه ـ مجتبی مینوی ـ حبیب یغمایی ـ عبدالحسین زرین کوب ـ انجوی شیرازی ـ جعفر شهری ـ محمود روح الامینی ـ ثمین باغچه بان ـ کیکاووس جهانداری ـ فریدون مشیری ـ نادر نادرپور ـ سیاوش کسرایی ـ محیط طباطبایی ـ پرویز رجبی و ....
در کتاب « نوروز» از جمله به مراسم و آیین های نوروزی در بخارا، سمرقند ، آذربایجان، هند، بدخشان، پاکستان و چند کشور دیگر پرداخته شده است. در بخش پایانی کتاب « نوروز» سروده ها و اشعاری که به مناسبت بهار و نوروز سروده شده آمده است.
علیاکبر جعفر دهباشی معروف به علی دهباشی، روزنامهنگار، ادب پژوه، نویسنده و سردبیر مجله بخارا است. او تلاش گستردهای در معرفی آثار و زندگی بزرگان فرهنگ و ادب و هنر ایران و جهان داشته است. علی دهباشی (علیاکبرجعفر دهباشی) در سال 1337، در تهران به دنیا آمد. دوران ابتدایی را در دبستان بامشاد و دوره دبیرستان را تا چهارم ریاضی در دبیرستانهای دکتر خانعلی و فردوسی گذراند. از سال آخر دبستان کار در چاپخانه را آغاز کرد و بهعنوان مصحح نمونههای چاپی چندین انتشاراتی در چاپخانه مسعود سعد کار میکرد. از همان سالها زیر نظر اساتیدی چون: سیدابوالقاسم انجوی شیرازی، سیدمحمدعلی شهرستانی، دکتر قمر آریان، دکتر مهرداد بهار، دکتر غلامحسین یوسفی و دکتر عبدالحسین زرینکوب با مبانی فرهنگ، تاریخ و ادبیات ایران آشنا شد.در دوران نوجوانی از اعضای فعال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بهشمار میرفت و چندین روزنامه دیواری که ماهها مورد بازدید و مطالعه علاقمندان قرار گرفت تنظیم و اجرا کرد. علی دهباشی با ماهنامهها و نشریات ادبی، فرهنگی و هنری همچون آرش، برج، چراغ، دنیای سخن و آدینه و دفتر هنر همکاری مستمر داشته است. از سال 1369 به مدت 7 سال سردبیر ماهنامة کِلک بود... دهباشی از شهریور 1377 سردبیری مجلة بخارا را برعهده گرفت. وی همچنین شبهایی را با عنوان «شبهای بخارا» برگزار کرده است، از جمله «جشن هشتاد سالگی رضا سیدحسینی»، «جشن پنجاهمین سال فعالیتهای هنری کامبیز درمبخش»، «جشن صد و بیست سالگی تولد ملکالشعرای بهار»، «جشن هشتاد سالگی باستانی پاریزی» و ...
عنوان کتاب: نوروز
نویسنده: علی اکبر جعفر دهباشی
ناشر: انتشارات افکار
تعداد صفحات: 1136 صفحه
دهباشی علاوه بر اینها 3 سال ویراستار فصلنامه فرهنگستان علوم بود و به عنوان ویراستار انتخاب شده هیأت امناء چاپ آثار سیدمحمدعلی جمالزاده نیز برگزیده شد.
وی همچنین با مجله «نقد و بررسی کتاب تهران» همکاری داشت. از فروردین 1382 تا مهر ماه 1384 سردبیر فصلنامه «سمرقند» بود که ده شمارة از این مجله را منتشر کرد. علاوه بر بخارا سردبیری فصلنامه سیمیا بر عهده گرفته است.
- سفرنامة مظفرالدینشاه به فرنگ، به کوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- یادداشتهای دکتر قاسم غنی (جلد اول: زندگی من) با مقدمة علی دهباشی
- سرکوبگر جنگل (خاطرات ژنرال ماژور ـ دنسترویل)، ترجمة حسین انصاری، با مقدمة علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- آثار العجم، محمدنصیر حسینی (فرصتالدوله شیرازی)، بهکوشش علی دهباشی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- سفرنامة برادران شرلی، ترجمة آوانس، بهکوشش علی دهباشی
- سفرنامة شاردن (بخش اصفهان)، ترجمة حسین عریضی، با مقدمة علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- سفرنامة حاج سیاح به فرنگ، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- یادنامة جلال آلاحمد (جلد اول)، بهکوشش علی دهباشی - نامههای جلال آلاحمد (جلد اول)، بهکوشش علی دهباشی
- نامههای کمالالملک، بهکوشش علی دهباشی - یادنامة کمالالملک، بهکوشش داراب بهنام شباهنگ و علی دهباشی
- کتاب بهنگار، بهکوشش علی دهباشی
- حماسة فتحنامة نایبی، سرودة: منتخبالسادات یغمائی، با مقدمه و تصحیح ملکالمورخین سپهر، با اهتمام و توضیحات علی دهباشی
- طغیان نایبیان در جریان انقلاب مشروطیت ایران، نوشتة محمدرضا خسروی، بهکوشش علی دهباشی
- خاطرات سیاسی ایرج اسکندری، بهکوشش علی دهباشی - برگزیدة اشعار پروین اعتصامی، به انتخاب و مقدمه علی دهباشی
- یادنامة پروین اعتصامی، گروآوردة علی دهباشی - فردوسی و شاهنامه، بهکوشش علی دهباشی
- گُل رنجهای کهن، نوشتة دکتر جلال خالقی مطلق، بهکوشش علی دهباشی
- یادگارنامة استاد دکتر عبدالحسین زرینکوب، بهکوشش علی دهباشی - یادنامة ابوالحسن صبا، بهکوشش علی دهباشی
- در تاریکی هزارهها، ایرج اسکندری، بهکوشش علی دهباشی - یاد سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- رباعیات حکیم عمر خیام، با مقدمة علی دهباشی - یادنامة سهراب شهید ثالث، بهکوشش علی دهباشی
- یادنامة علامه محمد قزوینی، بهکوشش علی دهباشی. - خاطرات اردشیر آوانسیان، بهکوشش علی دهباشی
- آئینة عبرت (خاطرات دکترنصرالله سیفپور فاطمی)، بهکوشش علی دهباشی
- برگزیدة آثار سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- بهنرمی باران (جشننامة فریدون مشیری)، بهکوشش علی دهباشی
- خاطرات پرنس ارفع، بهکوشش علی دهباشی - قصهنویسی، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- خاطرات سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش ایرج افشار و علی دهباشی
- تلخ و شیرین، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- اندک آشنایی با حافظ، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- یکی بود و یک نبود، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- قصة ما بهسر رسید، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- قلتشن دیوان، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- تاریخ روابط روس و ایران، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- کشکول جمالی، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- هزار بیشه، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- گنج شایگان، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- خرنامه، (منطقالحمار) محمدحسنخان اعتمادالسلطنه، بهکوشش علی دهباشی
- کارنامة زرین (یادنامة دکتر عبدالحسین زرینکوب)، بهکوشش علی دهباشی
- خاطرات سیاسی دکتر فریدون کشاورز، بهکوشش علی دهباشی
- گفتگوها (مجموعة مصاحبهها با شخصیت فرهنگی، هنری و ایرانشناسان)، بهکوشش علی دهباشی
- آسمان و ریسمان، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- یاد صادق چوبک، بهکوشش علی دهباشی - زندگی سیاسی و اجتماعی مظفر فیروز، بهکوشش علی دهباشی
- کهنه و نو، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- قصههای کوتاه برای بچههای ریشدار، سیدمحمدعلی جمالزاده
- یادهایی از گذشته (خاطرات دکتر غلامحسین فروتن)، بهکوشش علی دهباشی
- هفت کشور، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- یاد صادق هدایت، بهکوشش علی دهباشی - در راه بازگشت (یادنامه دکتر عبدالحسین زرینکوب)، بهکوشش علی دهباشی
- یادنامة سیدابوالقاسم انجوی شیرازی، بهکوشش علی دهباشی
- خانة دایی یوسف (خاطرات اتابک فتحاللهزاده)، بهکوشش علی دهباشی
- سر و ته یک کرباس، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- سخنهای دیرینه (مجموعة مقالات دکترجلال خالقی مطلق)، بهکوشش علی دهباشی
- یاد مادر در سرودههای شاعران، بهکوشش علی دهباشی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- قنبرعلی، سیدمحمدعلی جمالزاده، بهکوشش علی دهباشی
- تحفههای آن جهانی (سیری در زندگی و آثار مولانا)، بهکوشش علی دهباشی
- تاریخ شفاهی نشر ایران، بهکوشش عبدالحسین آذرنگ و علی دهباشی
- تاریخ شفاهی مطبوعات ایران، بهکوشش سیرفرید قاسمی و علی دهباشی
- اصفهان (آلبوم عکس هفت عکاس از اصفهان)، نویسندة متن: علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- می و مینا (سیری دز زندگی و آثار حکیم عمر خیام)، بهکوشش علی دهباشی
- بر ساحل جزیرة سرگردانی (جشننامة دکتر سیمین دانشور)، بهکوشش علی دهباشی
- یادنامة دکتر مهدی سمسار، بهکوشش علی دهباشی
- کتابفروشی (یادنمای بابک افشار)، به خواستاری ایرج افشار (با همکاری عبدالحسین آذرنگ، علی دهباشی، سیدفرید قاسمی و نادر مطلبی کاشانی)
- نقد و بررسی گلی ترقی، بهکوشش علی دهباشی و مهدی کریمی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- یاد بزرگ علوی، بهکوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- شناختنامة تقی مدرسی، بهکوشش علی دهباشی و مهدی کریمی
- یاد یار مهربان (سیری در زندگی و سرودههای رودکی)، بهکوشش علی دهباشی،
- یزد ( آلبوم عکسهای سعید محمودی از ناوه ) نویسنده متن : علی دهباشی
- سیری در زندگی و آثار ایرج میرزا، به کوشش عل دهباشی
- زندگی و اندیشه زرتشت (سیری در زندگی و آموزه های زرتشت) به کوشش علی دهباشی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- شاخه های شوق - 2 جلد ( یادگارنامه بهاء الدین خرمشاهی) به کوشش علی دهباشی
- شناختنامه ویرجینیا وولف، به کوشش علی دهباشی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- شناختنامه تاگور به کوشش علی دهباشی - شناختنامه ایتالوکالوینو به کوشش علی دهباشی
- شناختنامه آنا آخماتووا به کوشش علی دهباشی
- زنی با دامنی شعر: جشن نامه سیمین بهبهانی به کوشش علی دهباشی(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
جمعه 27 اسفند ماه 1400* شماره 182، هفته بیست و ششم * زندگی
اگر فقط یک ساعت وقت داده شود
با توجه به اینکه انسان، هویت خویش را به دلیل حرکت در خلاف جهت آفرینش در بحرانهای عصر غیبت و نفوذ سبکهای زندگی غیر مهدوی و بعضاً ضد مهدوی از دست داده و از سویی دیگر لزوم ارائه الگویی مناسب برای زمینهسازی مردمی ظهور؛ ضرورتی بر تألیف کتابی با موضوع سبک زندگی منتظرانه را ایجاد کرده است. کتاب سبک زندگی منتظرانه نوشته حسن ملایی، دوستداران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را با معارف مهدوی در جامعه آشنا میسازد. رسالت این نوشتار پاسخگویی به سؤالهایی نظیر اینکه کیفیت سبک زندگی منتظرانه چگونه است؟ تعریف سبک زندگی منتظرانه چیست؟ منتظر چه کسی است؟ سبک زندگی منتظرانه بر چه مبانی و پیش فرضهایی استوار است؟ تأثیر سبک زندگی منتظرانه در زندگی فردی و اجتماعی چیست؟ و پرسشهایی نظیر آن میباشد.
نویسنده در این اثر به سؤالهایی نظیر: کیفیت سبک زندگی منتظرانه، منتظر چه کسی است؟ سبک زندگی منتظرانه بر چه مبانی و پیش فرضهایی استوار است؟ تأثیر سبک زندگی منتظرانه در زندگی فردی و اجتماعی و... در قالب چهار بخش پرداخته است.
بخش اول: ماهیت سبک زندگی منتظرانه
این بخش دارای سه فصل با عناوین: درباره سبک زندگی؛ ماهیت انتظار ؛ معناشناسی سبک زندگی منتظرانه ،میباشد.
عنوان کتاب: سبک زندگی منتظرانه
نویسنده: حسن ملایی
ناشر: حوزه علمیه قم، مرکز تخصصی مهدویت،
تعداد صفحات : 195 صفحه
بخش دوم: منزلت سبک زندگی منتظرانه
این بخش در سه فصل با عناوین :فضیلت سبک زندگی منتظرانه؛ ضرورت سبک زندگی منتظرانه؛ آثار و کارکردهای سبک زندگی منتظرانه تنظیم شده است.
بخش سوم: نگرشها و ارزشهای عمومی حاکم بر سبک زندگی منتظرانه
این بخش دو فصل دارد: نگرشهای حاکم برسبک زندگی منتظرانه و ارزشها و گرایشهای عمومی حاکم بر سبک زندگی منتظرانه.
بخش چهارم: مؤلفههای رفتاری در سبک زندگی منتظرانه
نویسنده این بخش را در سه فصل جمع بندی می کند :سبک زندگی منتظرانه در حوزه عبادی؛ سبک زندگی منتظرانه در حوزه شخصی؛ سبک زندگی منتظرانه در حوزه اجتماعی میباشد.
مخاطب با مطالعه این کتاب با کارکردهای فوقالعادهی سبک زندگی منتظرانه در بُعد فردی و اجتماعی آگاه میشود ، که علاوه بر ایجاد یک زندگی منتظرانه واقعی؛ موجب نشاط و شادابی و اصلاح زندگی فردی و اجتماعی او میشود.
* در بخشی از کتاب سبک زندگی منتظرانه میخوانیم:
«شما کشتیای را در یک دریای توفانی فرض کنید! اگر کسانی که در این کشتی هستند، عقیده داشته باشند که اطرافشان تا هزار فرسنگ، هیچ ساحلی وجود ندارد و آب و نان و وسایل حرکت اندکی داشته باشند، چه کار میکنند؟ آیا هیچ تصور میشود که اینها برای آنکه حرکت کنند و کشتی را پیش ببرند، تلاشی بکنند؟ نه؛ چون به نظر خودشان، مرگشان حتمی است. وقتی انسان مرگش حتمی است، دیگر چه حرکت و تلاشی باید بکند؟ امید و افقی وجود ندارد. یکی از کارهایی که میتوانند انجام دهند این است که در این مجموعهی کوچک، هر کس به کار خودش سرگرم شود.
آن کسی که اهل آرام مردن است، بخوابد تا بمیرد و آنکه اهل تجاوز به دیگران است، حق دیگران را بگیرد تا آنکه چند ساعتی بیشتر زنده بماند. طور دیگر هم این است که کسانی که در همین کشتی هستند، یقین داشته باشند و بدانند که در نزدیکیشان ساحلی وجود دارد. اینکه آن ساحل دور و یا نزدیک است و چقدر کار دارند تا به آن برسند، معلوم نیست؛ اما قطعاً ساحلی که در دسترس آن هاست، وجود دارد. این افراد چه کار میکنند؟ تلاش میکنند که خود را به آن ساحل برسانند و اگر یک ساعت هم به آنها وقت داده شود، از آن یک ساعت برای حرکت و تلاش صحیح و جهت جهت دار، استفاده خواهند برد و فکرشان را روی هم خواهند ریخت و تلاششان را یکی خواهند کرد تا شاید بتوانند خود را به آن ساحل برسانند. امید، چنین نقشی دارد.»
جمعه 20 اسفند ماه 1400* شماره 175، هفته بیست و پنجم* زندگی
مردِ خانواده
این کتاب با نگاهی متفاوت، این بار امام حسین (علیه السّلام) را نه در میدان نبرد، که به عنوان فرزندی شایسته، همسری عاشق و پدری مهربان در کنار خانواده به شما معرفی خواهد کرد.
ما از کودکی حسین علیه السلام را با کربلا و عاشورا شناختهایم؛ اما کمتر به تفاوت «عاشورایِ امام حسین » با «امام حسینِ عاشورا» فکر کردهایم. کمتر به این اندیشیدهایم که این گوهر تابناک را نباید از میان خانه و خانواده بیرون کشید و تنها در میدان مردان به نظاره نشست. حقیقت آن است که او نیز مانند هر انسان دیگر، پیش و بیش از آنکه مردِ میدان باشد، مردِ خانواده بود؛ شخصیت بینظیری که فرزندی شایسته برای پدر و مادرش، شوهری عاشق برای همسرانش و پدری مهربان و فداکار برای فرزندانش بود. اصلاً واژۀ «پدر» از او معنا گرفت و اعتبار یافت.
کتاب «پدری به نام حسین» مجالی است تا چشمهایمان را بشوییم و به گونهای دیگر به حسین علیه السلام و زندگی او بنگریم. سیرۀ او باید بهعنوان اسوۀ همیشه سبز و زندگی بخش، پیوسته سرلوحة زندگیمان باشد تا معنای مهر و مهربانی، محبت و زندگی عاشقانه را در سایه سار دلدادگی به زن و فرزند، از او بیاموزیم.
این کتاب در 5 فصل نوشته شده است. پس از مقدمه، فصل اول با عنوان «با پدربزرگی پیام آور» دوران کودکی و خردسالی امام حسین(ع) را نشان می دهد که همراه پیامبر(ص) بود. عنوان فصل دوم «در سایه سار پدر و مادر» است، یعنی زندگی امام حسین(ع) در کنار پدر و مادر بررسی شده که نقش تربیتی مادر یعنی حضرت فاطمه زهرا(س) در تکوین شخصیت امام حسین(ع) بارز است و در کنار پدرش در کارهای داخل و بیرون از خانه همکاری داشت.
عنوان فصل سوم «با برادران» است و نشان می دهد که امام حسین(ع) با برادرانش چه تعاملی داشته است. نخست به رابطه آن حضرت با امام حسن(ع) پرداخته شده است. امام حسین(ع) بیش از همه در کنار امام حسن(ع) بوده و از ایشان تأثیر می گرفت. در ادامه این فصل به برادران دیگر امام(ع) یعنی محمد حنفیه، محمد اوسط، محمد اصغر، یحیی بن علی(معروف به محمدبن علی)، ابوالفضل العباس، عثمان بن علی، جعفر بن علی، عبدالله بن علی، عبیدالله بن علی، ابوبکر بن علی، ابراهیم بن علی و عمر بن علی پرداخته شده؛ یعنی امام حسین(ع) 12 برادر داشته است که در این کتاب هر یک از آنها معرفی شده اند.
در فصل چهارم با عنوان «خواهران امام حسین(ع)» نوشته شده که امام حسین(ع) خواهرانی همدل و همراه داشته و سه خواهر امام(ع)، حضرت زینب(س)، ام کلثوم(س) و «فاطمه بنت علی(س)» در تاریخ شناخته شده بوده و به زندگی آنها به تفصیل پرداخته شده است.
* درباره نویسنده:
نویسنده خود را این گونه معرفی می کند:
سال 1343 شمسی درسردرود تبریز زاده شدم، از هفت سالگی همراه با آموزش رسمی، قرائت قرآن، آداب و اخلاق را از دانشوران دینی سردرود و بیش از همه از محضر محمدتقی محمدی و میرزا مجید قنادی که روزانه درس ترجمه قرآن داشت یاد گرفتم. سال 56 هنگام تعطیلات نوروزی به قم آمدم تا در«دارالتبلیغ» اسم نویسی کرده مشغول تحصیل دروس حوزوی شوم، اما چون خرد سال بودم و سال تحصیلی هم رو به پایان بود به تبریز برگشتم تا یکی دو سال در آنجا ادامه تحصیل دهم.
در تبریز و بناب «مقدمات» و اندکی از «سطح» را پیش استادان بزرگوارم ابراهیم وثوقی و سید مهدی مرعشی و عبدالمجید بنابی آموختم و بیشتر از استاد سید مهدی مرعشی بهره بردم . درسال 1369 به شهر قم هجرت کردم. در قم پس از اتمام «سطح» در محضر اساتید بزرگوار حضرات آیات پایانی و اعتمادی، مدت سه سال از درس «اصول» آقای مکارم شیرازی و اندکی از درس «فقه» میرزا جواد تبریزی و ... بهره مند بودم، بیش از پنج سال در تفسیر آقای جوادی آملی و یکسال در درس استاد حسن زاده آملی که در مسجد معصومیه کتاب «مصباح الانس» را شرح می داد شرکت جستم.
عنوان کتاب: پدری به نام حسین علیه السلام
نویسنده: محمد صحتی سردرودی
ناشر: انتشارات مهرستان
تعداد صفحات: 256 صفحه
از نوجوانی گاه گاهی شعر می سرودم و هنگامی که در تبریز بودم، به طور مرتب در جلسات هفتگی انجمن ادبی شهریار، و دیگر انجمن ها شرکت می کردم و اشعارم را می خواندم و گاهی نیز مورد تشویق برخی از اساتید واقع می شدم و از آرا و اندیشه های آنها همواره راه می جستم که باید از استادان بزرگوارم در این وادی نیز یاد کنم که هر یک زمانی ماه مجلس بودند. از آن میان نام و یاد استاد دکتر پدیده (ره) و استاد یحیی شیدا و استاد محمد عابد را همیشه در خاطر دارم.
- محدث نوری، روایت نور؛ - کمیت اسدی، حدیث حریت؛ - سیمای کربلا، حریم حریت؛ - سید حمیری، سالار شاعران؛ - چهل حدیث جوان و نوجوان؛ - چهل حدیث کربلا؛ - چهل حدیث شعر؛ - سیمای سامرا، سینای سه موسی؛ - نماز ابرار (مجموعه داستان)؛ - آقا بزرگ تهرانی، اقیانوس پژوهش؛ - محقق شوشتری، قاموس پژوهش؛ - غروی اصفهانی، نابغه نجف؛ - سیمای دمشق، آستان زینب؛ - سیمای مدینه، شهر پیامبر(ص)؛ - چهل چراغ هدایت (علم)؛ - تحریفشناسی عاشورا و تاریخ امام حسین(ع)؛ - شهید فاتح در آئینه اندیشه؛ - غدیریههای فارسی از سده چهارم تا چهاردهم؛ - مقتل الحسین(ع) به روایت شیخ صدوق؛ - عاشورا عشقینده (مجموعه شعر و مراثی به زبان آذری)؛ - عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریفشناسی تاریخ امام حسین(ع).
جمعه 13 اسفند ماه 1400* شماره 168، هفته بیست و چهارم* زندگی
وی از اساتید دانشگاه علوم حدیث و از بنیانگذاران آن محسوب میشود. دلشاد به زبانهای انگلیسی، عربی، آلمانی و فرانسه تسلط کامل دارد. برخی از تألیفات وی، همچون: کتاب مدرسه حسینی به عنوان کتاب درسی در مراکز تربیت معلم تدریس شده است. مجموعه تحقیقات و تألیفات دلشاد تهرانی، وی را مرجع گفتگوهای فراوانی در باب نهج البلاغه و سیره پیامبر اسلام در نشریات و خبرگزاریهای مختلف کرده است.
عنوان کتاب: سبک زندگی پیامبر اعظم (ص)
نویسنده: مصطفی دلشاد تهرانی
ناشر: نشر معارف
تعداد صفحات: 288 صفحه
کتاب رخساره خورشید وی نیز در بخش حدیث بیست و یکمین دوره جایزه کتاب فصل شایسته تقدیر شناخته شد.
- کتابهای سیره:
سیره نبوی(منطق عملی)، دفتر اول، سیره فردی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
سیره نبوی(منطق عملی)، دفتر دوم، سیره اجتماعی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
سیره نبوی (منطق عملی)، دفتر سوم، سیره مدیریتی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
سیره نبوی (منطق عملی)، دفتر چهارم؛ سیره خانوادگی (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
سیره نبوی از منظر امام خمینی
- کتابهای تحلیلی و تفسیر موضوعی نهج البلاغه:
جمال دولت محمود: حکومت امام علی(ع)، حکومت موفق تاریخ / دولت آفتاب: اندیشه سیاسی و سیره حکومتی امام علی(ع) (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) / چشمه خورشید: آشنایی با نهج البلاغه / حکومت حکمت: حکومت در نهج البلاغه / رهزنان دین: آسیبشناسی دین و دینداری در نهج البلاغه / تفسیر موضوعی نهج البلاغه / کاخ تباهی: ریختشناسی خودکامگی در نهج البلاغه / دلالت دولت: آییننامه حکومت و مدیریت در عهدنامه مالک اشتر / دین و دینداری در نهج البلاغه / آزادی و حقوق انسانی در نهج البلاغه / رایتِ درایت : اخلاق مدیریتی در عهدنامه مالک اشتر / سیره دفاعی امام علی (ع) با تأکید بر نهج البلاغه / رخساره خورشید: سیره امام علی (ع) در نهج البلاغه / تراز حیات: ساختارشناسی عدالت در نهج البلاغه.
- کتب تربیتی:
سیری در تربیت اسلامی / طایر فرخ پی: کمالات انسانی در نهج البلاغه / مزرع مهر: موانع و مقتضیات تربیت در نهج البلاغه / منظر مهر: مبانی تربیت در نهج البلاغه / مکتب مهر: اصول تربیت در نهج البلاغه / مشرب مهر: روشهای تربیت در نهج البلاغه / ماه مهر پرور: تربیت در نهج البلاغه / ارباب امانت: اخلاق اداری در نهج البلاغه / درسنامه اخلاق خانوادگی / درسنامه اخلاق اجتماعی / درسنامه اخلاق زندگی.
- ترجمه: دومین انقلاب سوسیالیستی
- دیگر تالیفات:
میراث ربوده: تحلیلی بر رویداد سقیفه / مدرسه حسینی / حماسه حسینی و ظهور حقیقت آدمی / نهضت حسینی، عزت حسینی / پیشگاه حقیقت: کربلا و عاشورا، راهها و انتخاب ها / عارض خورشید: مقدمه ای بر اندیشه سیاسی امام خمینی / دولت مهدی(ع)، سیرت مهدی(ع).
جمعه 6 اسفند ماه 1400* شماره 161، هفته بیست و سوم* زندگی
عشق رمانتیک اختراع دوره اخیر است
نویسنده با سیری مختصر در تاریخ اندیشهها به شکلگیری برداشت کنونی ما از مفهوم عشق و جنبههای گونهگون آن میپردازد. کتاب فلسفه عشق، نوشته اروینگ سینگر است که نخستین بار در سال 2009 به چاپ رسید. سینگر در این اثر بسیار خواندنی، با لحنی صمیمی و حتی گاهی اوقات محاوره ای، به موضوعاتی همچون تاریخ عشق رمانتیک، آرمان افلاطونی، عشق شهسوارانه، عشق در دوره رمانتیک در قرن نوزدهم، ماهیت احساس، مفهوم یکی شدن (و عواقب آن)، تفکرات درباره عشق در آثار فروید، شوپنهاور، نیچه، سارتر و سایر نویسندگان، و عشق در ارتباط با دموکراسی و اگزیستانسیالیسم و خلاقیت می پردازد. نوشته های سینگر در باب عشق، نشانگر آموخته های او به عنوان فیلسوفی معاصر است که اطلاعاتی جامع از سایر اندیشمندان و نویسندگان فعال در این عرصه دارد.
کتاب فلسفه عشق، اثری فوق العاده جذاب است که درکی جدید از این احساس قدرتمند و تأثیرگذار در زندگی انسان ها به مخاطبین می بخشد.
سینگر در فلسفه عشق که شیوهای غیر جدلی و خودمانیتر از باقی آثارش دارد، چشماندازی کلی درباره عشق میدهد. مطالب این کتاب از دل مصاحبههایی بیرون آمده که او با یک تهیهکننده رادیو داشته است برای همین سبکی بیتکلف و غیررسمی دارد.
* قسمت هایی از کتاب فلسفه عشق
- اگر به سراغ اگزیستانسیالیسمِ قرن بیستم برویم، میبینیم که ژانپل سارتر تأثیرگذارترین فیلسوف عشق در این مکتب فلسفی است. سارتر در نوشتههای نخستینش دیدگاهی منفی نسبت به روابط عاطفی داشت، اما در کارهای آخر نگاهش تا حدودی مثبتتر است. سارتر سه دوره فکری داشت، که نخستین آنها در هستی و نیستی عرضه شده است. در این کتاب او از عشق و رابطه جنسی به عنوان چیزهای پوچ و بیهوده سخن میگوید. میگوید "انسان پوچ است". یک دلیل که در دفاع از این ادعای خود بیان میکند این واقعیت است که انسانها میخواهند کسی که با آنها چونان سرچشمه مطلق معناداری و اهمیت رفتار میکند عاشقشان باشد. عاشق از طریق این وجه از پذیرش به نحوی مالکیت طرف مقابل را در اختیار میگیرد. به عقیده سارتر، همین مسئله بهتنهایی ناگزیر علت اصطکاک احساسی خواهد شد. در تمام نوشتههای او به این اندیشه تعارض میان اشخاص برمیخورید، که از نظر او ویژگی ذاتیِ طبیعت ما است. او در اواخر عمر خود در جایی گفته بود "چیزی که در زندگیام بیش از هر چیز شناختهام تعارض است، و این واقعیت که تعارض در روابط انسان امری اساسی است".
سارتر فراتر از هر چیز معتقد است که این کشمکشِ اجتنابناپذیر همواره در تار و پودِ ساختارِ روابطِ نزدیک و جنسی و عاشقانه تنیده شده است.
- از پاره ای جهات درست است که مفهوم عشق رمانتیکی را که امروز می شناسیم می توان به نسبت جدید دانست. اما برداشت رایج بیش از اندازه نابسنده است. چیزی که ما عشق رمانتیک می نامیم متعلق به تحول فکری ای است که با آغاز رمانتیسم در جهان مدرن شروع می شود
عنوان کتاب: فلسفه عشق
نویسنده: اروینگ سینگر
مترجم : میثم محمدامینی
تعداد صفحات : 136 صفحه
ناشر: انتشارات فرهنگ نشر نو
. از همین رو، مفهوم مربوطه را به درستی عشق «رمانتیک» خوانده اند و برای تأکید بر ارتباط آن با رمانتیک ها و رمانتیسم آن را با حرف بزرگ به صورت (Romantic) نوشته اند.
برای کسی که با آن گونه پژوهش هایی که من انجام داده ام آشنا باشد، روشن است که بسیاری از عناصر عشق رمانتیک قرن نوزدهم از فلسفه و ادبیات یونان باستان، داستان ها و افسانه های یونانی، از آثار دوره شکوفایی مسیحیت، از واکنش علیه مسیحیت در دوره نوزایی و سپس از شیوه های متنوع اندیشه در قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم سرچشمه می گیرد. واقعا نمی شود این پیوستار را به دو دوره مجزا تقسیم کرد و گفت دوره نخست پیش از آن است که هرگونه تصوری درباره عشق رمانتیک وجود داشته باشد، و دوره بعدی اندیشه دویست سال گذشته را در برمی گیرد که این مفهوم را در مرکز توجه قرار داده است. بنابراین این ادعا که عشق رمانتیک اختراع دوره اخیر است ارزش محدودی دارد و ظاهرا اشتباه است.
شکسپیر از جهات مختلف منتقد چیزی بود که امروز «عشق شهسوارانه» می خوانیم و در سده های میانه و به مدت حدودا پانصد سال شکوفا بود. او در برابر عشق شهسوارانه مفاهیمی را صورت بندی کرد که در نهایت به دیدگاه های رمانتیک قرن نوزدهمی، چه خوشبینانه چه بدبینانه، بدل شدند. شکسپیر در بیان و صورت بندی این اندیشه ها سهم مهمی داشت.
*درباره نویسنده:
اروینگ سینگر، زاده 24 دسامبر 1925 و درگذشته 1 فوریه 2015، استاد فلسفه و نویسنده ای آمریکایی بود. سینگر برای 55 سال عضو هیئت علمی دانشگاه (MIT) بود و بیش از بیست کتاب به رشته تحریر درآورد. او در آثار خود به موضوعاتی چون سینما، عشق و البته فلسفه پرداخته است. سینگر علاوه بر فعالیت در دانشگاه (MIT)، سابقه تدریس در دانشگاه های معتبر دیگری همچون دانشگاه میشیگان، دانشگاه هاروارد و دانشگاه جان هاپکینز را دارد.
جمعه 29 بهمن ماه 1400* شماره 154، هفته بیست و دوم * زندگی
آنچه یک مرد امروزی باید بداند
رابرت ا. جانسون در این کتاب راهکارهایی را پیشنهاد داده است که به کمک آنها مردان بتوانند توانایی ها و تصمیمگیریهای خود را به عنوان یک مرد امروزی تقویت کنند و محبوبیت خود را در نظر همسران خود افزایش دهند. او در دو بخش کلی با نامهای موهبتهای عناصر زنانه و ابهام و آلودگی عناصر زنانه دو چالش بزرگ مردان را مطرح میکند و برای آن راهکار ارائه میدهد. موهبتهای عناصر زنانه در این کتاب به عنوان عناصری که خوشبختی مرد را تضمین میکنند مطرح شدهاند و ابهام این عناصر به عنوان چالشهایی در نظر گرفته شدهاند که مردان امروزی برای مرد شدن به آنها نیاز دارند. بنا به پیشنهاد نویسنده، مردان باید یازده عنصر زنانه این کتاب را به تفکیک بشناسند، تا بتوانند از زندگی خود احساس رضایت کنند و گرنه مجبور به نوشیدن سم هایی مهلک می شوند که زندگی آن ها را برای همیشه دچار اختلال می کند.
* فهرست کتاب مرد ایدهآل: مقدمه: زن بودن نیاز مرد شدن / بخش یک: موهبتهای عناصر زنانه / بخش دو: ابهام و آلودگی عناصر زنانه / نتیجهگیری / یادداشتها
* درباره نویسنده: رابرت الکس جانسون (زاده 26 مه 1921 - درگذشته 12 سپتامبر 2018)، روانشناس تحلیلی و رواندرمانگر یونگی و نویسنده بود. کتابهای وی تاکنون بیش از 5/2 میلیون نسخه به فروش رسیدهاند. جانسون در پورتلند، اورگن متولد شد. وی در دانشگاه اورگن و دانشگاه استنفورد تحصیل کرد. در سال 1945، برای شاگردی در محضر جیدو کریشنامورتی، یک معلم روحانی هندی، به اوجا، کالیفرنیا رفت. در سال 1947 درمان خود را با فریتز کانکل آغاز کرد. بعدها در مؤسسه کارل یونگ در زوریخ، سوئیس تحصیل کرد، جایی که اما یونگ همسر کارل یونگ، تحلیلگر اصلی وی بود. او روانشناسی تحلیلی خود را با کانکل و تونی ساسمن به پایان رساند. او در اوایل دهه 1950 با هلن لوک در لس آنجلس یک تمرین تحلیلی برپا کرد. در اوایل دهه 1960 او تمرین خود را بست و به عضویت یک نظام سند بندیکت در کلیسای اسقفی در شهرستان ابی گریگوری، تری ریورز در میشیگان درآمد. جانسون پس از چهار سال فعالیت در نظام سند بندیکت، در سال 1967 به کالیفرنیا بازگشت. وی فعالیت خود را در در کلیسای جامع پاول به عنوان رواندرمانگر و سخنران از سر گرفت و از نزدیک با جان ای. سنفورد، یک کشیش کلیسای اسقفی، تحلیلگر یونگی و نویسنده همکاری داشت. در سال 1974، مجموعه ای از سخنرانیهای وی با عنوان «اسطوره جام مقدس» منتشر شد.
عنوان کتاب: مرد ایدهآل
نویسنده: رابرت الکس جانسون
مترجم: سیمین موحد
ناشر: بنیاد فرهنگ زندگی
تعداد صفحات : 92 صفحه
این اثر به یکی از پرفروشترین آثار انتشارات هارپر اند راو تبدیل شد. اسطوره جام مقدس اولین کتاب از کتابهای بسیاری بود که به تفسیر یونگی، از طریق افسانهها و داستانهای گذشته و شباهتهای آنها با روانشناسی و توسعه شخصی را ارائه میداد. جانسون همچنین در سری آروبیندو آشرام در پوندیچری هند تحصیل کرد. وی در سال 2002 مدرک دکترای افتخاری در رشته علوم انسانی و یک جایزه دستاورد عمر را از مؤسسه تحصیلات تکمیلی پاسیفیکا دریافت کرد.جانسون در سن دیگوی کالیفرنیا زندگی کرد و در سپتامبر 2018، در سن 97 سالگی درگذشت.
* سایر کتابهای رابرت الکس جانسون
- اسطوره جام مقدس (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) - زن درون - که عشق آسان نمود اول: روانشناسی عشق رمانتیک - تخیل فعال - تحلیل کاربردی خواب و رؤیا - سرمستی: درک روانشناسی شادی - تکامل آگاهی - عقده مادر و روابط زن و مرد - سایه ات را مالک شو: آشنایی با بخش تاریک روان - شاه فیشر و دوشیزگان بی دست - راهبری زندگی با شهود درونی: متعادل کردن زمین و آسمان - احساس رضایت: راهی به سوی شادی حقیقی - زندگی نزیسته ات را زندگی کن - دنیای طلایی- طلای درون: نقشه راه نجات از وابستگی به دیگران و رسیدن به استقلال فردی.
جمعه 22 بهمن ماه 1400* شماره 147، هفته بیست و یکم* زندگی
صمیمانه و خودمانی
کتاب حاضر دفتری است ارزشمند، حاوی گفتاری صمیمانه و خودمانی از سرکار خانم فریده مصطفوی دختر حضرت امام خمینی (س) که طی ده ها جلسه با جناب حجت الاسلام والمسلمین مسیح بروجردی، خواهرزاده خودشان در میان گذارده اند. این گفتار صوتی بعداً پیاده و بازخوانی و آماده بهره برداری گردیده است. این اثر در چهارده فصل و با عناوین ذیل به زیور طبع آراسته شده و شامل: پیشینه، فرزندان، منزل ها، سبک زندگی، تحصیلات، مسافرت ها، ازدواج، مبارزات، دستگیری و تبعید امام، سکونت در عراق، پیروزی انقلاب، حوادث دلخراش، و ... می باشد.
در بخشی از کتاب با روتیتر ماموریت من، فریده مصطفوی نقل می کند:
آقا در اتاق خود در نجف، کمد کوچکی داشتند که نامه هایی که برایشان فرستاده می شد، بعد از خواندن در آن قرار می دادند. قبل از عزیمت آقا از عراق، ایشان به من مأموریت دادند تا نامه ها را یکی یکی خارج کرده، اسامی جلاله را از بالای آن جدا ساخته، سیاهی نامه را پاره کرده و سفیدی کاغذ ها را برای استفاده در اختیارشان قرار دهم. من به همراه فهیمه خانم و فرشته جان، تمام نامه ها را به شکلی که آقا گفته بودند جداسازی کرده و اسامی جلاله را به درون آب شط ریختیم. خوب یادم هست که این کار دو روز زمان ما را گرفت.
عنوان کتاب: گذر ایّام
نویسنده: فریده مصطفوی
تعداد صفحات : 278
ناشر: موسسه چاپ و نشر عروج
فریده مصطفوی فرزند سوم حضرت امام خمینی (س) و دومین دختر ایشان هستند، ایشان مدیر موسسه فرهنگی و خیریه 12 فروردین و عضو هیات امنا و مدرس جامعه الزهرا هستند. فریده مصطفوی در تاریخ 31 مرداد ماه سال 1317 متولد شده است. علی رغم آن که در دوران کودکی ایشان تحصیل به ویژه در خانواده های مذهبی مورد توجه نبود، اما در خانواده حضرت امام این امر بسیار مهم تلقی می شد، تا جایی که خانم فریده مصطفوی قبل از سن 6 سالگی درس فارسی و دیکته را فراگرفته بودند. ایشان از سن 12 سالگی فراگیری علوم حوزوی را آغاز کردند. جامع المقدمات را نزد پدر و برادرشان حاج آقا مصطفی فراگرفتند. ایشان همچنین در طول 10 سال درس خارج فقه و اصول را نزد اساتیدی همچون آیت الله تجلیل، و استاد جناتی فراگرفتند و مدرک سطح سه حوزوی را از شورای مدیریت حوزه علمیه دریافت کردند. خانم مصطفوی در کنار دروس حوزوی، فراگیری دروس کلاسیک را نیز پیگیری کردند، و طی چند سال دیپلم گرفتند.
* دیگر آثار نویسنده: «روش خودسازی»، «زن از منظر اسلام»، «فاطمه، احیاگر شخصیت زن»
جمعه 15 بهمن ماه 1400* شماره 140، هفته بیستم* زندگی
دین به مثابه سبک زندگی
این کتاب تلاشی است برای تبیین این نکته که انقلاب اسلامی به عنوان یک تفکر در دنیای امروز پیشنهادهایی برای دنیای بهتر دارد و این تفکر قطعا راهکار هایی برای سبک و شیوه زندگی دارد. خواننده این کتاب با مطالعه مطالب در ابتدا با مبانی سبک زندگی به روایت انقلاب اسلامی و در پی آن با مصادیق و الگوهای این سبک زندگی آشنا خواهد شد.
همچنین در این کتاب علاوه به پرداختن به این نکته که لزوم پرداختن به سبک زندگی مطلوب انقلاب اسلامی چیست، دو الگوی موفق در سبک زندگی معرفی شده است که در قالب سبک زندگی جهادی تعریف می شود. وی افزود: این دو مصداق یکی مربوط می شود به سبک زندگی در سال های دفاع مقدس و دیگری سبک زندگی که در ارتباط با حرکت های جهادی بعدی تعریف می شود.
کتاب «سبک زندگی به روایت انقلاب اسلامی»، شامل هشت بخش با عناوین «سبک زندگی دینی و سبک زندگی غربی»، «سبک زندگی آمریکایی در تقابل با سبک زندگی دینی»، «دین به مثابه سبک زندگی»، «سبک زندگی دینی و دین برای زندگی»، «سبک زندگی دینی و معاش»، «سبک زندگی جهادی»، «رسانهها و سبک زندگی» و «زندگی جهادی» است. نویسنده در بخش «سبک زندگی دینی و سبک زندگی غربی» به مقایسه این دو سبک از زندگی پرداخته و به چگونگی شکلگیری واژه سبک زندگی اشاره کرده است.
* در بخشی از آن میخوانیم:
«سبک زندگی غربی در آمریکا که دنیای بکر بود، تجلی یافت. اروپا بکر نبود. در قرون وسطی و قبل از آن تاریخ و تمدن داشت. این دنیای مدرن نتوانست در اروپا 100 درصد بروز کند و 80 درصد بروز کرد، اما در آمریکا از صفر ساخته شد». دکتر کوشکی در بخش سوم، دین را به مثابه سبک زندگی دانسته و در این باره مینویسد: «دین یک نوع زندگی کردن است. یک شیوه زندگی کردن است، اما شیوه زندگی که مورد نظر خداوند است. بستر هر دو شیوه، طبیعت است؛ چون انسان یک موجود طبیعی است، اما شیوه مورد نظر خداوند نوعی بهره بردن از طبیعت را دارد و پاسخ به نیازهای طبیعی است.». در بخشی دیگر این کتاب آمده است: «اگر در جامعه ما ازدواج کمرنگ میشود و کاهش پیدا میکند و تجرد روبه فزونی دارد و طلاق زیاد میشود، این زنگ خطر جدی است که در واقع حکایت از رخت بر بستن دین از جامعه ما میکند. دلخوش نشویم که از دین سخن زیاد است و درباره دین زیاد کتاب چاپ میشود، همایش برگزار میشود. البته تک تک این اتفاقات به صورت مجزا اتفاق خوبی است، اما اینها نشانه این نیست که دین در جامعه در حال تحقق است.»
محمد صادق کوشکی متولد شهر آباده فارس، استاد دانشگاه و دانش آموخته دکتری اندیشه سیاسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است.
عنوان کتاب: سبک زندگی به روایت انقلاب اسلامی
نویسنده: محمدصادق کوشکی
تعداد صفجه: 112 صفحه
ناشر: دفتر نشر معارف، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها
- برگی از باغ/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی - تأملاتی در اندیشه سیاسی امام خمینی در مسکو و بیروت / مرکز اسناد انقلاب اسلامی (ترجمه شده به زبانهای روسی و عربی) - تبار ترور/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی - مبانی سیاست مطلوب در قرآن کریم/ نشر عابد - هویت درایران امروز/ پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات - کادرسازی برای انقلاب/ آستان قدس رضوی - هویت و الگو/ نشر معارف - دموکراسی وصحرا ( بررسی روابط معاصر عراق و عربستان)/ انتشارات اندیشه سازان نور - بسوی سبک زندگی دینی(دفتر اول)/ نشر معارف - انصار الله یمن (بازشناسی جنبش انصارالله)/ نشر معارف - سیاست منطقه ای احزاب اسلام گرای ترکیه/ انتشارات خرسندی - سلفی های مصر و تحولات سیاسی معاصر/ انتشارات خرسندی - تاریخ مستطاب امریکا/ نشر خاکریز اندیشه - آیینه و آفتاب (نسبت دین و سینما)/ انتشارات سوره مهر.
جمعه 8 بهمن ماه 1400* شماره 133، هفته نوزدهم* زندگی
مادرى کردن
کتاب با نثری روان و به سبک پرسش و پاسخ نوشته شده است. نویسنده در این کتاب معیارها و ابزارهایی مورد نیاز مادران را برای پرورش و بلوغ عاطفی کودک ارائه میکند. والدین در تربیت کودک نقش بسیار مهمی دارند اما از این جهت که کودک از زمان تولد به مادر نزدیکتر است میتوان گفت نقش مادری در این میان بسیار سخت و پر از مسئولیت است. کودک از دامان مادر رشد پیدا میکند و اگر مادر از پس تربیت او بهخوبی برآمده باشد در آینده نیز این کودک جوانی بهدوراز مشکلات تربیتی و روحی و عاطفی است. در حقیقت یک جامعه زمانی امن و سالم خواهد بود که افرادی آن در خانوادهای سالم و با ثبات رشد کنند. نویسنده توضیح میدهد که مادر خوب کسی است که خودش به بلوغ عاطفی رسیده و برای پرورش دادن یک کودک سالم آماده است و هویت فرزندش را به عنوان یک شخص مجزا و مستقل به رسمیت میشناسد. این کتاب 17 فصل دارد و متن آن مصاحبه ، با دکتر عبدالحسین رفعتیان درباره موضوع است.
این کتاب جزو کتابهای کم حجم و کوتاه با موضوع تربیت فرزند است. این کتاب برای پدران و مادران و معلمان و مربیانی که میخواهند وقت مناسبی برای مطالعه اختصاص دهند و در زمینه تربیتی زمان بیشتری را مطالعه کنند انتخاب مناسبی است.
* در بخشی از کتاب میخوانیم
بعد از «مادر شدن»، دغدغهی «مادر خوب بودن» فکر اصلی ذهن مادر میشود و دائم خود را مورد ارزیابی قرار میدهد و از خود میپرسد: «آیا مادر خوبی هستم؟»، «آیا وقت کافی برای فرزندم میگذارم؟»، «آیا بهاندازهی کافی به او محبت میکنم؟»، «آیا نیازهای او را به درستی برطرف میکنم؟» و سؤالهای بسیاری شبیه به اینها؛ اما نکتهی مهم این است که باید بتواند در پاسخ به این پرسشها: اول، از خود و نقشش احساس رضایت کند. دوم، موقعیتی فراهم کند تا فرزندش نیز در هر سنی- از وضعیتی که دارد احساس رضایت کند؛ و سوم، خود را در زندگی بخشیدن به یک انسان دیگر و پرورش دادن او موفق بداند. چه طور ممکن است یک مادر از موقعیت و نقش خود ناراضی باشد؟! تصویری که از مادر در ذهن ما وجود دارد تصویری زیبا و دوستداشتنی است؛ آیا ممکن است کسی از بودن در چنین جایگاهی احساس نارضایتی کند؟ خب، دانستهها و ذهنیتهای ما همیشه همهی واقعیت نیستند. چیزی که وجود دارد این است که برخی از زنها از اینکه در جایگاه مادری قرار بگیرند احساس رضایت نمیکنند. یک زن برای پذیرفتن نقش مادری، ابتدا باید زن بودن خود را پذیرفته باشد تا بتواند مادر بودن را به عنوان بخشی از آن- و البته بخشی مثبت و غرورآمیز - بپذیرد.
یک زن اگر در دوران کودکی دائم از زبان مادرش شنیده باشد که «اگه این بچه نبود، راحت بودم و بهتر زندگی میکردم.» جدا از آن که با احساس ترس و اضطراب زندگی میکند و اعتماد به نفسش پایین است، مادر شدن خود را نیز یک عامل محدودکننده میبیند که او را از دست یافتن به امکانات و موقعیتهای مختلف محروم میکند.
* در توضیح پشت جلد کتاب آمده است:
«در این کتاب به معیارها و ابزارهایی اشاره می شود که یک مادر برای رسیدن به بلوغ عاطفی و پرورش دادن کودکی سالم نیاز دارد. معیارهایی که شاید با باورهای فعلی مادران متفاوت و دور از ذهن آنان باشد، اما اگر کمی به کاربردی و مؤثر بودن باورهای فعلی خود بیندیشند و باورهای نادرست خود را اصلاح کنند، درمی یابند که با توجه به نکات مطرحشده در این کتاب و با استفاده از معیارها و پیشنهادهای آن می توانند فرزندان سالمتری پرورش دهند و عامل موثری باشند در ایجاد جامعه ای سالمتر، بهتر و پربارتر.»
* مروری بر فصلهای کتاب:
مادر خوب/ بلوغ عاطفی/ مادر و فرزند/ دو فرد مستقل/ نگاه مادرانه/ مادر کافی/ ارتباط حسی - تنی/ ماندن یا رفتن؛ مسئله این است/ مادر شدن آمادگی میخواهد/ مادر و باورهایش/ به جا آوردن احساسات/ مدیریت احساسات/ بها دادن به احساسات کودکان/ تنبیه تثبیتکنندهی مرزگذاری/ آسیبهای مرز گذاری افراطی/ مادر خوب همیشه حضور دارد.
عبدالحسین رفعتیان پس از اخذ مدرک پزشکیِ عمومی از دانشگاه تهران، برای ادامه تحصیلات عازم فرانسه شد و از دانشگاه پاریس تخصص روانپزشکیـروانکاوی دریافت کرد، او که عضو کالج ملی روانپزشکی فرانسه است، بهمدت 15 سال در پاریس؛ و از سال 1371 تاکنون، در ایران به روانکاوی و روانپزشکی میپردازد و چندین سال نیز در دانشگاههای تهران تدریس کردهاست.
عنوان کتاب: آیا مادر خوبی هستم؟
نویسنده: عبدالحسین رفعتیان
ویراستار: على طاهرى
ناشر: نشر قطره
تعداد صفحات : 120 صفحه
- کتاب مسئولیتپذیری (روند شکلگیری مسئولیتپذیری در فرزندان/ موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- کتاب همراهی نزدیکان در طول بیماری (چگونگی برخورد با بیماریهای سخت درمان)
جمعه 1 بهمن ماه 1400* شماره 126، هفته هجدهم* زندگی
7 گام برای رسیدن به شادی درونی
تعدادی از مردم، صرف نظر از آنچه اتفاق میافتد، از زندگی لذت میبرند؛ در حالی که عدهای صرفنظر از این که چقدر تلاش میکنند نمیتوانند به شادی برسند. برای هر فرد کشف نقطه رسیدن به شادی و توانایی در تغییر آن، میتواند همه باورهای او را در ارتباط با شاد بودن دگرگون سازد. برای شاد بودن شما باید باور داشته باشید میتوانید بدون قید و شرط و بیبدیل شاد باشید و بعد به شناخت عادتهایی که آن را از شما سلب میکنند، بپردازید، سرانجام به دفعات کارهایی انجام دهید و به چیزهایی فکر کنید که به شما احساس شادی میبخشد. مارسی شیموف در کتاب بدون دلیل خوشحال باش، راه میانبری را به شما نشان میدهد تا با سرعت بیشتر و به سادگی به خوشحالی و شادمانی حقیقی درونی برسید و موانع را از سر راه بردارید. داستانها و تجربههایی که در این اثر ارائه شده است کمک بیشتری به شما در این مسیر میکند.
این کتاب رویکردی قطعی و گسترده، برای تحقق خوشحالی به معنای واقعی را فراهم میکند که ترکیبی از بعد عمیق معنوی، تحقیقات در سطح بالا و کاربرد عملی علم روانشناسی است. همچنین خواندن کتاب بهخودیخود، خالی از لطف نیست.
موفقیت یک کتاب، نیازمند قصههایی است تا با پیام و هدف اصلی کتاب پیوند بخورند و در ذهن ماندگار شوند. از زمانی که انسانها در غار دور آتش جمع میشدند، ذهنشان با داستانها و قصهها عجین شده است. در این کتاب، مارسی و دستیارش، کارول کلین، قصههایی واقعی و جذاب جمعآوری کردهاند، از کسانی که اصول گفته شده در این کتاب را در زندگی خود به کار بستند و قصد دارند تا با شادی عمیق و تمامنشدنی عجین شوند. اطمینان داشته باشید اگر تمرینهای این کتاب خیرهکننده را دنبال کنید، شما نیز حقیقت شادی و سرور را در تمام عمرتان لمس خواهید کرد.
خوشحالی بدون دلیل به شما یک رویکرد و نگرش میدهد تا علاوه بر رسیدن به موفقیت بتوانید خوشحالی و خوشبختی فراتر از باورتان را همیشته در کنارتان داشته باشید. بیایید زندگی شادتری برای خود و اطرافیانتان بسازید، آن نوع شادی که پایانی ندارد و انکارناپذیر است و شما را در مسیر تبدیل جهان به مکانی شادتر سوق خواهد داد.
* جملات برگزیدۀ کتاب بدون دلیل خوشحال باش:
- هیچچیز در دنیا تغییر نمیکند، بلکه این ما هستیم که تغییر میکنیم.
- خوشبختیای که به دلایلی بهدستآمده، فقط نوعی بدبختی است!
- خوشبختی به مفهوم دغدغه و هدف زندگی است و پس از آن نیز چیزی نیست جز پایان وجود انسان.
- تنها دو راه برای زندگی دارید؛ یک، انگار هیچ معجزهای وجود ندارد و دو اینکه انگار همه چیز یک معجزه است.
- ما تا زمانی که نتوانیم با خودمان صلح برقرار کنیم، هرگز نمیتوانیم صلح را در جهان به وجود بیاوریم.
- ذهن بهخودیخود جایی برای خودش است، در خود میتواند بهشتی بسازد از جهنم و جهنمی از بهشت.
- صدای ذهن در بطن صدای بدن بیانگر کوتاهی ولی کامل بودن حالت شادی در این دنیا است.
- اگر تصمیم گرفتهاید که معمار خوشبختی و سعادت خود در زندگی باشید، قدردان بودن لازمه آن است.
- بخشش، بالاترین و زیباترین حالت از عشق است. در ازای آن شما آرامش و خوشبختی بینهایت را پیدا خواهید کرد.
- کسانی که روشنایی در زندگی دیگران میآفرینند، نمیتوانند آن روشنایی را در خودشان نداشته باشند.
عنوان کتاب: بدون دلیل خوشحال باش
نویسنده: مارسی شایماف
مترجم: نیما راهداری
ناشر: انتشارات نیک ورزان
تعداد صفحات: 308 صفحه
جمعه 24 دی ماه 1400* شماره 119، هفته هفدهم* زندگی
زندگی در ترازوی فلسفه و ادبیات
فلسفه راهی میانبُر برای شناخت خویش و انتخاب روشی برای بهتر زندگی کردن است. کتاب فلسفه زندگی که به بررسی مفاهیم عمیق و بنیادین میپردازد، این مفاهیم را از منظر فلسفه اخلاق بررسی میکند. نویسنده در این کتاب، مفاهیم فلسفی را با زبانی ساده و بهصورت کاربردی برای زندگی روزمره روایت میکند.
فلسفه زندگی مجموعهای است از چند جستار یا مقاله فلسفی که مطابق تقسیمبندی رایج در حوزه «فلسفه اخلاق» قرار میگیرد، اما چنانکه خواهیم دید نویسنده برداشتی وسیع از مفهوم «اخلاق» در نظر دارد. او از جمله درباره رازِ زادن و مردن، معنای حیات و پوچیِ زندگی، تقدیر و سرنوشت، نسبیگرایی، و ترس از مرگ بحث میکند.
همیلتن کاملاً به این مسئله توجه دارد که «زندگی بسیار بسیار پیچیدهتر و در برابر توضیح مقاومتر از آن است که بتوان با مطالعه کتب دانشگاهی درباره فلسفه اخلاق درکی کامل یا رضایتبخش از آن به دست آورد»، اما میکوشد که به قول ویتگنشتاین «تعبیر خود را از امور» به دست دهد.
او در این راه ذوق و حساسیت ادبی را در کنار نظم و منطقِ فلسفی به کار میگیرد و بحث را جابهجا با نقلقولهای شایسته از آثار شکسپیر، داستایفسکی، جورج الیوت، د. ه. لارنس، پروست، ت. س. الیوت، فیلیپ لارکین و بسیاری دیگر غنا میبخشد و از این رهگذر وجه تازهای از رابطه میان فلسفه و ادبیات را برای خواننده روشن میکند.
*بخشی از کتاب فلسفه زندگی
- داستایفسکی در جایی از یادداشتهای خانه مردگان، روایتش از دوران حبس با اعمال شاقه در سیبری، از زمانی میگوید که در بیمارستان زندان بستری بوده. حین اقامت او در بهداری، یکی از زندانیان، میخائیلوف ـ مردی که به جنایاتی بسیار منزجرکننده محکوم شده است ــ به مرض سل میمیرد. مرگ او بسیار آهسته و دردناک است و داستایفسکی هم به خود پیچیدن او، نفسنفسزدنها و تلاش تبآلودش برای چنگزدن به زندگی را بهتفصیل شرح میدهد. پس از مرگ میخائیلوف، داستایفسکی تعریف میکند که افسر نگهبان چهگونه وارد میشود.
کلاهخود بر سر و شمشیر به کمر داشت... به طرف جنازه میرفت و با هر قدم گامهایش آهسته و آهستهتر میشد و با حیرت به محکومانی که ساکت نشسته و با ترشرویی از هر سو به او چشم دوخته بودند نگاه میکرد. یکی دو گام مانده به جنازه ایستاد، گویی ناگهان از چیزی یکه خورده بود. منظره جسدِ کاملاً عریان و چروکیده که چیزی جز غل و زنجیر بر تن نداشت، تأثیر عمیقی بر او گذاشت و ناگهان شمشیر از کمر باز کرد و کلاه از سر برداشت ـ بی آنکه طبق مقررات موظف به چنین کاری باشد ــ و صلیب بزرگی بر سینه کشید. سربازی جنگآزموده و سپیدمو بود که سالها در خدمت نظام گذرانده بود. یادم میآید که در همان لحظه چکونف، مرد سپیدموی دیگری، هم کنار او ایستاده بود. بدون گفتن حتی یک کلمه یکسره بهصورت افسر نگهبان خیره شده بود و تکتک حرکات او را با دقتی عجیب دنبال میکرد. اما نگاهشان با هم تلاقی کرد و به دلیلی لب پایین چکونف ناگهان شروع به لرزیدن کرد. لبش را به شکل عجیبی کج و معوج میکرد و دندانهایش را نشان میداد، گویی بیاراده توجه افسر نگهبان را به جنازه جلب میکرد. در همین حال بهسرعت گفت:
«او هم مادری داشت!» و بعد بیرون رفت.
عنوان کتاب: فلسفه زندگی
نویسنده: کریستوفر همیلتن
مترجم: میثم محمدامینی
ناشر: نشر نو
تعداد صفحات: 328 صفحه
گوینده کتاب صوتی: خلیل هدایتی
به خاطر دارم که این کلمات تا عمق وجودم رخنه کردند... چرا او چنین چیزی گفت، چه چیزی سبب شده بود این جمله به ذهنش بیاید؟
طبیعی است فکر کنیم افسر نگهبان و چکونف با دیدن مرد مرده در اصل واکنش مشترکی نشان دادند: آنها ناگهان مسحور درک این حقیقت شدند که مردن این انسان خاص چه معنایی دارد. اما این امر چه معنایی دارد؟ واقعاً چه چیزی موجب شد آن کلمات به ذهن چکونف برسد؟ و چرا سخن چکونف چنین تأثیری روی داستایفسکی داشت؟ معنای اخلاقی و روحانی این کلمات چیست؟
هر روز صدها هزار، شاید هم میلیونها انسان میمیرند. ما نسبت به عمده این مرگها بیاعتناییم. اما گاهی کسی میمیرد که برای ما مهم است، کسی که مرگش برای ما ضایعه عظیمی است. چون برخی افراد هستند ـ و تعدادشان هم بسیار اندک است ــ که در نظر ما جایگزین ندارند. اگر درباره ماهیت این جایگزینناپذیری بیندیشیم به توصیف شخصیت مرد یا زنی که مرده است نزدیک میشویم. و البته وقتی هم که از جایگزینناپذیری سخن میگویم تا اندازهای همین تفاوت شخصیت را مَد نظر داریم. اما در داستانی که نقل شد، داستایفسکی تصریح دارد که واقعاً هیچکس میخائیلوف را خوب نمیشناخت. ضربهای که مرگ میخائیلوف به افسر نگهبان و چکونف و خود داستایفسکی وارد کرد به این دلیل نبود که آنها از مرگ مردی دارای فلان و بهمان ویژگیهای شخصیتی ـ هر اندازه هم که این ویژگیها جالب و اصیل و غیرعادی بوده باشد ــ ناگهان بهتزده شده باشند. کلماتی که چکونف در مرگ میخائیلوف میگوید نشاندهنده آن است که مسئله دیگری در میان بوده؛ مسئلهای که از جنبهای غیر از ماهیت ویژگیهای شخصیتی فردْ دارای اهمیت است و واکنش آنها در برابر مرگ مرد محکوم با آن ارتباط داشته است.
- چنان که دیدیم. اندرز رواقیان به ما این است که در جستجوی آرامش باشیم. اما آنان خوب می دانستند که این اندرز به خودی خود چندان کارا نیست. از این رو رهنمودهایی برای نیل به آرامش به بهترین شیوه ارائه می کردند. آنها درباره جنبه های خاصی از زندگی روزمره پندمان می دهند. مثلا توصیه می کنند که به دنبال شهرت و ثروت نباشیم، چه با این کار به احتمال قوی آرامش مان مختل خواهد شد. آنان به ما هشدار می دهند که در انتخاب معاشران خود دقت به خرج دهیم؛ هرچه باشد دیگران این توان را دارند که - در صورتی که ما اجازه دهیم - آرامشمان را مختل سازند. آن ها در خصوص نحوه مواجهه با بی احترامی ها، خشم، اندوه، جلای وطن، کهنسالی توصیه هایی دارند. اجازه دهید در این فصل و فصل بعدی توجه خود را به اندرزهای رواقیان درباره زندگی روزمره و نیز شکل دهی و حفظ روابط با ارزیابی و سنجش زندگی درمی یابیم که دیگران منبع برخی از بزرگ ترین شادمانی ها هستند - از جمله عشق و دوستی. اما این را هم درمی یابیم که آنان علت بسیاری از احساسات منفی ما نیز هستند. وقتی غریبه ای هنگام رانندگی ازحرکت بازمان می دارد. ناراحت می شویم. بستگانمان با مشکلاتی که برایشان پیش می آید. ما را به دردسر می اندازند. ممکن است رئیسمان با بی احترامی اش روزمان را خراب کند و بی کفایتی همکارانمان با افزودن بر کار و مشغله ما باعث استرسمان شود. ممکن است دوستانمان ما را به مهمانی شان دعوت نکنند و با این کار باعث شوند که احساس حقارت کنیم.
کریستوفر همیلتن استاد فلسفه دین در کینگز کالج لندن است و بهجز فلسفه در رشته ادبیات آلمانی نیز تحصیل کرده و به پژوهش در زمینه رابطه میان فلسفه و ادبیات و همینطور رابطه میان ارزشهای اخلاقی و دینی و زیباشناختی علاقهمند است. آثار او گرچه به طور کلی در چارچوب فلسفه اخلاق قرار میگیرد، اما نیمنگاهی به زیباییشناسی و فلسفه سیاسی و فلسفه دین نیز دارد. توجه و علاقه او به زبان نیز سبب شده است که به پژوهش در زمینه سبکهای مختلف ادبی در متون فلسفی گوناگون بپردازد.
جمعه 17 دی ماه 1400* شماره 112، هفته شانزدهم* زندگی
همین نزدیکی
در این مجموعه مصور، 13 خانه از خانههای ارامنه جلفای نوی اصفهان از جنبه معماری، نقاشی، تزیینات و تاریخ ساخت به همراه تصویر و نقشه معرفی و بررسی گردیده است. گفتنی است، جلفای نو (جلفای اصفهان)، یکی از مراکز مهاجرت و اسکان ارامنه در ایران و جایگاه کلیساها و خانههای زیبا و پرشکوه بوده است. خانههای شاخص جلفای نو، متعلق به تجار بزرگ، روحانیون یا بزرگان بوده است. این خانهها، معمولا از دو بخش تابستاننشین و زمستاننشین تشکیل میشد و بیشتر آنها در قسمت سایه خانه (پشت به آفتاب) دارای زمین بود که در آن مواد خوراکی و آشامیدنی نگهداری میشد.
برخی از این خانهها سه طبقه بود و برخی، فضاهایی مخصوص زنان داشت (مانند خانه داوید که دارای دو حیاط بود حیاط کوچک غربی خاص زنان بود) و در برخی دیگر حیاط و اصطبلی برای نگهداری حیواناتی چون اسب و یابو یافت میشد.
هماکنون جلفای نو دارای هشت محله میدان بزرگ، میدان کوچک، چارسو، قاراکل، هاکوپجان، سنگتراشها، تبریزی (یا محلات) و ایروانیهاست که شش محله اول، در سالهای اول مهاجرت ارامنه به اصفهان در زمان شاهعباس اول، و دو محله تبریزیها و ایروانیها حدود 50 سال بعد، یعنی حدود سال 1655 م [1065 ه . ق] در زمان شاه عباس دوم، در پی دستور شاه مبنی بر خروج ارامنه از اصفهان ساخته شده است. این گروه از ارامنه در قسمت غربی جلفای نو، چندین محله ساختند که این محلهها بعدها مسلماننشین شد و تنها دو محله ایروانیها و تبریزیها هنوز ارمنینشین است. امروز بر اثر گذر ایام و تحولات مختلف، از جمله مهاجرت ارامنه از جلفای نو به دیگر نقاط جهان به علل مختلف و احداث خیابانهای حکیمنظامی و توحید، این محل دچار تغییرات شدیدی شده و انسجام و یکپارچگی خود را از دست داده است. یکی از علل عمده تخریب بافت آن تمایل بیش از حد به نوسازی، و سکونت در این بافت تاریخی است که در سالهای اخیر به سرعت به تغییر چهره این بافت انجامیده است.
خانه های توصیف شده در کتاب «خانههای ارامنهی جلفای نو اصفهان»، هم در محلات قدیمی و هم محلات تازه ساخت جلفای نو قرار دارند که امروزه پس از گذشت سالها بسیاری از آنها کاملاً تخریب شدهاند. انتشار چنین اثری شاید این فایده را داشته باشد که ضمن به نمایش گذاشتن نوعی از معماری درخشان ایران زمین، از تخریب هرچه بیشتر آثار تاریخی کشور که بخشی از هویت اصیل فرهنگی ایرانیان را تشکیل میدهد، جلوگیری نماید.
امروز از چهار خانه ارزشمند جلفا (خواجه پترس ولیجانیان، گانی ـ مارتا پیترزـ، سوکیاس و داوید) به عنوان بخش هایی از دانشگاه هنر اصفهان استفاده میشود؛ خانه سیمون به باشگاه ارامنه تبدیل شده و در برخی خانه ها چون خانه زوولیان، دفاتر مهندسی مستقر شده است.
در تعدادی از این خانه ها هم ارامنه بیخانمان یا مالکان اصلی زندگی میکنند. تعدادی از این خانه ها به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در نگهداری آنها سعی میشود؛ اما متأسفانه تعداد بیشماری از آنها به دلایل متعدد همچون ساخت خیابانهای حکیم نظامی و توحید، منفعت طلبی سودجویان و عدم آگاهی و شناخت ارزشهای والای معماری، هنری و فرهنگی، تخریب شده است و امید است همت مسئولان، خانههای تاریخی باقیمانده را از تخریب نجات بخشد.
تاکنون معماری، نقاشی، تزئینات و تاریخ ساخت خانههای جلفای نو در چندین کتاب به زبانهای انگلیسی، ایتالیایی و... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ از جمله کتاب (New Julfa) نوشته جان کارسول که در آن پس از بحث درباره تاریخچه جلفا، ابتدا از کلیساهای جلفا و سپس از دو خانه مارتاپیترز (گانی) و سوکیاس سخن رفته است و کتاب حاضر که در آن سیزده خانه به همراه عکس و نقشه مورد بررسی قرار میگیرد. امروزه پس از گذشت سالها از تألیف این کتاب، بسیاری از خانه هایی که کاراپتیان توصیف کرده، همچون خانه خواجه و سکان، آقا کمال و... کاملاً تخریب شده اند و به جای آنها خانههایی بدون هویت و فاقد ارزشها و معیارهای محلی ساخته شدهاند.
* در مقدمه کتاب «خانههای ارامنه ی جلفای نو اصفهان» که بهوسیله جوزپه توچی نوشته شده است، میخوانیم:
"برای من بسیار موجب شادمانی است که چند کلمه برای مقدمه کتابی بنویسم که باعث تفاهمی تازه در همکاری و تشریک مساعی بین ایزمئو و انجمن فرهنگی ایتالیا در تهران شده است. باید بگویم این کتاب، حاصل مشترک و همکاری گسترده ایزمئو و انجمن فرهنگی ایتالیا در زمینه ی بازشناسی فرهنگ ایرانی و ایتالیایی است.
در آغاز به دلیل بروز پارهای مشکلات، ایزمئو ناگزیر از به تعویق انداختن ارائه طرحهای ویژه ی خود تا سال بعد گردید و بدین ترتیب ترجیحاً به جای آنکه اعتبارات مالی ایزمئو برای برخی پروژههای پیشپاافتاده و معمولی هزینه شود که آثار ماندگاری نیز نخواهد بود، چنین اندیشیدیم مشترکاً کتابی درباره خانههای ارامنه ی اصفهان به چاپ برسانیم.
جنون نوسازی که بسان یک بیماری عفونی در حال گسترش از همه سوست و در ایتالیا نیز منجر به ایراد صدماتی گشته، در ایران در حال مهار شدن است؛ و جای آن دارد که از سازمانهای «سازمان ملی حفاظت آثار باستانی» که زیرمجموعه وزارت فرهنگ و هنر [سابق] است، سپاسگزاری گردد. در همین رابطه، وظیفه خویش میدانیم که مراتب سپاس و قدرشناسی از همهی افرادی را که باوجود موانع حاصل از زندگی نوین امروزی، مشتاق حفاظت از میراث باارزش گذشته هستند، به مسئولان اعلام داریم.
عنوان کتاب: خانههای ارامنه جلفای نو اصفهان
نویسنده: کاراپت کاراپتیان
مترجم: مریم قاسمیسیچانی
ناشر: انتشارات فرهنگستان هنر
تعداد صفحات: 362 صفحه
به سبب ابعاد پیشبینی نشده زندگی، نیکوتر آن دیدیم که نقشه خانههای صفوی جلفا به همراه یادداشت های لازم در این اثر به چاپ برسد. این امر مهم در سایهی جدیت و تلاش کاراپت کاراپتیان، به انجام رسید، که پس از همکاری با هیئت ایتالیایی در اصفهان، اینک سرگرم تحصیل معماری با گرایش مرمت در رم است. به نظر من، بخش دوم این کار (معرفی خانهها) بخش نهایی و کامل است؛ و بخش نخست کتاب (معرفی جلفا)، نیاز به پژوهش بیشتر بهویژه در زمینه تاریخی دارد؛ همچنین برای تکمیل آن، رجوع به منابع و اسناد تاریخی و سفرنامههای جهانگردان خارجی یا تحقیق در آنچه در کتابخانهها به ثبت رسیده لازم است. دستیابی به امور فوق زمانی آسانتر میشود که همه ی آثار، مطالعه و بررسی شوند."
کتاب «خانههای ارامنهی جلفای نو اصفهان» پس از فهرست مطالب، پیشگفتار، مقدمهی مترجم، یادداشت، مقدمه و یادداشتهای مقدماتی؛ شامل این قسمتهاست: بخش اول: جلفای اصفهان - نگاهی به تاریخ جلفا - نخستین کوچ ارامنه به اصفهان - دومین و آخرین کوچ ارامنه - ارامنه و جانشینان شاه عباس - ارامنه در اواخر دورهی صفویه - ارامنه در زمان آغامحمدخان قاجار و جانشینان او - مختصری از تاریخچهی جلفا - ملاحظاتی دربارهی نام جلفا - یادداشتهای مختصر دربارهی ساخت جلفای نو - طرح شهری: تشریح طرح کلی - بخش دوم: معرفی خانهها - 1: خانهی خواجه پطرس ولیجانیان - 2: خانهی سوکیاس - 3: خانهی هوسپ امیرخان - 4: خانهی آقاکمال - 5: خانهی در گریگور - 6: خانهی میناس کرت - 7: خانهی خواجه وسکان - 8: خانهی خواجه هوسپ - 9: خانهی جانی یاگانی (مارتاپیترز) - 10: خانهی کرمخان - 11: خانهی وارطانس آبکار - 12: خانهی آقانور - 13: خانهی لئون وکیلالدوله.
*دیگر آثار خانم مریم قاسمیسیچانی
- ترجمه کتاب: خانه های اصفهان، ( موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) / - شهری بر هامون نهاده، (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) / - خانه های قاجاری اصفهان / - گذری بر هنرو معماری خانه های سنتی اصفهان / - معماری و ناشنوایان، طراحی فضاهای آموزشی / - معماری و اوتیسم، طراحی فضاهای آموزشی. (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) / - گذری بر معماری خانه های تاریخی اصفهان (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
جمعه10 دی ماه 1400* شماره 105، هفته پانزدهم* زندگی
ردپای فرهنگ ارامنه
پژوهشگر کتاب «زیراندازهای ارمنی باف»، هنر، صنایع دستی، آداب، سنن و عادات، افسانهها و اساطیر، حکایتها و داستانهای هر قوم را فرهنگ معنوی آن قوم میداند که به صورت سمبلها و نقوش در هنر و به خصوص هنر کاربردی منعکس میشود. هنر هر ملتی طی قرون و اعصار تحت تأثیر شرایط فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قرار گرفته و به صور مختلفی تجلی مییابد. مردم ارمنی با بودن در کنار مردم فارسیزبان طی قرون متمادی، فرهنگ دیرینه و هنر کاربردی خود را حفظ کرده و در شکوفایی هنر ایران سهیم بودهاند.
این کتاب نگاهی اجمالی به فرهنگ، آداب و رسوم روستاهای مناطق ارمنینشین یریا، چهارمحال بختیاری، بربرود (بورواری)، کمره، کزاز و خرقان ایران دارد، این مناطق دارای هنر، صنعت قالی، گلیم و زیرانداز بوده و پژوهشگر کتاب به تفسیر انواع قالی، گلیم، رجشمار، نوع گره، تاریخ بافت، نام طراحان و بافندگان آن پرداخته است. از جمله نکات مورد توجه در این بررسی، طرز رنگرزی خامه با مواد رنگزاری گیاهی است که مورد توجه و دقت نظر قرار گرفته است.
انگیزه اصلی نگارش این کتاب علاقه اجداد نویسنده به هنر قالی اعم از طراحی، بافت و تجارت آن بوده و پرسشی که همواره برای پژوهشگر مطرح میشده این است که چرا این هنر والا تدوام نیافت و اندک آثاری هم که امروز باقی مانده توسط بازاریان به اروپا و آمریکا صادر میشود؟
نویسنده در ابتدای کتاب تاریخچه ارامنه در ایران و سوابق مختصری از ویژگیهای فرهنگی روستاهای ارمنینشین را مطرح میکند و ارمنستان و ارمنیان را از روزگاران کهن و تحت استیلای هخامنشیان، پارتها و ساسانیان تا ابداع کتابت در میان ارمنیان و دولت عثمانی شرح میدهد. هواساپیان دوران شاه عباس را اوج هنر قالیبافی در ایران میداند، زیرا در این زمان به سفارش دولت لهستان، قالیهای «پولونز» طراحی و بافته میشد که به گفته «مانیا قازاریان» در کتاب «قالی ارمنی» توسط طراحان فرش ارمنی با سبک «باروکو» طراحی میشده است.
بخش اصلی کتاب به تصاویر قالیها، گلیمها، جاجیمها و زیراندازها اختصاص دارد و نام بافنده آن نیز ذکر شده است. طرح کلیسای وانک جلفای نو، قالی مام میهن، طرح قره کلیسای طاطاوس مقدس، لباس سنتی زنان منطقه روستانشین، ابزار صنایعدستی در قالیبافی و ریسندگی از جمله تصاویری است که به زیبایی کتاب میافزاید.
از دیگر ویژگیهای این کتاب، طراحی زیبای روی جلد آن است که ضمن استفاده از طرح کلیسای اجمیاتزین ارمنستان، صلیب لاکی رنگی را به تصویر میکشد. باید توجه داشت که زیبایی جلد، تأثیری کتمانناپذیر در جذب خواننده دارد؛ ضمن اینکه طراحی جلد را باید یکی از هنرهای دیداری دانست که کتاب را به زیبایی دربرمیگیرد.
استاد حکاک با حکاکی بر روی سنگهای صلیبی، سنگ قبرها و فلزات، هنرمند نقاش با حفظ سبک اصیل خود و نوآفرینی آثار جدید و استاد قالیباف با نشستن در پای دار و بافتن نقوش سنتی و یا خلق نقوش جدید با الهام از طبیعت اطراف خود، هنر، صنعت و صنایع دستی مورد علاقه خود را به نسل آینده انتقال داده است. هنر قالیبافی ارمنی نیز به همراه مهاجرت به ایران راه پیدا کرد و نقشهای زیبای آن در کتاب «زیراندازهای ارمنیباف ایران» گره خورد.
* جغرافیای قالی ارمنی باف در ایران
ـ منطقه فریدن (پریا):
در 150 کیلومتری باختر شهر اصفهان قرار دارد و شامل دو بخش است:
1. داران (شامل چهار دهستان ورزاق، گرجی، چادگان و کرچامبو)
2. آخورا (شامل دو دهستان موگوئی و چنارود)
تعدادی از مهمترین روستاهای ارمنینشین این منطقه عبارتند از:
قلعه گریگور، دارابورد، آریگان، روستای موکل سنکرد، پونستان، ذرنه (بولوران)، خویگان پایین، خوی گان بالا، خونگ، هاران، نحاکرد، میلاکرد، شوریشکان، سنگباران، سوران و . . . از صنایع دستی این منطقه میتوان قالی، گلیم دو روی ساده و نقشدار، ماشتا (نوعی روانداز که بر روی کرسی میانداختند) و جاجیم را نام برد. ارامنه این منطقه همچنین به زرگری، قلمزنی و کندهکاری روی سنگ مشغول بودند.
درباره نویسنده:
مایرنی هواساپیان در سال 1346 در تهران متولد شد. در سال 1375 وارد دانشگاه الزهراء شد و در رشته صنایع دستی به تحصیل پرداخت.
دیگر آثار نویسنده:
وی همچنین چندین عنوان کتاب را ترجمه نمود که برخی از آنها عبارتند از:
1. قالیهای ارمنی انتشارات اتحادیههای گمرک در ارمنستان
2. قالی ارمنی تألیف ماینا قازاریان
3. گلیم ارمنی تألیف سریک داودیان
عنوان کتاب: زیراندازهای ارمنی باف
نویسنده: هواساپیان مایرنی
ناشر: تاریخ ایران
جمعه 3 دی ماه 1400* شماره 98، هفته چهاردهم* زندگی
شرح زحمت
هانا آرنت در این کتاب به بررسی انسانیت مدرن میپردازد و انسان را از منظر اعمالی که توانایی انجامش را دارد مورد واکاوی قرار میدهد. کتاب «وضع بشر» یکی از برجستهترین آثار هانا آرنت فیلسوف آلمانی است که در سال 1958 منتشر شد. وضع بشر کتابی است سرشار از نگرشهای غیرمنتظره که از بسیاری از وجوه به زمان حال بیشتر تناسب دارد تا زمان انتشارش در سال 1958 .
مسائلی همچون از بین رفتن عامل انسانی و آزادی سیاسی؛ این پارادوکس که هر چه قدرت انسان در جستجوی فنی و انسانگرایانه افزایش مییابد کمتر قادر به کنترل پیامدهای اعمالش است، از جمله مسائلی است که هنوز هم پیش ما رخ مینمایاند.
کتاب در 6 بخش تنظیم شده است که به ترتیب عبارتند از وضع انسان، حوزه عمومی و خصوصی، تقلا ( زحمت )، کار، عمل، حیات فعال و عصر مدرن که در هر بخش به تفصیل به وجوه ریز و مختلف بحث پرداخته شده است.
آرنت اگر چه هیچگاه تلاش نکرد مریدانی گرد خود جمع کند ولی همواره آموزگاری عالی مقام بود که تلاش میکرد چشمان خوانندگانش را با شیوههای نوین نگریستن به جهان و امور انسان آشنا نماید. او اغلب با طرح فرقگذاری و تمایزهای جدید که اغلب نیز سه وجهی بودند سعی داشت وجوه فراموششده تجربه را تشریح کند، گویی که دوپارگیهای قراردادی و سنتی تفکرات و تخیلات منطقی او را محدود میکردند. او ضمن شرح مفاهیم زحمت، کار و عمل و جایگاه آنها در وضع بشر، با نگاهی تاریخی سیر آنها را تا روزگار ما پی میگیرد و نشان میدهد که از دوران یونان باستان تا امروز رویکرد ما به زندگی وقف عمل چه فراز و فرودها و تغییراتی به خود دیده است.
«آرنت» در شهر «هانوفر» آلمان، و «کُنیکسبِرگ» در «پروسِ» سابق، بزرگ شد. او در سال 1924 شروع به تحصیل در رشته فلسفه کرد و در سال 1928 مدرک دکترای خود را از دانشگاه «هایدلبرگ» دریافت کرد. او در سال 1940 با شاعر و فیلسوفی به نام «هاینریش بلوشر» ازدواج کرد. «آرنت» یک سال بعد مجبور به فرار از نازی ها شد، و به همراه همسرش به ایالات متحده مهاجرت کرد. وی در 4 دسامبر 1975 در نیویورک در گذشت. او سالها در دانشگاههای ایالات متحده در رشته تئوری سیاسی تدریس کرد و از چندین کشور، دهها دکترای افتخاری گرفت، و نیز برنده جایزه آلمانی زبان لِسینگ و فروید شد. زمینه فلسفه و آثار او، موضوعاتی همچون دموکراسی مستقیم یا اقتدارگرایی و تمامیتخواهی حکومتهای استبدادی است.
* دیگر آثار نویسنده
- ریشههای توتالیتاریسم، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: جاویدان، 1366(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)
- انقلاب مجارستان: امپریالیسم توتالیتر، ترجمه کیومرث خواجویها، تهران: روشنگران، 1366
- انقلاب، ترجمه عزتالله فولادوند، تهران: خوارزمی، 1369
عنوان کتاب: وضع بشر
نویسنده: هانا آرنت
مترجم: مسعود علیا
ناشر: ققنوس
تعداد صفحه: 488
- خشونت و اندیشههایی درباره سیاست و انقلاب، ترجمه عزتالله فولادوند، تهران: خوارزمی، 1369 - اندیشیدن و ملاحظات اخلاقی، ترجمه عباس باقری، تهران: نی، 1379 - حیات ذهن، ترجمه مسعود علیا، ققنوس، 1392(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان) - فلسفه اگزیستانس چیست؟، ترجمه مهدی استعدادی شاد، سوئد: نشر باران، 1394 - بحرانهای جمهوریت، ترجمه امین عسکریزاده و فلورا عسکریزاده، تهران: گام نو، 1396 و با ترجمه علی معظمی، تهران: فرهنگ جاوید، 1397
- عناصر و خاستگاه حاکمیت توتالیتر (یهودیستیزی)، ترجمه مهدی تدینی، تهران: ثالث، 1398 - اختیار آزاد زیستن، ترجمه فرهاد سلمانیان، وبسایت آسو، 1398 - آیشمن در اورشلیم: گزارشی در باب ابتذال شر، ترجمه زهرا شمس، نشر برج
- عشق و آگوستین قدیس، ترجمه مریم خدادادی، نشر بیدگل
جمعه 26 اذرماه 1400* شماره 91، هفته سیزدهم* زندگی
اصلیترین خوراک مردم ایران
در این کتاب تاریخچه و جنبههای گوناگون پخت نان در ایران بررسی شده است. با توجه به اینکه در طول تاریخ ایران، نان اصلی ترین خوراک مردم در اغلب مناطق بوده است، تنوع و گوناگونی فراوانی در روشهای پخت و مواد اولیه ان وجود دارد. بهعنوان مثال گونههای فراوانی از نانهای محلی در سراسر تاریخ ایران از گذشته تا به حال وجود دارد که تاکنون توجهی به آنها نشده است.
«تاریخ نان در ایران» دربردارنده 9 فصل با عناوین «منشأ نان»، «پخت نان»، «آمادهسازی خمیر در نواحی روستایی»، «روشهای پخت نان»، «پخت نانهای شهری»، «انواع نان»، «ابعاد معنوی و غیرمادی نان»، «نان روزانه یا رزق» و «نان، تحلیل رزق» است.
در این کتاب ابتدا به شروع کشاورزی و پخت نان در ایران و نخستین کلمات ایرانی که معادل نان بود، اشاره میشود. سپس انواع غلات و دیگر محصولات کشاورزی را که در گذشته و حال، برای پخت نان استفاده میشدند، با یکدیگر مقایسه میشوند.
بهعلاوه، یک سابقه تاریخی کوتاه در حد امکان ارائه شده تا مشخص شود که آیا استفاده از بعضی محصولات معین در طولانی مدت اتفاقی بوده یا دارای بنیان و ساختار خاصی بوده است.
در فصل سوم، ساخت خمیر در مناطق روستایی و در میان ایلات عشایر مورد بررسی قرار میگیرد. در فصل چهارم یک مرور کلی در خصوص تکنیکهای پخت نان انجام شده است. در این فصل، دو روش اصلی پخت نان شرح داده میشود. این دو روش عبارتند از پخت در خاکستر و زغال داغ یا درون تنور. در فصل بعدی، مؤلف چگونگی پخت نان را در شهرها شرح میدهد و در فصل ششم، انواع مختلف نان و برخی از روشهای پخت نان از گذشته تا به حال در ایران بررسی میکند. نویسنده در این فصل، شیوههای پخت نانهای مختلفی را شرح داده که شاید بتوان گفت طبقهبندی شدهاند و این طبقهبندی پیچیدگیهایی دارد. او بعد از مقایسه انواع نانهای مربوط به پیش از سال 1600 میلادی، آن اندک معلوماتی را که در دسترس است، به یک شیوه ساده بیان کرده است. همچنین نانهای لواش، سنگک، تافتون، بربری، نانهای شیرین و نانهای کماج و انواع دیگر را نیز بررسی کرده است.
فصل هفتم تصویری کلی از جنبههای اجتماعی و معنوی نان در جامعه ایران ارائه میدهد و در فصل هشتم، اهمیت نان برای مردم ایران بیان میشود. فصل پایانی نیز به چگونگی ارتباط «مسئله نان» با سرزمین میپردازد.
عنوان کتاب: تاریخ نان در ایران
نویسنده: ویلم فلور
مترجم: صبا کار خیران
ناشر: نشر ایران شناسی
تعداد صفحه: 224 صفحه
ویلم فلور، تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه اوترخت و دانشگاه لیدن در رشتههای اقتصاد توسعهیافته و جامعهشناسی غیرغربی و اسلامشناسی انجام داد و زبانهای فارسی و عربی را آموخت. در طی سالهای 1963 تا 1967 در دانشگاه اوترخت، و در سال 1971 درجه دکترایش را در دانشگاه لیدن گرفت. طی سالهای 1968 تا 1983 او به عناوین مختلف با وزارتخانه توسعه و پیشرفت دانمارک همکاری میکرد. طی سالهای 1983 تا 2002 او بهعنوان متخصص انرژی در بانک جهانی مشغول به کار بود. فلور اخیراً پژوهشگر مستقل شدهاست. دکتر فلور بیش از 260 مقاله و کتاب در زمینه تاریخ اجتماعی ـ اقتصادی ایران نوشتهاست. از سال 1983 تا 2002 کارشناس انرژی در بانک جهانی بود. در همین دوره، پژوهشهای زیادی از او در زمینههای گوناگون مربوط به تاریخ ایران و خلیج فارس منتشر شد.
جمعه 19 آذرماه 1400* شماره 84، هفته دوازدهم* زندگی
دو جلد کتاب خوشمزه و دوستداشتنی
زبان ساده و شیرین نویسنده، غذاپختن را به یک مشغله جذاب با پایانی خوش تبدیل میکند. اگر عشق به آشپزی دارید و میخواهید با زبان طعمها و عطر و بوی خوش خوراکیها عشقتان را به اطرافیان ابراز کنید، این کتاب دست شما را میگیرد و قدم به قدم تا زمان بردن ظرف خوشرنگ و لعاب غذا بر سر سفره، همراهیتان میکند. این مجموعه، فهرست بلندبالایی را از طرز پخت انواع غذاهای ایرانی و فرنگی با زبان و شرحی ساده در اختیار خواننده قرار میدهد.
کتاب مستطاب آشپزی علاوه بر طرز پخت انواع خوراکیها در بخشی از کتاب، اطلاعات جالبی درباره مکتب های آشپزی ایرانی، چینی، رومی، هندی، ترکی، عربی، اسپانیایی، ژاپنی، ایتالیایی، فرانسوی و روسی ارائه میدهد و همچنین به طور جداگانه، طرز پخت غذاهای مکتبهای یادشده در اختیار خواننده قرار میگیرد. در لابهلای مطالب کتاب، خواننده اطلاعاتی را درباره پیشینه خوراکیها و سبکهای مختلف پخت هر غذا دریافت میکند.
در جلد نخست کتاب، یک ضمیمه 80 صفحهای تمام رنگی با عنوان «آشنایی از نزدیک» وجود دارد که در آن شکل انواع میوه، سبزی، ادویه، ماهی، حبوبات و قسمتهای مختلف مرغ و گوشت و مراحل پخت گوشت و مرغ با تصویر و مرحلهبهمرحله قرار گرفته است.
با اطمینان میشود گفت کسی که تاکنون دستی بر آتش پختوپز نداشته است، با این کتاب در کنار یک آشپز کاربلد و خوشبیان با کلی اطلاعات مفصل قرار میگیرد و میتواند آسودهخیال باشد که نتیجه کار حتما قابلخوردن و لذتبردن خواهد بود.
نجف دریابندری یکی از مترجمان برجسته آثار فلسفی و کلاسیک غرب است که با نوشتن کتاب مستطاب آشپزی همه را شگفتزده کرد. وی به خاطر علاقه خود به آشپزی، به تالیف این کتاب اقدام کرد. ماجرای نوشتن این کتاب به زمانی بازمیگردد که وی در زندان به سر میبرد و در این دوران با آشپزی آشنا شد. دریابندری بعد از اینکه آزاد میشود، با کمک همسرش فهیمه راستکار در مدت هشت سال، نگارش این کتاب را به پایان میرساند. دنیای زیبا و خوشآب و رنگ مستطاب آشپزی شما را چنان غرق لذتبردن از طعمها و خوراکیهای متنوع و لذیذ میکند که آشپزی برایتان سرگرمکنندهترین و لذتبخشترین کار میشود. این کتاب شما را با انواع روش های آشپزی از سراسر دنیا آشنا میکند و اطلاعات کاملی را از انواع خوراکیها و نحوه استفاده هریک برای به دست آوردن طعمهای جدید و خوشمزه در اختیارتان قرار میدهد. کتاب مستطاب آشپزی فقط یک کتاب با مجموعهای از دستورپختهای چند یا چندین غذا، دسر و... نیست. دریابندری هم صرفا یک آشپز نیست؛ بلکه نویسندهای است که آشپزی میکند و مستطاب تنها کتاب آشپزی است که نویسنده آن قبل از اینکه یک سرآشپز باشد، یک نویسنده بوده است. نویسنده در این کتاب با لحن گرم و قلم توانایش با مخاطب ارتباط برقرار میکند. دریابندری معتقد است آشپزی مسئلهای جدا از فرهنگ نیست و همین دیدگاه منحصربهفرد او، این اثر را چیزی فراتر از یک کتاب آشپزی کرده است.
جمله هایی از کتاب
در حین خواندن کتاب مستطاب آشپزی هم به همان اندازه از نثر دریابندری لذت می برید که در همه نوشته های دیگرش. همه قواعد رعایت شده اند و لحنش خیلی صمیمی است و چاشنی طنز دارد.
«سالاد ماهی خام ممکن است به گوش بسیاری از مردم غریب بیاید، ولی ذائقه غیر از گوش است؛ چه بسا که ذائقه ی بعضی اشخاص مزه ی این سالاد را بپذیرد و از آن لذت ببرد»
«... و این ظاهرا نیک ترین نامی است که از یک نفر قمارباز بر جا مانده است.»
«این نان شیرینی بسیار خوشمزه ای است؛ عیبش این است که ممکن است در خوردن آن نتوانیم اندازه نگه داریم»
بخش پانزدهم کتاب با عنوان «پاستا، پیتزا»، با واژه شناسی آغاز می شود: «کلمه ی پاستا (pasta) در زبان ایتالیایی یعنی خمیر و منظور از خمیر همان چیزی است که ما آن را رشته می نامیم...»
«شیخ بسحاق اطعمه، معاصر حافظ، درباره ی بورک، بر وزن تورج، می فرماید: ز بورک نیست چیزی در جهان به/خداوندا مرا آن ده که آن به...»
«تاس (یا طاس) همان دیگ یا نوعی از دیگ است؛ و تاس کباب گوشتی است که غالبا همراه با چند نوع تره بار، بدون آب در دیگ با آتش ملایم پخته می شود...»
«بیف استروگانوف غذایی است روسی که در بیرون از روسیه از جمله در ایران ما، شکل های دیگری پیدا کرده است...»
«هزار جزیره نام مجمع الجزایری است در مصب رودخانه ی سنت لورنس، میان ایالت نیویورک امریکا و اونتاریوی کانادا، ولی هیچ کس نمی داند چرا نام یکی از انواع رایج مایونز را هزار جزیره گذاشته اند؛...»
عنوان کتاب: کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز
نویسنده: نجف دریابندری
ناشر: نشر کارنامه
تعداد صفحه: 1965
«روزهایی که بسیاری از مردم میگو را ملخ دریایی می نامیدند و از آن می گریختند مدت هاست که سپری شده (در حقیقت نام ملخ دریایی پر بیراه هم نبود، زیرا که خود مردم جنوب ملخ را میگ می نامند، و او هم در لهجه ی آنها حرف معرفه و تصغیر است)»
نجف دریابندری، نویسنده و مترجم نامآشنای ایرانی است که کارنامهای درخشان و تحسینبرانگیز به جای گذاشته است. او در سال 1308، در شهر آبادان به دنیا آمد. پدرش، ناخدا خلف دریابندری، متولد چاهکوتاه و مادرش، مریم، متولد بوشهر است. در تاریخ 10 مرداد 1396 کمیته ملی ثبت میراث ناملموس در سالن کانون فرهنگی فجر تشکیل جلسه داد و در این جلسه نجف دریابندری بهعنوان گنجینه زنده بشری در میراث خوراک در فهرست حاملان میراث ناملموس (نادرهکاران) بهثبت رسید.
از این لحاظ- (مجموعه مقدمههای دریابندری بر برگردانهایش)/ افسانه اسطوره (شرح چند نظریه در افسانهشناسی و نقد یک اصطلاح) (موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)/ به عبارت دیگر: مجموعه مقالهها/ در عین حال: مجموعه مقالهها/ درد بیخویشتنی: بررسی مفهوم الیناسیون در فلسفه غرب/ وداع با اسلحه-ارنست همینگوی/ پیرمرد و دریا- ارنست همینگوی-سرگذشت هاکلبری فین-مارک توین/ بیگانهای در دهکده-مارک توین/ گور به گور-ویلیام فاکنر/ یک گل سرخ برای امیلی-ویلیام فاکنر/ رگتایم-ای.ال. دکتروف/ بیلی باتگیت-ای.ال. دکتروف/پیامبر و دیوانه-جبران خلیل جبران/بازمانده روز-کازو ایشیگورو/آنتیگونه-سوفوکل/ چنین کنند بزرگان-ویل کاپی/ قدرت-برتراند راسل / تاریخ فلسفه غرب-برتراند راسل(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)/ عرفان و منطق-برتراند راسل(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)/ افسانه دولت- ارنست کاسیرر/ فلسفه روشناندیشی-ارنست کاسیرر/ کلیها-هیلری استنیلند/ معنی هنر-هربرت رید(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)/ تاریخ سینما-آرتور نایت(موجود در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان)/ متفکران روس آیزایا برلین/ قضیه رابرت اوپنهایمر-هاینار کیپهارت/ در انتظار گودو، دست آخر: نمایشنامههای بکت ساموئل بکت/ تاریخ روسیه شوروی، انقلاب بلشویکی، 1917 تا 1923-ادوارد هلت کار/ برفهای کلیمانجارو-ارنست همینگوی/ خانه برناردا آلبا-فدریکو گارسیا لورکا /
جمعه 12 آذر 1400* شماره77، هفته یازدهم* زندگی
لقمههای کوچک اطلاعات
آیا اینترنت مار ا احمق می کند؟ پرسشی که نیکلاس کار مطرح کرد تلنگری بود برای آغاز یکی از مهم ترین بحث های دوران ما: وقتی که داریم از مواهب اینترنت لذت می بریم آیا در واقع توانایی مان را برای خواندن و تفکر عمیق فدا می کنیم؟ کار در این کتاب با تکیه بر دامنه وسیعی از مطالعات تاریخی و علمی تلاش می کند تاثیرات شناختی اینترنت را بر ذهن انسان بکاود. در جهان امروز که فناوری اطلاعات با سرعتی خیره کننده به پیش می تازد و در میانه مسابقه شتابان همگامی با فناوری های روز این بحث، دعوتی است به توقفی کوتاه و تامل در مسیری که تاکنون طی کرده ایم و راهی که پیش رو داریم. نیکلاس کار به یاری بینشهای دانشمندان از افلاطون گرفته تا مک لوهان، این تفکر را مطرح میکند که هر نوع فناوری اطلاعات، اصول مخصوص خودش را دارد یعنی مجموعهای از پیشفرضها درباره چیستی دانش و هوشمندی. او توضیح میدهد که چگونه کتابهای چاپی به تمرکز و توجه بیشتر ما کمک کردند و باعث رشد تفکر عمیق و خلاق شدند. اما اینترنت، برعکس، ما را عادت به این داده است که لقمههای کوچک اطلاعات را سریع و بدون تمرکز و توجه از منابع گوناگون گردآوری کنیم.
اصول اینترنت همان اصول صاحبان صنایع است: سرعت و کارایی، بهره وری در تولید و مصرف. ما روز به روز مهارتمان در نگاه گذرا به مطالب و مرور سریع بیشتر میشود اما آنچه از دست میدهیم توانایی تمرکز و تفکر است.
در بخشی از پیشگفتار کتاب میخوانیم:
«در بلندمدت اهمیت محتوای یک رسانه در تأثیری که بر نحوه تفکر و عملکرد ما میگذارد بهمراتب کمتر از خود آن رسانه است. یک رسانه عامهپسند، که روزنه ما به دنیای بیرون و به خودمان است، به چیزی که میبینیم و چگونگی دیدن آن شکل میبخشد و در نهایت، اگر به اندازه کافی از آن استفاده کنیم، کیستی ما را، هم در مقام فرد و هم در جامعه دگرگون میکند. مکلوهان مینویسد: تأثیرات فناوری در سطح نظرها و درک و برداشت ما نیست که بروز مییابد، بلکه الگوهای درک و فهم ما را، تدریجا و بدون اینکه هیچ مقاومتی در مقابلشان صورت گیرد، تغییر میدهد. تمرکز ما بر محتوای رسانه میتواند ما را از این تأثیرات عمیق غافل کند. آنقدر از برنامههای رسانه حیرتزده یا مشوش میشویم که دیگر فرصت و حواسی نمیماند که بفهمیم در سرمان چه میگذرد. در پایان هم وانمود میکنیم که فناوری بهخودیخود اهمیتی ندارد و با خودمان میگوییم، مهم این است که ما چطور از آن استفاده کنیم. معنی تلویحی این جمله که تسکینبخش غرورمان است، این است که زمام امور همچنان در دست ماست.»
نیکلاس کار، زاده سال 1959، نویسنده ای آمریکایی است که کتاب ها و مقالاتش بر موضوعات مربوط به تکنولوژی، تجارت و فرهنگ تمرکز دارند. کار در سال 2003 و با مقاله ای منتشر شده در ژورنال تجاری دانشگاه هاروارد نام خود را مطرح کرد. او به خاطر نوشتن کتاب «کم عمق ها» نامزد نهایی جایزه پولیتزر غیرداستانی در سال 2011 شد. او دوران تحصیلش را را در کالج دارتموث و دانشگاه هاروارد گذراند.
سازمان دیجیتال: چگونه کسب و کار خود را برای همخوانی با یک دنیای متصل تغییر دهیم (2001)
آیا فناوری اطلاعات مهم است؟ (2004)
جایگزینی بزرگ: سیم کشی دوباره جهان، از ادیسون تا گوگل (2008)
اگر سبک دغدغههای نیکلاس کار را میپسندید، یا دوست دارید با نگاههای منتقد در این حوزه آشنا شوید، نویسندگان دیگری هم هستند که در ایران کمتر معروفند، اما احتمالاً میتوانند شما را مانند نیکلاس کار یا حتی بیشتر از او خوشحال و راضی کنند.از جمله این افراد میتوان به اِوگِنی موروزوف (Evgeny Morozov) و یَرون لَنیِر (Jaron Lanier) اشاره کرد. اگر باز هم دنبال نوشتههای جدیتر و عمیقتر هستید، شاید کتابها و مقالهها و مصاحبههای شِری ترکل (Sherry Turkle) برایتان جذاب باشد. او چند دهه است که در این حوزه مطالعه میکند و کتاب مینویسد. البته از بین این چهار نفر (کار، لنیر، موروزوف و ترکل) مطالعه آثار نیکلاس کار و یرون لنیر سادهتر است.
عنوان کتاب: اینترنت با مغز ما چه میکند؟
نویسنده : نیکلاس کار
مترجم : محمود حبیبی
ناشر: نشر گمان
تعداد صفحه: 445
گوینده کتاب صوتی: میثاق ابطحی
انتشارات کتاب صوتی: شرکت توسعه محتوای لحن دیگر
جمعه 5 آذر 1400* شماره70، هفته دهم* گفتگو
لهجه و اصطلاحات خاص اصفهانی ها
لهجه و اصطلاحات خاص اصفهانی ها به هنگام محاوره، شیرین و جذاب و شنیدنی است. کتاب حاضر، ضمن پرداختن به لهجه و اصطلاحات خاص مردم اصفهان، خوانندگان را با آداب و رسوم و سنت های این مردم که پیشینه و سابقه ای طولانی دارند، آشنا می کند. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، نانوشته های لهجه، رسوم و سنت های مردم اصفهان را در کتابی با عنوان «زیر آسمان اصفهان» منتشر کرد.
در بخش نخست این کتاب، نویسنده با مرور خاطرات خود از زندگی سال های کودکی در یکی از خانه های قدیمی اصفهان به نوعی معماری و فرهنگ شهرنشینی و زندگی مردم اصفهان را مرور کرده است. مدنی، در بخش نام ها و نسبت ها نیز اسم های متداول و محبوب اصفهانی ها همراه با نحوه تلفظ آنها، نام های خانوادگی مرسوم و عنوان هایی که برای نسبت های سببی و نسبی در اصفهان استفاده می شده یا می شود را بررسی کرده است. در بخش گفت وگو نیز پاره ای از محاورات و جملات معروف با لهجه اصفهانی همراه با آوا نگاری هر کدام آمده است.
نویسنده در مقدمه کوتاه خود با اشاره به لهجه جذاب و شنیدنی اصفهان و قدمت آن درباره ضرورت تالیف چنین اثری می نویسد: «همهگیری فرهنگ و لهجه ای که معیار نامیده می شود، آثار و بقایای هر فرهنگ محلی دیگری را آرام آرام به بوته فراموشی خواهد سپرد و بالندگان نسل آینده ممکن است حتی از سیاق محاوره و آداب زندگی پیشینیان خود در گذشته ای نزدیک بی خبر بمانند...»
عنوان کتاب: زیر آسمان اصفهان
نویسنده: احمد مدنی
ویراستار: علیرضا پلاسید
ناشر: نشر پژوشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
جمعه 28 آبان 1400* شماره 63، هفته نهم*زندگی
بیانیهای برای داشتن و ساختن یک زندگی شادتر، آرامتر و عاقلانهتر
عصر دیجیتال، باعث شده تا اخبار با سرعت و تنها با یک کلیک در دسترس ما قرار بگیرد. اعتیاد به اخبار زندگی را بسیار سخت کرده است و از طرفی هم نمیتوان آن را به طور کامل کنار گذاشت. اما میتوان از این عادت مخرب رها شد. این یک پیشنهاد برای تمام افرادی است که حفظ سلامت روان و آرامششان برایشان اهمیت دارد.کتاب با ارائه تکنیکهایی کاربردی به شما کمک خواهد کرد تا روزگار خود را بهتر و با کیفیت بالاتری بگذرانید. به نظر نویسنده در دنیای امروز اخبار از یک نوع سرگرمی بیخطر به یک سلاح کشتار جمعی مبدل شده که به طور مستقیم بر روی سلامت روان انسانها تاثیر میگذارد. او قصد دارد تا مخاطب را از شر این سلاح خطرناک راحت کند. بدون شک صفحات حوادث روزنامه و مجلات و پیج های خبری شبکه های اجتماعی جزو محبوب ترین مواردی هستند که افراد دنبال میکنند.
اغلب افراد دوست دارند از مشکلاتی که در زندگی دیگران بوده و دلیل رنج ها و شکست های آنان اطلاعات به دست آورده و به یکدیگر مخابره کنند. بدون اینکه راهکاری برای کمک داشته باشند.این نکات به خوبی نشان میدهد که افراد همیشه به دنبال اخبار هستند و دوست دارند از اتفاقاتی که در سراسر دنیا رخ داده، اطلاع داشته باشند. این علاقه (پیگیری اخبار)، باعث سلب آرامش شده، شادی و نشاط را از بین برده و حال ما را بد میکند. وی پیشنهاد می کند: دست از پیگیری اخبار برداریم تا بتوانیم بهتر و راحت تر زندگی کنیم. باید بپذیریم که در بیشتر مواقع برای رفع برخی از مشکلات و اتفاقات هیچ کاری از دست ما ساخته نیست.
در بخشی از کتاب اخبار را دنبال نکنید میخوانیم:
اگر 2500 سال گذشته را مورد بررسی قرار دهیم -یعنی از آنجایی که فیلسوفان برای اولین بار شروع به نوشتن ایدههای خود کردند- مابین فیلسوفان یک نقطۀ همپوشانی قابل توجه را تشخیص میدهیم. "آرامش درونی" تقریباً همیشه جزء اصلی زندگی موفق محسوب شده است، اگرچه در قدیم این مفهوم غالباً با اصطلاحاتی متفاوت همچون "سکون" "قرار"، "سنگر درونی"، "صفای درون" یا "آرامش ذهن" بیان میشد. آرامش ذهن تا حدی به دلیل عدم وجود احساسات زهرآلود به وجود میآید. هر چه سریعتر بتوانید احساسات سمی مثل حسادت، عصبانیت و ترحم به خود را از مجموعۀ عاطفی خود حذف کنید، بهتر خواهد بود.
درباره نویسنده کتاب
«دوبلی متولد سال 1966 و نویسنده، رمان نویس و کارآفرین سوئیسی است. او فارق التحصیل MBA و دکتری فلسفه اقتصاد از دانشگاه ست گالن سوئیس است.
* دیگر آثار این نویسنده که به فارسی ترجمه شده اند، عبارتند از:
1- هنر شفاف اندیشیدن
«هنر شفاف اندیشیدن» ، نگاهی شفاف بر استدلالهای ذهنی انسان است. این اثر درباره خطاهای ذهنی انسان است که در موقعیتها و شرایط مختلف زندگی را تحت تأثیر قرار میدهند. نویسنده در این کتاب خواننده را با این سؤال روبهرو میکند: «آیا همیشه تصمیمات درستی میگیریم؟» تصمیمها و انتخابات ما همواره تحت تأثیر ذهن ما هستند، اما آیا ذهن ما بهترین عملکرد را دارد؟ «رولف دوبلی» در این کتاب از عواملی سخن میگوید که بهطور ناخودآگاه زندگی ما را تحت سیطره خود قرار دادهاند.
عنوان کتاب: اخبار را پیگیری نکنید
نویسنده: رولف دوبلی
مترجم: آمنه محمدی
ناشر: انتشارات فانوس دنیا
* همچنین می توانید برای بررسی تاثیر و نقش اخبار به کتاب اخبار نوشته آلن دوباتن و ترجمه مریم تقدیسی مراجعه فرمایید.
این نویسنده بر این باور است با شناختن خطاهای ذهنی میتوان از تأثیر آنها بر زندگی و تصمیماتمان جلوگیری کنیم. او در کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» انسان را به درست و بدون تعصب فکر کردن و اندیشیدن دعوت میکند و معتقد است اینگونه میتوان به موفقیت و کمال رسید. نویسنده با زبانی روان و ساده، رفتار انسان را کنکاش میکند و به او یادآور میشود که ممکن است بسیاری از تصمیمات شفاف و صادقانه گرفته نشوند. وی، خطاهای رایج ذهن انسان را در 99 فصل توضیح داده است که برای درک بیشتر آنها از داستانهایی واقعی استفاده کرده است.
2- هنر خوب زیستن: 52 میانبر برای آرامش، ثروت و موفقیت
کتاب هنر خوب زیستن (The Art Of The Good Life)، مجموعهای از ابزارهای کاربردی برای یک زندگی خوب است. پنجاه و دو ترفند برای رسیدن به شادکامی، از دوری گزیدن بدون احساس گناه از فناوریهای روز گرفته تا پرداخت سرخوشانه جریمههای پارک ممنوع که هدفشان یاری به شما در رسیدن به خشنودی و شادکامی است. این نکتهها شاید نتوانند تضمین کننده یک زندگی خوب باشند، اما دستکم شانس بیشتری برای رسیدن به آن را در اختیارتان میگذارند (چیزی که همۀ ما خواهانش هستیم.)
از روزگاران قدیم، انسانها همواره از خودشان پرسیدهاند معنای داشتن یک زندگی خوب چیست؟ چطور باید زندگی کنیم؟ اجزای تشکیل دهنده یک زندگی خوب چه هستند؟ نقش تقدیر در این میان چیست؟ نقش پول چطور؟ آیا چگونگی برخورداری از یک زندگی خوب پرسشی ذهنی یا مربوط به در پیش گرفتن نگرشی خاص است؟ یا این که مقصود از آن رسیدن به هدفهای مشخصی در زندگی است؟ آیا بهتر است که فعالانه در جستوجوی شادی باشیم، یا اینکه صرفاً از غم و ناراحتی دوری کنیم؟
هر نسلی به شکلی متفاوت با این پرسشها مواجه میشود اما پاسخها همواره بهطور اساسی مأیوس کنندهاند؛ چون ما دائماً در تلاش برای رسیدن به یک اصل یا یک قانون واحد هستیم؛ در حالی که چنین نوشدارویی وجود خارجی ندارد. دنیا آنقدر پیچیده است که خلاصه کردنش در یک نظریه یا تعدادی اصل علمی غیرممکن است. آنچه باید برای خوب زیستن رخ دهد در ذهن ما است. ما به یک جعبه ابزار ذهنی نیاز داریم، مجموعهای متشکل از ابزارهایی که امکان فهم بهتری از جهان را به ما میدهند.
جمعه 21 آبان ماه 1400* شماره 56، هفته هشتم* زندگی
داستان 61 میلیون کودک
حق تحصیل که وظایف حکومتها برای رشد و اعتلای کشور است، در کشورهای عقبمانده، جهان سوم و زیر نفوذ و طمع بیگانگان از کودکان گرفته میشود. اما از آنجاییکه آزادی حقی گرفتنی است هستند افرادی که در راه آن مبارزه میکنند و در این راه حتی جان خود را از دست میدهند. ملاله یوسفزی دختر نوجوان پاکستانی برای حق تحصیل خود تلاش کرد و جان خود را به خطر انداخت. او داستان زندگیاش را به صورت اتوبیوگرافی در کتابش با عنوان من ملاله هستم شرح داده است. در صفحه 113 کتاب آمده: «یکی از دوستان پدرم شیعه است و هر موقع در مورد مرگ حسین(ع)، در کربلا صحبت می کند، به گریه می افتد. آن قدر احساسی می شود که شما فکر می کنید این حوادث شب گذشته اتفاق افتاده است و نه بیش از هزار و سیصد سال پیش. بنیانگذار کشور ما(محمد علی جناح) یک شیعه بود و مادر بی نظیر بوتو هم یک شیعه ایرانی بود.»
ملاله یوسفزی؛ تا پای جان برای آموزش
ملاله یوسفزی فعال حقوق کودکان و زنان پاکستانی است که در سال 1997 متولد شده است. او به دلیل دفاع از حق آموزش دختران در سال 2012 توسط طالبان ترور شد و از ناحیه سر مورد اصابت گلوله این گروه تروریستی بنیادگرا قرار گرفت. در محل تولد ملاله «منطقه سوات»، تحصیل دختران ممنوع بود. بههمین دلیل دختران کتابها را پنهانی با خود به مدرسه میبردند تا بتوانند تحصیل کنند. ملاله در آن زمان در وبلاگی زندگی زنان و دختران منطقه خود را تشریح میکرد و به همین دلیل مورد تهدید طالبان قرار گرفت. طالبان حتی پدر او «ضیاالدین یوسفزی» را ترور کرد. بالاخره پس از تهدیدهای زیاد، طالبان در سال 2012 با وارد شدن به اتوبوس مدرسه، به ملاله شلیک کرد. طالبان در بیانیهای مسئولیت این حملهی تروریستی را بر عهده گرفت و ملاله را جاسوس غرب خطاب کرد :«اسلام دستور کشتن جاسوسان دشمن را صادر کرده است... شریعت میگوید که حتی یک کودک میتواند کشته شود، اگر مخالف اسلام باشد.». پس از جراحی، ملاله به انگلستان منتقل شد و شرح مسائلی را که به او گذشته بود در کتابش منم ملاله به طور کامل شرح داد. او درباره کتاب خود میگوید :«این کتاب تنها داستان ملاله نیست، بلکه داستان تمام 61 میلیون کودکی است که در سراسر جهان حق تحصیل و درس خواندن ندارند.»
پایهگذار بنیاد ملاله
در سال 2013 ملاله یوسفزی به همراه پدرش «ضیاالدین» بنیادی به نام «بنیاد ملاله» را با هدف کمک به تحصیل دختران تاسیس کردند. هدف اولیه بنیاد فراهم کردن مقدمات تحصیل برای هر دختری در جهان در یک دوره 12 ساله اعلام شد. تاکنون این بنیاد در کشورهای پاکستان، لبنان، نیجریه، سیرالئون و دیگر کشورهایی که به دلیل جنگ و یا فقر کودکان از تحصیل بازماندهاند، به آموزش کودکان کمک کرده است.
ملاله و جایزه صلح نوبل
ملاله به دلیل مبارزاتش و تمام تلاشهایی که برای بهبود وضعیت آموزش و پرورش دختران در کشورهای مختلف انجام داده است در سال 2014 موفق به دریافت جایزهی صلح نوبل شد. او جایزه نوبل خود را بهطور مشترک با «کایلاش ساتیارتی» دریافت کرد. «ساتیارتی» هم در زمینه کمک به حق تحصیل کودکانِ کار تلاشهای گستردهای انجام داده است. ملاله علاوه بر جایزه صلح نوبل موفق به دریافت جوایز دیگری از جمله «جایزه ساخاروف» نیز شده است.
روز ملاله؛ روز حق تحصیل زنان
در سال 2013 ملاله در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک درباره دفاع از حق تحصیل برای همه کودکان سخنرانی کرد. پس از این سخنرانی سازمان ملل متحد روز 12 ژوئیه را «روز ملاله» نامگذاری کرد.
انتشار کتاب من ملاله هستم
در سال 2013 کتاب منم ملاله با ویراستاری «کریستینا لمب» منتشر شد. به دلیل موضوع جذاب و سرنوشت سختی که ملاله داشت، کتاب به سرعت مورد توجه قرار گرفت. منم ملاله به عنوان بهترین کتاب غیر داستانی سال برگزیده شد و جایزه بهترین کتاب ملی سال را نیز دریافت کرد.
در بخش های اولی، «پیش از طالبان»، ملاله به توصیف کودکیاش پیش از ظهور طالبان میپردازد. او در دره سوات در ایالت خیبر پختونخوای پاکستان زندگی میکرد؛ جایی که نیروهای محلی طالبان در آن، دختران را از رفتن به مدرسه منع میکردند. خانواده ملاله و به خصوص پدرش، بر تفکر او بسیار تاثیرگذار بودند. پدر ملاله که فردی فرهیخته و روشنفکر بود، منبع الهام مهمی برای ملاله به حساب میآمد. سپس در این کتاب درباره ظهور جنبش طالبان پاکستان، مطالبی را می خوانیم. در سال 2006، فضلالله حیات که بعدها رهبری این جنبش را در دست گرفت، برنامهای رادیویی با نام «رادیو مُلّا» آغاز کرد که در ابتدا به سوالات شرعی مردم پاسخ میداد، اما با گذشت زمان، زنان را از خروج از خانه منع نمود. بخش بعدی به داستان ترور ملاله میپردازد. با افزایش محبوبیت، مصاحبهها و پوشش رسانهای فعالیتهای ملاله در جهت دفاع از حقوق زنان، طالبان ملاله را در اتوبوسی مورد هدف قرار دادند، اما ملاله جان سالم به در برد. بخش دیگری به نوعی روایت، «بین زندگی و مرگ»، روایتگر دوران تاریکی از زندگی ملاله است؛ ملالهای که گلوله به سرش اصابت کرده و در وضعیت وخیمی قرار گرفته بود. دو دختر دیگر نیز زنده مانده و مجروح شده بودند. ملاله از پاکستان به انگلیس انتقال یافته و تحت درمان قرار گرفت. او تنها 15 سال داشت. ملاله چند ماه بعد، در ژانویهی 2013 از بیمارستان مرخص شد. و در بخش آخر، «زندگی دوباره»، او زندگی خود را در انگلستان از سر میگیرد. ملاله دلش برای سوات تنگ شده، اما با قدرت تمام فعالیتش را ادامه میدهد تا آن دختری نباشد که «طالبان به او شلیک کرد»؛ بلکه آنی باشد که «در راه حقوق زنان جنگید».
قسمت هایی خواندنی از کتاب من ملاله هستم
” نیروی ایمان مادربزرگ به پدرم سبب شد که او با شجاعت مسیر سربلندی خود را در زندگی بیابد و این همان مسیری بود که بعدها به من نشان داد.”
عنوان کتاب: منم ملاله
نویسنده: یوسف زی، کریستینا لمب
مترجم: صداقت حیات
ناشر: نگاه
* جزو لیست پرفروش ترین های نیویورک تایمز
* برنده جایزه ملی کتاب انگلستان 2013
* کتاب صوتی این اثر توسط انتشارات نوار و با صدای مریم نادری تهیه شده است.
” پدرم همیشه می گفت: ملاله، من از آزادی تو محافظت خواهم کرد. از رویاهایت دست نکش.”
” این که به چه زبانی سخن بگوییم مهم نیست، مهم تر از همه کلماتی است که بر زبان می آوریم.”
” و من متوجه شدم، مداد و کلماتی که به وسیله آن این مطالب نوشته می شود می تواند بسیار قدرتمندتر از مسلسل، تانک یا هلیکوپتر باشد.”
” دوبیتی را که مادربزرگم همیشه می خواند به یاد می آوردم: هیچ پشتونی سرزمین محبوبش را به میل خود ترک نمی کند، مگر به خاطر فقر یا عشق. اکنون ما برای دلیل سوم، طالبان، که شاعر دو بیتی هرگز تصور آن را نمی کرد از سرزمین مان خارج می شویم.”
” هنگام صبح پدر و مادرم مانند همیشه به اتاقم آمده و مرا بیدار کردند. حتی یک روز مدرسه را به خاطر نمی آورم که خودم صبح بیدار شده باشم.”
” دلم نمی خواست مردم مرا به عنوان دختری که طالبان به سوی او تیراندازی کرد بشناسند، بلکه دختری که برای حق تحصیل مبارزه کرده بود. و زندگی ام را وقف این هدف خواهم کرد.”
” بیاید قلم ها و کتاب هایمان را در دست بگیریم چرا که تنها اسلحه قدرتمند ما هستند. یک کودک، یک معلم، یک کتاب و یک قلم می تواند دنیا را دگرگون سازد.”
” امروز در آیینه به خودم خیره شدم و لحظه ای در اندیشه فرو رفتم. یک بار از خداوند خواسته بودم که یک یا دو اینچ قد مرا بلندتر کند. اما او مرا به بلندای آسمان رساند به قدری که دیگر نمی توانم خودم را اندازه بگیرم. بنابراین به عهدی که با خداوند بسته بودم عمل کردم و صد رکعت نماز نافله خواندم.”
” پدرم می گوید:
- اگر می دانستم که چنین اتفاقی پیش خواهد آمد، برای آخرین بار به پشت سرم نگاه می کرد... مانند پیامبر که موقع هجرت از مکه به مدینه بارها به پشت سرش نگاه کرد. پدرم بیشتر وقت خود را در سخنرانی ها سپری می کند. برای او عجیب است که اکنون مردم به خاطر من می خواهند سخنرانی هایش را بشنوند. مرا همیشه به عنوان دختر او می شناختند، و اکنون او را به عنوان پدر من می شناسند. هنگامی که برای دریافت جایزه من به فرانسه رفت به حضار گفت: در سرزمین من بیشتر مردم به وسیله پسرانشان شناخته می شوند. من تنها پدر خوشبختی هستم که به نام دخترم مرا می شناسند.”
درباره کریستینا لمب؛ روزنامه نگار جنگ
«کریستینا لمب» به عنوان یکی از بزرگترین خبرنگاران بینالمللی بریتانیایی شناخته میشود. او به عنوان خبرنگار در بسیاری از جنگها و رویدادهای مهم جهان حضور داشته است. زمانی که تنها 22 سال داشت به عنوان خبرنگار در جنگ مجاهدین افغانستان در برابر شوروی سابق حضور داشت. او به عنوان جوانترین خبرنگار سال بریتانیا شناخته میشود و برنده 14 جایزه مهم دیگر در عرصه خبرنگاری است که از آنها میتوان به «بهترین خبرنگار بینالمللی سال بریتانیا» و «بهترین خبرنگار جنگ اروپا» اشاره کرد. او علاوه بر کمک در نوشتن و انتشار کتاب منم ملاله آثار دیگری نیز در زمینه جنگ و صلح دارد. «وداع با کابل: از افغانستان تا خطرناکترین نقطه جهان» و «آلِپو: فرار نوجین از جنگ به آزادی با ویلچیر» از دیگر آثار ارزشمند این خبرنگار تواناست.
ترجمه و نشر کتاب من ملاله هستم در ایران
منم ملاله را نشرهای مختلف به فارسی برگرداندهاند. انتشارات کتاب کولهپشتی این اثر را با ترجمه هانیه چوپانی وارد بازار نشر کتاب کرده است. نسخه الکترونیکی و pdf کتاب در سایت و اپلیکیشن فیدیبو قابل خرید اینترنتی و دانلود است. علاوه بر این نسخه، «صداقت حیاتی» نیز کتاب را برای انتشارات «نگاه» به فارسی ترجمه کرده است.
مستند زندگی ملاله یوسفزی
«دیویس کوگنهایم» که از مستندسازان با سابقه و بهنام آمریکایی است، در سال 2015 زندگی واقعی ملاله را به صورت فیلمی مستند تولید کرد. مستند با نام «او مرا ملاله نامید» در سینماهای آمریکا به نمایش در آمد.
جمعه 14 آبان ماه 1400* شماره 49، هفته هفتم* زندگی
مبتنی بر فرهنگ ایرانی
در کتاب انسان سالم، یک نظریه مبتنی بر فرهنگ ایرانی، درباره انسان مطرح گردیده است. این نظریه یک اصل و 12 و ویژگی دارد که ویژگیهای انسان سالم نامیده میشوند. این ویژگیها در یک طیف از انسان سالم تا انسان بیمار یا به عبارتی از سلامت تا بیماری را شامل شده و هر چه یک فرد تعداد بیشتری از این ویژگیها و خصوصیات مربوط به هر ویژگی را داشته باشد، به سلامت و انسان سالم نزدیکتر است.
چارچوب نظریه انسان سالم به این گونه ترسیم گردیده که ابتدا هر ویژگی با تاکید بر جنبه های روان شناختی، تعریف و توضیح داده شده و سپس شاخص ها و معیارها. در پایان راه های رسیدن به هر ویژگی متناسب با معیار های انسان سالم، با ذکر مثال و تمرین های عملی، به تفصیل بیان گردیده است.
این کتاب شامل 14 فصل است. فصل اول (معنا)، فصل دوم (آرامش)، فصل سوم (جریان)، فصل چهارم (شادی)، فصل پنجم (قناعت)، فصل ششم (بخشندگی بدون چشم داشت)، فصل هفتم (توان گذشت و فراموشی)، فصل هشتم (رضایت)، فصل نهم (امید)، فصل دهم (توان لذت بردن)، فصل یازدهم (درک غم اصیل)، فصل دوازدهم (ارتباط با خالق، عشق به مخلوق و مهربانی با خود)، فصل سیزدهم (داشتن فراشناخت و استفاده از آن) و فصل چهاردهم (بحث و نتیجه گیری).
عنوان کتاب: انسان سالم
نویسنده: اصغر آقایی
ناشر: نشر نوشته
*از دیگر آثار این نویسنده :
1- معنا و حیرت: راهنمای درمان افسردگی بر اساس نظریه انسان سالم.
(بر اساس نظریه انسان سالم منظور از معنا، هر چیز بسیار با اهمیت و ارزشمند ادراک شده توسط فرد است که او به خاطر آن در زمان حال زندگی می کند و به واسطه آن به آینده و یا تغییر، امیدوار بوده و می تواند به قدری انسان را تشویق و ترغیب کند که با تولید امید، محرک انگیزه شده و انگیزه را به انگیزش تبدیل نماید. منظور ما از حیرت عبارتست از: یک واکنش احساسی-شناختی عمیق همراه با تامل و اندیشه بیش از حد معمول علاوه بر واکنش های فیزیولوژیک و مکانیکی متداول در هنگام مواجه شدن فرد با یک موضوع یا پدیده تعجب برانگیز به گونه ای که بر افکار، نگرش و رفتار او تاثیر می گذارد. یکی از مشکلات انسان امروز در همه زمینه ها از جمله حوزه معنا و معنایابی این است که به آسانی و سادگی انسان های ماقبل خود دچار شگفتی و حیرت نمی شود. این مشکل در بیماران افسرده به مراتب بیشتر است. در این کتاب با تاکید بر موضوع معنا و معنایابی، رابطه بین معنا و حیرت و انواع حیرت در اشکال حیرت زدگی و حیرت زدودگی توضیح داده شده است و مشکلات انسان ها در موضوع معنا که منجر به بیماری های روانی مخصوصا افسردگی می شود مورد بحث و بررسی قرار گرفته و راه کارهای درمانی متناسب با آن در حوزه معنای ماورایی (خدایی) و غیر ماورایی ارائه گردیده است. این نوشتار شامل 12 فصل است. فصل اول معنا و حیرت را تشریح میکند و فصل دوم عوامل و روشهای حیرتزده شدن انسان را معرفی میکند. مؤلف در سومین فصل کتاب حیرت و حیا را مطرح میکند و در چهارمین فصل انواع حیرتزدگی را بر میشمرد. فصل پنجم حیرتزدگی و حیرت زدودگی را بررسی میکند. در فصل بعد حیرتهای درون زاد و برون زاد را تعریف کرده و در فصل هفتم حیرتهای بزرگ را شرح میدهد. مشکلات معنایی انسان در هشتمین فصل کتاب مطرح شده و در نهمین فصل رابطه افسردگی و حیرت را بررسی میکند. مؤلف در سه فصل پایانی کتاب درباره فرآیند درمان بیماران مبتلا به مشکلات معنای، گامهای اختصاصی معنا درمانی و تمرین و تکنیکهای درمان مشکلهای معنایی بحث میکند.)
2- خروج از ذهن؛ ورود به زندگی. 3- هم وابستگی: علل و روش های مقابله با آن.
4- مدیریت شناختی- رفتاری استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (با تأکید بر استرس و مشکلات روان شناختی محیط کار و زندگی.
5- مشاوره آسیب زا.
6- مدیریت شناختی ـ رفتاری استرس مبتنی بر ذهنآگاهی با تاکید بر استرس ومشکلات روان شناختی محیط کار.
7- مدیریت شناختی ـ رفتاری استرس مبتنی بر ذهنآگاهی با تاکید بر استرس و ناراحتیهای محیط کار.
8- آموزش نیروی انسانی درسازمانها. 9- توسعه رهبری درونی. 10- استراتژی های مدیریت اثربخش.
11- روانشناسی موفق زیستن. 12- مؤلفه های رفتاری سازمان-مدیریت وکارکنان.
13- آموزش مهارت های ارتقاء بهداشت روانی. 14- اعتماد به نفس وخودباوری. 15- روانشناسی اعتیاد(سبب شناسی ودرمان). 16- رهبری درونی وموفق زیستن. 17- استرس وبهداشت روانی. 18- فرهنگ توصیفی انجمن روان شناسی امریکا.
19- تاریخچه،زمینه های نظری وراهنمای عملی استفاده، (R-IR-NEO) ازپرسشنامه.
20- درمان شناختی رفتاری (مداخله عملی برای اختلالات).
جمعه 7 آبان ماه 1400*شماره 42، هفته ششم*زندگی
تجربه های یک مادربزرگ
نویسنده کتاب علاوه بر اینکه روانشناس و فیلسوف هست یک مادربزرگ هم هست. در واقع در تربیت فرزند رویکردی که به طور سنتی به آن فکر میشود این است که برای بچههایمان نجار باشیم. یک نجار یک طرح را از قبل در ذهن خود برای صندلی دارد و شروع میکند آمرانه و سرکوبگرایانه و خشن و به هر قیمتی آن را میسازد. اما یک باغبان در مواجهه با باغش اصلا این شکلی نیست. مثلا باغ گیاهان مختلفی دارد که هر کدام به شرایط خاص و منحصر به فرد خودشان نیاز دارند. در واقع درختان مختلف به میزان متفاوتی آبیاری نیاز دارند، جور خاصی هرس کردن نیاز دارند و طوری که باید از آن مراقبت شود با هم فرق میکند؛ در عین حال باغبان چیزی را به باغ تحمیل نمیکند، به گیاهان باغ کمک میکند که رشد پیدا کنند اما میداند هر کدام از این بذرها استعداد خاص خودشان را دارند و در واقع فقط شرایط رشدشان را مهیا میکند. تربیت صحیح فرزندانمان بخشی از مسولیت ما در جهانی است که در آن زندگی می کنیم.
در کتاب علیه تربیت فرزند، آلیسون گوپنیک استدلال می کند که تصویر قرن بیست و یکم والدین و فرزندان کاملا اشتباه است. گوپنیک با مطالعه نحوه تکامل انسان و تحقیقات علمی بسیار مهم خود در مورد نحوه یادگیری کودکان ، نشان می دهد که اگرچه مراقبت از کودکان و تربیت آنها بسیار مهم است، اما شکل دادن به آنها برای تبدیل کردن کودکان به آنچه مد نظر والدین است حائز اهمیت نمی باشد.کودکان برای کثیف کاری و انجام رفتار غیرقابل پیش بینی، بازیگوشی و تخیل ساخته شده اند. اما این رفتار ها ممکن است برای والدین چالش محسوب شود در حالی که تنها یک تفاوت ساده است.
عناوین کتاب در زیر آمده است:
سپاسگزاری / مقدمه:پارادکس ها والدین / از والدگری تا والدبودن / پارادکسها / پارادکسهای عشق / پارادکسهای یادگیری / منحصربه فردبودن کودکی / باغ کودک / بر ضد والدگری / در ستایش شلختگی / ایدههایی که به جای مامیمیرند / کاوش در برابر بهره برداری / والدین حمایتگر / تکامل کودکی / دو تصویر / فراسوی روایتهای توجیه نشده / پارادکس نابالغی / یادگیری، فرهنگ و حلقه های بازخورد / تغییرپذیری:ناشناخته های ناشناخته / بازگشت به والدگری / تکامل عشق / جفت شدن:پیچیده است / انواع عشق
بخشی از کتاب علیه تربیت فرزند
چرا پدر و مادر باشیم؟ مراقبت از فرزندان کاری پرزحمت و توانفرساست و بااینحال بیشتر ما آن را عمیقاً ارضاکننده مییابیم. چرا؟ چه چیزی باعث میشود پدر و مادر بودن به زحمتش بیرزد؟
یک پاسخ رایج، بهخصوص برای پدران و مادران طبقه متوسط امروزی، این است که شما پدر و یا مادر هستید، پس میتوانید کاری به اسم «والدگری» را انجام دهید. «والدبودن» فعلی هدفمند است و نوعی شغل را توصیف میکند.
عنوان کتاب: علیه تربیت فرزند؛ برای فرزندمان باغبان باشیم یا نجار؟
نویسنده: آلیسون گوپنیک
مترجم: مینا قاجارگر
ناشر: انتشارات ترجمان علوم انسانی
هدف این است که فرزند شما به نحوی تبدیل به بزرگسالی بهتر یا شادتر و یا موفقتر شود، بهتر از آنچه در غیر این صورت میبود، یا (اگرچه ما این را بهآرامی میگوییم) بهتر از بچههای همسایه. نوع درست والدگری نوع درست فرزند را به ارمغان میآورد، که به نوبه خود روزی نوعِ درستِ بزرگ سال خواهد شد.
البته، مردم گاهی اوقات واژه «والدگری» را تنها برای توصیف آن چیزهایی به کار میبرند که والدین واقعاً انجام میدهند. اما بیشتر اوقات، بهویژه امروزه، «والدگری» یعنی کارهایی که والدین باید انجام دهند. در این کتاب، بحث خواهم کرد که این تصویرِ تجویزی از والدگری، از منظر علمی، فلسفی، سیاسی و همچنین از منظری شخصی، بهنحوی بنیادی گمراهکننده است. استفاده از این تصویر، برای فهمیدن اینکه والدین و فرزندان بهواقع چگونه می اندیشند و عمل میکنند، اشتباه است، و به همان میزان، استفاده از آن بهعنوان بصیرتی که نشان دهد آنها باید چگونه بیندیشند و عمل کنند نیز خطاست. چنین رویکردی واقعاً زندگی را برای فرزندان و والدین نه بهتر که بدتر و سختتر میکند.
ایده والدگری چنان فراگیر و وسوسه انگیز است که ممکن است بدیهی، بیچون و چرا و واضح به نظر برسد. اما در همان زمانی که والدین، که البته نویسنده کتاب هم یکی از آن هاست، جذابیت مدل والدگری را حس میکنند، همچنین، اغلب به صورتی ابتدایی، حس میکنند که یک جای کار می لنگد. ما هم نگرانیم که مبادا فرزندانمان در مدرسه موفق نباشند و هم نگرانیم که نکند از فشاری که برای موفقشدن در مدرسه به آنها تحمیل میشود آسیب ببینند. ما فرزندانمان را با فرزندان دوستانمان مقایسه میکنیم و بعد بهخاطر این کار احساس انزجار میکنیم. ما روی آخرین عناوینی کلیک میکنیم که برخی نسخهها و دستورالعمل های جدید والدگری را ستوده یا بدان ها حمله کرده اند و بعد، شاید با صدایی که کمی بیشازحد بلند است، میگوییم که بعد از همه این حرف ها عملاً بر طبق غریزه عمل خواهیم کرد.
جمعه 30 مهرماه 1400*شماره 35، هفته پنجم* زندگی
پل ارتباطی سه کشور همسایه و همزبان
کتاب ”آداب، آیین ها و باورهای مردم افغانستان“ شرح مردم شناسی گسترده ای در باب ملت افغانستان است. برخی از این آداب و رسومی که در این کتاب به طور گسترده شرح داده شده اند شاید در زندگی امروزی مردم افعانستان کمرنگ شده یا دارد از بین می رود ولی نکته اساسی این است که آرزوها، آمال، خواسته ها، شادمانی ها و اندوه و ترس و بیم و امید مردمی است که ریشه در خاک این سرزمین دارند.
مؤلف این کتاب مردم شناس تاجیکستانی است که در دوره شوروی این پژوهش گسترده را در زمان مأموریت در قلمرو جغرافیایی افغانستان انجام داده و این آداب و رسوم ارزشمند را ثبت کرده است که تابلویی زیبا و رنگین از فرهنگ مردم افغانستان ارائه داده است. این کتاب را، که با الفبای سیریلیک نوشته شده است، بهرام امیراحمدیان ترجمه کرده است.
رسم و آیینها و اثرهایی که در این کتاب مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته اند، بیانگر طرز زندگانی، عرف و عادت، عقیده و پنداشت ها و پیشه و مشغولیت های مردمان کشور افغانستان است. 254 آداب، آیین ها و باورهای مردم افغانستان و در این اثر آورده می شود. همچنین تحلیل سنت های فرهنگی مردم افغانستان ثابت می کند که هیچ کدام از عامل های قدرتمند درونی و بیرونی و ماجراهای دردناک
تجاوزکاران نتوانسته است رسم و آیین های پسندیده آنها را نابود کند. مردم افغانستان در مقابل همه گونه تجاوزکاری ها و کشتارها توانسته اند در پرتو کار و تلاشهای خستگی ناپذیر از فرهنگ خود دفاع کرده، در رشد و کمال آن متحدانه و مجدانه سهم گیرند.
عنوان کتاب: آداب، آیین ها و باورهای مردم افغانستان
مولف: داداجان عابدوف
مترجم: بهرام امیراحمدیان
ویراستار: شقایق فتحعلی زاده
ناشر: ندای تاریخ
تعداد صفحه: 220
نویسنده نه تنها در ثبت و تحقیق فرهنگی های محلی و بومی مردم افغانستان پرداخته است، بلکه میراث پربهای سرودهای غنایی را نیز جمع آوری کرده است که می تواند، این سرودها در آینده به تاریخ مردم شناسی کمک به سزایی کند.
این کتاب کاملاً همانند یک پل ارتباطی سه کشور همسایه و همزبان ( افغانستان، تاجیکستان و ایران) را به همدیگر وصل می کند و هر کدام از کشورها در راستای بارآوری این اثر سهم داشته اند.
داداجان عابدوف تقریباً 60 سال از عمر خویش را در راه گردآوری، حفظ، نشر و طبع و تحقیق و ترتیب آثار شفاهی تاجیکان در جمهوری های تاجیکستان و افغانستان صرف کرده است. با کوشش او رساله های “افسانه های هجوی معیشتی تاجیکی”(1973)، “رمضان و سنت های آن در افغانستان”(1998)، ” سرودهای موسمی تاجیکان افغانستان” ( در سه جلد؛2000، 2001،2001)، ” هفت داستان عاشقانۀ مردمی” (2004)، ” تحقیق سرودهای موسمی تاجیکان افغانستان”(2009)، ” هفت پیر سخنسرا در نقل و روایت”(2010)، ” رسوم و عقاید مردم دری زبان افغانستان”(2011)، ” نظری به لطیفه های تاجیکی” (2013)، ” پدیده ها از آفریده های بدیعی مردم دری زبان افغانستان” (1984)، “نمونه هایی از فلکلور تاجیکان افغانستان” (1988)، “سرودهای طوی عروسی تاجیکان افغانستان” (2001)، ” ضرب المثل و مقاله های دری زبانان افغانستان” (2011)،
جمعه 23 مهرماه 1400* شماره 28، هفته چهارم* زندگی
کتاب عکاسی بالونسواری عشق و اندوه شامل سه جستار داستان گونه از جولین بارنز می باشد و نام اصلی آن Level of Life است. او این کتاب را به همسر و کارگزار ادبیش، پت کاوانا تقدیم کرده است که بر اثر تومور مغزی از دنیا رفته است. کتاب عکاسی بالونسواری عشق و اندوه شامل سه جستار است که از لحاظ مفهوم و محتوا بهم ارتباط دارند و از عشق، اندوه و روبهرو شدن با مرگ عزیزان میگوید. هرکدام از این جستارها با این جمله شروع میشوند: «دو چیز را که تا حالا کنار هم قرار نگرفتهاند کنار هم میگذارید»
کتاب چهار سال بعد از مرگ همسر نویسنده منتشر شد. موضوع کتاب را میتوان خود زندگینامه، روایت تاریخ و جستار در نظر گرفت. کتاب از سه جستار تشکیل شده. در جستار اول نویسنده از عکاسی و بالونسواری حرف میزند. در جستار دوم از روایت یک عشق نافرجام میگوید
و در سومین جستار - که ما آن را ملموسترین بخش کتاب برای مخاطب ایرانی میدانیم - داستان فقدان همسرش را روایت میکند. با توجه به اینکه سه جستار اصلی کتاب، علیرغم تلاش نویسنده، همچنان کموبیش مستقل هستند، شاید بتوان گفت عنوانِ «عکاسی، بالون سواری، عشق و اندوه» بهتر از عنوان اصلی محتوای کتاب را شرح میدهد و آشکار میکند. جستار سوم کتاب را میتوان به نوعی مکمل کتاب عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست دانست. در هر دو نوشته، پای حرف کسانی مینشینیم که درد فقدان را تجربه کردهاند و شکل برخورد دیگران را با یک «تازه تنها شده» روایت و نقد میکنند.
در عنفوانِ زندگی جهان به شکل سردستی به دو دسته تقسیم میشود: آنهایی که لذت تنِ دیگری را چشیدهاند، و آنها که هنوز نه. بعدش تقسیم میشود به آنها که عشق را شناختهاند و آنها که هنوز نه. و باز بعدش جهان به دو دسته تقسیم میشود: آنها که بارِ اندوهی را به دوش میکشند و آنها که هنوز نه. این تقسیمات بیچون و چرایند؛ همچون نوار حارهای زمین که از آن گذر میکنیم. ما سی سال با هم زندگی کردیم. من سی و دو سالم بود وقتی با هم آشنا شدیم و شصت و دو سالم بود وقتی مُرد...
جولین بارنز در سال 1946 در انگلستان متولد شد. او پس از فارغالتحصیلی از کالج مگدالن آکسفورد به مدت سه سال، فرهنگنویس واژهنامه انگلیسی آکسفورد بود و پس از آن برای نیو استیتسمن و آبزرور نقد مینوشت. بارنز چهار مرتبه برای کتابهای طوطی فلوبر، انگلستان- انگلستان، آرتور و جورج و درک یک پایان، نامزد دریافت جایزه بوکر شده است. گفتنی است کتاب درک یک پایان، بالاخره او را موفق به دریافت جایزه بوکرد کرد. چاشنی فلسفه را باید از جذابیتهای داستانهای بارنز دانست؛ درواقع او سعی میکند خواننده را درگیر داستان کند.
عنوان کتاب: عکاسی بالون سواری عشق و اندوه
نویسنده: جولین بارنز
مترجم: عماد مرتضوی
جمعه 16 مهرماه 1400*شماره 21، هفته سوم* زندگی
درباره بچهدار شدن و بچهدار نشدن، بارها و بارها شنیده و خواندهایم. هرچند این تصمیم را میتوان یکی از شخصیترین تصمیمات زندگی دانست، با این حال نمیتوان منکر آن شد که شرایط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر آن تاثیر میگذارند. بسیاری از افراد به خواست خودشان بچه نمیخواهند و با این حال از تصمیم خود خوشحالند. بسیاری دیگر نیز از هیچ تلاشی برای بچهدار شدن فروگذار نمیکنند. بسیاری از افراد بچه را تنها معنا و ثمره زندگی میدانند و برخی دیگر معتقدند بدون وجود یک موجود دیگر به راحتی میتوان به اهدافی که برای خود تعیین کردهاند برسند.
در گذشته فرزندآوری، به معنای نیروی کار بیشتر و به عبارت دیگر، زندگی بهتر بود. اما شرایط حال حاضر ما با گذشته تفاوت بسیار دارد. با این حال زمانی که تصمیم میگیریم بچهدار شویم، ذهنمان را درگیر یکی از مهمترین سوالات فلسفی و بنیادی میکنیم: زندگی خوب چیست؟
به هرحال وجود فرزندان و تشکیل یک خانواده، میتواند منبعی از احساس آسودگی را به ما ببخشد. ما میدانیم که هر لحظه ممکن است از کارمان اخراج شویم. در درسمان شکست بخوریم یا دوستانمان را از دست دهیم. اما اینها در مورد خانواده صدق نمیکند، چرا که خانواده منبع آسودگی عاطفی پایدار است. حال باید به این پرسش بپردازیم که بچهها، منشا بدبختی در زندگی هستند یا به آن معنا میدهند؟
این کتاب نیز مانند دیگر آثار این نویسنده، به زبان ساده و روان نوشته شدهاند و دیدگاه و تصویر جامع و کاملی از آن به شما میدهند. این را کتاب به تمام خانوادهها و زوجهایی که درباره این موضوع مهم تردید دارند یا در فکر بچهدار شدن هستند، پیشنهاد میکنیم.
درباره آلن دوباتن و مدرسه اش:
آلن دوباتن، نویسنده، فیلسوف و مجری تلویزیون ساکن بریتانیا، 20 دسامبر 1969 چشم به جهان گشود. در سال 2003 ازدواج کرد و دو فرزند پسر دارد. در سال 2008 او یکی از اعضای هیئت مؤسس یک سازمان جدید آموزشی با نام مدرسه زندگی بود. در همان دوران بود که برای تحصیل در مقطع دکتری دانشکاه هاروارد پذیرفته شد. اما آن را رها کرد تا به نوشتن کتب فلسفی، آنهم به زبان ساده، بپردازد. دوباتن، مدرسه زندگی را که، موسسهای است با هدف پرورش هوش عاطفی در سال 2008 در لندن تاسیس کرد، این موسسه با انجام اقدامات گوناگون از جمله فیلمسازی، برگزاری کلاسها، ارائه خدمات درمانی و تولید سلسلهای از محصولات در عرصه روانشناسی و همچنین تالیف کتب بسیار، در تلاش است تا به پرورش هوش عاطفی بپردازد. به داشتن حس بهتر نسبت به خود و زندگی کمک میکند، آگاهی ببخشد و رضایت از زندگی را افزایش دهد.
عنوان کتاب: خوشی ها و ناخوشی های فرزندآوری
نویسنده: روایت مدرسه دوباتن
مترجم: رشید جعفرپور
ناشر: کرگدن
تعداد صفحه:102 ص
*کتاب صوتی این اثر با صدای مترجم، رشید جعفرپور موجود است.
دیگر آثار این نویسنده:
بسیاری از آثار آلن دوباتن به فارسی ترجمه و منتشر شدهاند. جستارهایی در باب عشق، اولین اثر بود که در سال 1993 منتشر شد. «تسلی بخشیهای فلسفه»، «هنر سیر و سفر» و «در باب اعتماد به نفس» از دیگر آثار دیگر او هستند. همچنین کتاب های «معماری شادمانی»، «هنر چگونه زندگی شما را دگرگون می کند» و «سیر عشق» از آثار این نویسنده در کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان موجود است.