نشست قابليت زندگي و حركت در بستر زمان و مكان روز سه شنبه 14 اسفند ماه سال جاري، به همت اتحاديه انجمن هاي علمي معماري، مرمت و شهرسازي ايران و انجمن علمي مرمت بنا دانشكده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان در سالن اجتماعات دانشكده معماري و شهرساز ي دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد.
در اين نشست كه با حضور آقاي دكتر مصطفي كياني رييس دانشگاه هنر اصفهان، آقاي دكتر عباس آخوندي وزير سابق راه و شهرسازي، مهندس غلامي معاون عمراني استانداري اصفهان و دكتر ايزدي معاون سابق وزير راه و شهرسازي و جمعي از صاحب نظران، استادان و دانشجويان حوزه معماري، شهرسازي و مرمت برگزار شد، ابتدا رييس دانشگاه هنر اصفهان ضمن خوش آمدگويي به مدعوين و حاضران در نشست، ضمن اشاره به مسائل و مشكلات و فشارهاي خاص وارده بر مديران و مسوُلان در زمان مسوُليت، ابراز اميدواري نمودند كه وزير سابق راه و شهرسازي بتوانند صريح تر و راحت تر از دوره تصدي وزارت، پاسخگوي سوالات تخصصي دانشجويان باشند.
در ادامه نشست آقاي دكتر آخوندي به مسائل و مشكلات حوزه شهري پرداختند. وزير سابق راه و شهرسازي گفت: اصلي‌ترين مشكل شهرسازي در ايران، بهبود زيست پذيري 19 ميليون نفري است كه در بافت ناكارآمد زندگي مي‌كنند.
عباس آخوندي در نشست بهبود زيست پذيري در بستر زمان و مكان در دانشگاه هنر اصفهان اظهار كرد: بايد بپرسيم اصلي ترين مسأله شهرسازي ايران چيست؟ اين سوالي بسيار مهم است اما كمتر به آن پرداخته مي‌شود.
وي ادامه داد: براي اقدام صحيح، كانون سوال اصلي بايد به درستي تحليل شود. براي پاسخ به اين سوال از چه سكويي بايد ورود پيدا كرد؟ با هر عينك كه به اين سوال نگاه كنيد پاسخي متفاوت داده خواهد شد. بايد آنچه در اين چهل سال طي كرده و تجربه كرده‌ايم را به نسل بعد بگوييم تا دوباره از صفر شروع نكنند.
وزير سابق راه و شهرسازي افزود: در نيم قرن اخير جمعيت شهري جهان پنج برابر و در ايران 10 برابر شده است. بايد ديد اين افزايش به چه علت رخ مي‌دهد. همه چيز در شهر با همين سرعت همراه با شهرنشيني پيش رفته است. نتيجه اين اتفاق اين است كه 15 درصد مساحت كل شهرهاي ايران بافت ناكارآمد است؛ اين يعني 130 هزار هكتار بافت فرسوده، حاشيه‌اي و ناكارآمد. 25 درصد جمعيت كشور، يعني يك سوم جمعيت شهري ايران در وضعيت بدِ شهري زندگي مي‌كنند و در همه شهرهاي ايران اين وضعيت وجود دارد.
آقاي دكتر آخوندي تصريح كرد: در ايران با دو پديده جدي روبرو هستيم. نخست با نبود تعادل در سرزمين روبرو هستيم. نيمي از جمعيت ايران در 10 شهر از هزار و 100 شهر ايران زندگي مي‌كنند. طرح‌هاي جامع و تفصيلي براي رشد شهرها، زمين پيش بيني مي‌كردند. در دهه اخير تقريبا هيچ شهري به جمعيت پيش بيني شده خود نرسيد بود. بنابراين نبود تعادل در جمعيت شهري در كل سرزمين مشكل نخست است.
وي افزود: همچنين در هر شهر نيز نبود تعادل وجود دارد. وضعيت فقر و غنا در وضعيت بسيار نامناسبي است. در تهران اختلاف قيمت تا هشت برابر رسيده است. اما در تحولات شهري ايران علاوه بر بدمسكني، محيط زيست، حمل و نقل و ترافيك، اشتغال و خدمات مسأله ساز هستند. تنها نكته مثبت اين است كه تقريبا مهاجرت در مراحل نهايي خود قرار دارد و مهاجرت به كلانشهرها مراحل آخر خود را طي مي كند. حالا آيا مسكن همچنان نياز به توسعه دارد يا بايد احيا ظرفيت‌هاي فعلي در نظر گرفته شود؟ صورت مسأله ايران «قابليت زيست پذيري شهري» در ايران است. اين 19 ميليون نفر بدمسكن، خانه دارند اما خانه آنها شاخص‌هاي مسكن خوب را دارا نيست. بنابراين اصلي ترين مسأله، زيست شهري و حركت است.
آقاي دكتر آخوندي تصريح كرد: نكته بعدي اين است كه شهر چيست؟ آيا شهر را مي‌توانيم به كالبد تنزل بدهيم؟ آيا شهر يك نهاد اجتماعي نيست كه كالبد تنها ظرف آن است؟ شهر شبكه‌اي از روابط انساني است. اگر بپذيريم شهر يعني روابط انساني، بايد نگاه با زماني كه شهر مجموعه ساختمان‌ها و راه‌ها است تفاوت داشته باشد.
وي افزود: شهر لايه‌هاي متفاوتي دارد كه شهروند كوچكترين واحد تشكيل دهنده آن است. دولت نبايد براي شهروند همچون مغلوب، تصميم‌گيري كند. بحث‌هاي آكادميك زماني كه در كانون تصميم گيري قرار مي گيرد، فرق مي كند. چرا كه در اين فرايند با انبوهي از منافع متضاد روبرو مي‌شويد. اين گونه نيست كه در دانشگاه چيزي ياد بگيريم و در سياست‌گذاري استفاده كنيم.
وزير سابق راه و شهرسازي گفت: اصلي ترين مسأله شهرهاي ايران قابليت زيست و حركت است. در شهر نمي‌توان خانه‌ها و بافت حاشيه‌اي و ناكارآمد آمد را تخريب و بازسازي كرد! بنابراين بايد به كمك خود شهروندان اين بافت‌ها را زيست پذير كرد. اما قابليت زيست و حركت فقط عيني نيست و ذهني نيز هستند. سياست‌گذاران معمولا در فرم عيني شهر مي‌مانند. اما اصلي ترين مسأله در شهرها كيفيت زندگي و عدالت است.
آخوندي تاكيد كرد: در كالبد چند سياست مي‌تواند وجود داشته باشد. سياست نخست اين است كه واحد‌هاي مسكوني اين 19 ميليون نفر بدمسكن را بكوبيم و دوباره بسازيم. اما اگر اين اقدام اجرايي بود تا كنون بالاخره يك كشور آن را اجرا كرده بود.
وي افزود: بايد بپذيريم انسان يك پديدار تاريخي است. بنابراين شهرها از تاريخ و مكان، امكان گريز ندارند. آنچه ما تصور مي‌كرديم و فكر مي‌كنيم موفق شديم اين بود كه مفهوم شهرسازي انسان محور و شهر به مفهوم سازمان اجتماعي را در بازآفريني به جاي تخريب جا انداخته شد.
وزير سابق راه و شهرسازي با اشاره به خالي بودن 3 ميليون خانه در كشور و توان تهران براي تحمل يك و نيم برابر جمعيت بيشتر افزود: مي‌خواهيد در كنار تهران 200 هزار مسكن بسازيد كه چه شود؟ آيا مردم در تهران بدون مسكن هستند؟ مساله اصلي كيفيت مسكن است كه دولت بايد خدمات و زيربناي رفاه را در محلات تامين كند، نه اين كه به صورت مستقيم، مسكن بسازد.
درپايان اين نشست، پنل تخصصي پرسش و پاسخ برگزار شد.